Dárýmender - densaýlyq kepili
3 synyp
Taqyryby: Dárýmender densaýlyq kepili
Maqsaty: Balalarǵa kókónister men jemis jıdekterdiń adam densaýlyǵyna paıdasy jaıly túsindirý. Olardyń quramy dárýmenderge baı ekendigin, tumaý men sýyq tıý aýrýyna shaldyqpaýdaǵy kúresýdiń joly ekenin kórsetý. Oılaý qabiletin damytý, sóıleý kezinde sózdi anyq aıtqyzý, mánerli aıtyp jattyqtyrý jáne eńbekke baýlý.
Ashyq sabaq, dárýmender, vıtamınder, tárbıe saǵaty densaýlyq, kókónister týraly
Uıymdastyrýshylyq kezeńi:
Tárbıeshi: «Biler qazaq balasy,
Sálem sózdiń anasy» — degendeı sálemdesip alaıyq.
Muǵalim: «Qaıyrly tań, balalar!»
Balalar: Qaıyrly tań, Aınash apaı!
Qaıyrly tań qurmetti qonaqtar!
Baqshamyzǵa baramyz,
Dosymyzdy tabamyz.
Sálemet pe, mine men,
Dospyn endi senimen.
Muǵalim balalarǵa jyl mezgili týraly suraq qoıad
Muǵalim:
— Balalar, qazir qandaı jyl mezgili?
— Qys mezgili.
— Qys aılaryn atańdarshy?
— Jeltoqsan, qańtar, aqpan.
— Qysta aýa raıynda qandaı ózgerister bolady?
— Sýyq bolady, qar jaýady, boran soǵady.
— Sýyqta tońyp aýyryp qalmas úshin ne isteý kerek?
— Qalyń kıinip, dárýmender jeý kerek.
— Balalar sender qys mezgili jaıynda jaqsy biledi ekensińder. Al dárýmenderdi qaıdan alamyz?
— Kókónisterden, jemis - jıdekterden.
— Jemister qaıda ósedi?
— Jemis - jıdekter aǵashtarda ósedi.
— Kókónister qaıda ósedi?
— Baqshada ósedi.
— Balalar búgin bizdiń oqý is - áreketimizde, kókónis pen jemisterdiń adam densaýlyǵyna paıdasy jaıly bilip, qajettiligin aıtamyz.
— Balalar myna sýretterdegi jemisterdi atańdarshy? /kórsetý/
— Al endi kókónisterdi atańdar?
— Bul jemister men kókónisterdiń bizdiń densaýlyǵymyzǵa ásirese ósip kele jatqan senderge óte qajet, óıtkeni bularda dárýmender kóp.
— Dárýmenderdiń A, V, S, D, E degen túrleri bolady. Olardy biz kúndelikti iship júrgen taǵamdarymyzdan kezdestiremiz.
Mysaly:
«A» dárýmeni: qyzyl buryshta, sarymsaqta, qyzanaqta bar.
«V» dárýmeni: qıarda, qyryqqabatta, sábizde kezdesedi eken.
«S» dárýmeni qaraqatta, lımonda, mandarınde kezdesedi.
«D» dárýmeni: almada, almurtta, pıazda, júzimde.
Osy dárýmenderdi kóp jeseńder sýyqqa tózimdi bolasyńdar, súıekteriń qataıady, bulshyq etterińe kúsh beredi.
/Tumaý keledi/
/Balalar bet perde kıedi./
Tumaý:
— Sálemetsińder me, meniń álsiz de, kishkentaı balalarym. Men tumaý degen patshalaryń bolamyn. Sender meni tostyńdar ma? Men jemis - jıdekterdi jýmaı jegendi jaqsy kóretin balalardyń qasynda júrgendi unatamyn.
Bala: Biz seni kútken joqpyz, ári shaqyrǵan da joqpyz. Biz jemisterdi jaqsylap
jýyp jeımiz ǵoı balalar.
Barlyq balalar:
— Ia! – Ia!
Tumaý:
— Sender menimen qalaı kúresý kerek ekenin biledi ekensińder! Men sendermen dos bolǵym keledi. Dos bolmasańdar sıqyrlap tastaımyn.
Bala: Biz seniń sıqyryńa sıqyrlanbaımyz, senimen kúresýdiń jolyn bilemiz,
betperde kıemiz, dárýmendi kóp jeımiz. Densaýlyǵymyz kúshti.
Tárbıeshi: Tumaý jaman aýrý. Eger tumaýmen aýyryp qalsaq, qalimiz qandaı bolady?
Basymyz aýyrady, ystyǵymyz kóteriledi, dostarymyzben serýenge shyqpaı qalamyz, mamamyz jumystan qalady, bizdi dárigerge aparady, balabaqshaǵa bara almaı qalamyz.
Tárbıeshi: mine kórdińder me, tumaý júrgen jer jaqsy emes. Bizder aýyryp qalmas úshin ne isteýimiz kerek?
Balalar: Kókónisten jasalǵan taǵamdar jeýimiz kerek, jemis - jıdekten jasalǵan shyryndar ishýimiz kerek, sportpen aınalysýymyz kerek, tazalyq saqtaý kerek.
Tumaý sen onda bizdiń kókónister men jemisterdiń balalardyń densaýlyǵyna qanshalyqty paıdaly ekenin tyńda.
/Kókónister men jemisterdiń aıtysy/
Qyzanaq: Men óte dámdimin, adamdardyń as qorytý múshelerine paıdalymyn.
Ásem názik, kóriktimin,
Kókteı jeýge bolmaıdy.
Salatqa meni qosqanda,
Qıar qasymnan qalmaıdy.
Qyp - qyzyl bolyp pisemin,
Jáshikke laqtyryp salmaıdy.
Jarylyp qalam óıtkeni.
Qıar: Sen nege qyp - qyzyl bolyp maqtanyp tursyń? Meniń de adam densaýlyǵyna paıdam kóp.
Sopaqsha kók ónim bar,
Paıdaly móldir sólim bar.
Pisken kezde jınaısyń,
Meniń atym qıarmyn.
Qazir uzyn sabaǵym,
Jan - jaǵyna taraıdy.
Qol ustasqan baladaı,
Baqshany alyp barady.
Pıaz: Eger kartop ózin - ózi paıdalymyn, bárine qajetpin dese onda mende maqtanaıyn. Bosqa qarap turamyn ba!
Mensiz astyń dámi joq,
Kúldire almaımyn, jylaısyń.
Ashshy bolsam da meni,
Bazardan jıi suraısyń.
Túshkirseń, pysqyrsań
Men shıpa bolamyn.
Aqmola oblysy, Astrahan aýdany,
«Qyzyljar orta mektebi» MM
Ótkizgen: Dúsembekova K. E.
Dárýmender - densaýlyq kepili júkteý
Taqyryby: Dárýmender densaýlyq kepili
Maqsaty: Balalarǵa kókónister men jemis jıdekterdiń adam densaýlyǵyna paıdasy jaıly túsindirý. Olardyń quramy dárýmenderge baı ekendigin, tumaý men sýyq tıý aýrýyna shaldyqpaýdaǵy kúresýdiń joly ekenin kórsetý. Oılaý qabiletin damytý, sóıleý kezinde sózdi anyq aıtqyzý, mánerli aıtyp jattyqtyrý jáne eńbekke baýlý.
Ashyq sabaq, dárýmender, vıtamınder, tárbıe saǵaty densaýlyq, kókónister týraly
Uıymdastyrýshylyq kezeńi:
Tárbıeshi: «Biler qazaq balasy,
Sálem sózdiń anasy» — degendeı sálemdesip alaıyq.
Muǵalim: «Qaıyrly tań, balalar!»
Balalar: Qaıyrly tań, Aınash apaı!
Qaıyrly tań qurmetti qonaqtar!
Baqshamyzǵa baramyz,
Dosymyzdy tabamyz.
Sálemet pe, mine men,
Dospyn endi senimen.
Muǵalim balalarǵa jyl mezgili týraly suraq qoıad
Muǵalim:
— Balalar, qazir qandaı jyl mezgili?
— Qys mezgili.
— Qys aılaryn atańdarshy?
— Jeltoqsan, qańtar, aqpan.
— Qysta aýa raıynda qandaı ózgerister bolady?
— Sýyq bolady, qar jaýady, boran soǵady.
— Sýyqta tońyp aýyryp qalmas úshin ne isteý kerek?
— Qalyń kıinip, dárýmender jeý kerek.
— Balalar sender qys mezgili jaıynda jaqsy biledi ekensińder. Al dárýmenderdi qaıdan alamyz?
— Kókónisterden, jemis - jıdekterden.
— Jemister qaıda ósedi?
— Jemis - jıdekter aǵashtarda ósedi.
— Kókónister qaıda ósedi?
— Baqshada ósedi.
— Balalar búgin bizdiń oqý is - áreketimizde, kókónis pen jemisterdiń adam densaýlyǵyna paıdasy jaıly bilip, qajettiligin aıtamyz.
— Balalar myna sýretterdegi jemisterdi atańdarshy? /kórsetý/
— Al endi kókónisterdi atańdar?
— Bul jemister men kókónisterdiń bizdiń densaýlyǵymyzǵa ásirese ósip kele jatqan senderge óte qajet, óıtkeni bularda dárýmender kóp.
— Dárýmenderdiń A, V, S, D, E degen túrleri bolady. Olardy biz kúndelikti iship júrgen taǵamdarymyzdan kezdestiremiz.
Mysaly:
«A» dárýmeni: qyzyl buryshta, sarymsaqta, qyzanaqta bar.
«V» dárýmeni: qıarda, qyryqqabatta, sábizde kezdesedi eken.
«S» dárýmeni qaraqatta, lımonda, mandarınde kezdesedi.
«D» dárýmeni: almada, almurtta, pıazda, júzimde.
Osy dárýmenderdi kóp jeseńder sýyqqa tózimdi bolasyńdar, súıekteriń qataıady, bulshyq etterińe kúsh beredi.
/Tumaý keledi/
/Balalar bet perde kıedi./
Tumaý:
— Sálemetsińder me, meniń álsiz de, kishkentaı balalarym. Men tumaý degen patshalaryń bolamyn. Sender meni tostyńdar ma? Men jemis - jıdekterdi jýmaı jegendi jaqsy kóretin balalardyń qasynda júrgendi unatamyn.
Bala: Biz seni kútken joqpyz, ári shaqyrǵan da joqpyz. Biz jemisterdi jaqsylap
jýyp jeımiz ǵoı balalar.
Barlyq balalar:
— Ia! – Ia!
Tumaý:
— Sender menimen qalaı kúresý kerek ekenin biledi ekensińder! Men sendermen dos bolǵym keledi. Dos bolmasańdar sıqyrlap tastaımyn.
Bala: Biz seniń sıqyryńa sıqyrlanbaımyz, senimen kúresýdiń jolyn bilemiz,
betperde kıemiz, dárýmendi kóp jeımiz. Densaýlyǵymyz kúshti.
Tárbıeshi: Tumaý jaman aýrý. Eger tumaýmen aýyryp qalsaq, qalimiz qandaı bolady?
Basymyz aýyrady, ystyǵymyz kóteriledi, dostarymyzben serýenge shyqpaı qalamyz, mamamyz jumystan qalady, bizdi dárigerge aparady, balabaqshaǵa bara almaı qalamyz.
Tárbıeshi: mine kórdińder me, tumaý júrgen jer jaqsy emes. Bizder aýyryp qalmas úshin ne isteýimiz kerek?
Balalar: Kókónisten jasalǵan taǵamdar jeýimiz kerek, jemis - jıdekten jasalǵan shyryndar ishýimiz kerek, sportpen aınalysýymyz kerek, tazalyq saqtaý kerek.
Tumaý sen onda bizdiń kókónister men jemisterdiń balalardyń densaýlyǵyna qanshalyqty paıdaly ekenin tyńda.
/Kókónister men jemisterdiń aıtysy/
Qyzanaq: Men óte dámdimin, adamdardyń as qorytý múshelerine paıdalymyn.
Ásem názik, kóriktimin,
Kókteı jeýge bolmaıdy.
Salatqa meni qosqanda,
Qıar qasymnan qalmaıdy.
Qyp - qyzyl bolyp pisemin,
Jáshikke laqtyryp salmaıdy.
Jarylyp qalam óıtkeni.
Qıar: Sen nege qyp - qyzyl bolyp maqtanyp tursyń? Meniń de adam densaýlyǵyna paıdam kóp.
Sopaqsha kók ónim bar,
Paıdaly móldir sólim bar.
Pisken kezde jınaısyń,
Meniń atym qıarmyn.
Qazir uzyn sabaǵym,
Jan - jaǵyna taraıdy.
Qol ustasqan baladaı,
Baqshany alyp barady.
Pıaz: Eger kartop ózin - ózi paıdalymyn, bárine qajetpin dese onda mende maqtanaıyn. Bosqa qarap turamyn ba!
Mensiz astyń dámi joq,
Kúldire almaımyn, jylaısyń.
Ashshy bolsam da meni,
Bazardan jıi suraısyń.
Túshkirseń, pysqyrsań
Men shıpa bolamyn.
Aqmola oblysy, Astrahan aýdany,
«Qyzyljar orta mektebi» MM
Ótkizgen: Dúsembekova K. E.
Dárýmender - densaýlyq kepili júkteý
You Might Also Like
