Dintaný mamandyǵy – qoǵamnyń tynyshtyǵyn ornatýshy faktor
Dintaný mamandyǵy – qoǵamnyń tynyshtyǵyn ornatýshy faktor
Dintanýdyń damýyndaǵy mańyzdy kezeń dinı júıeniń ózi bolyp sanaldy. Polemıkalyq dinı ilimniń damýy hrıstıan jáne ıslam din ilimderi aıasynda aýqymdy baza qalyptastyrdy. Dintaný ǵylymy árbir dinı júıeniń zertteýge kúrdeli fenomen ekendigin moıyndaýy qajet. Bul áleýmettik ómirdiń ǵylymı obektıvtiligin túsinýge múmkindik beredi. Sondaı - aq, dintaný ǵylymy zertteý taqyrybyn tarıhı - mádenı turǵydan qarastyrýǵa múmkindik beretin qoljazba, kitap, mátin túrindegi naqty materıaldardy qoldanýdyń mańyzdylyǵyn nazarǵa alýdy talap etedi.
Dintaný ǵylymy qoǵam men memlekettiń dúnıetanymdyq suranystary náıjesinde qalyptasty. Mysal retinde keıbir elderde ǵylymı - fılosofıalyq ádisterdiń ornyna saıası sekýlárızm fenomeni qoldanylǵanyn aıtýǵa bolady. Bul dintaný ǵylymyn sýbektıvti kózqarastarmen shekteı turǵanymen, onyń damýyna da belgili bir dárejede yqpal etti. Qazaqstanda qalyptasqan ǵylymı dástúr erekshelikteri dintaný pániniń damýyna ózindik yqpalyn tıgizip otyr. Elimizdegi dintaný ǵylymy Q. A. Iasaýı atyndaǵy Halyqaralyq qazaq - túrik ýnıversıteti qabyrǵasynda «Din jáne erkin oılaý» mamandyǵy ashylǵan 1992 jyldan bastaý alady. Qazaqstanda dintaný bakalavry men magıstranttaryn L. N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnıversıteti, ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti, «Nur - Múbarak» Egıpet ıslam mádenıeti ýnıversıteti, Q. A. Iasaýı atyndaǵy halyqaralyq qazaq - túrik ýnıversıteti men Shet tilder jáne iskerlik karera ýnıversıteti daıyndaıdy. Al E. A. Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıteti ázirge bakalavr mamandar daıarlaýmen shektelýde. Ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti men «Nur - Múbarak» Egıpet ıslam mádenıeti ýnıversıtetterinde dintanýdyń PhD doktoryn daıyndaý baǵdarlamasy iske qosylǵan. Ózara pikirlesý jáne ǵylymı zertteý nátıjelerimen almasý alańyna aınalǵan «Dintanýshylar forýmy» negizinde júrgiziletin jumys ta mańyzdy bolyp tabylady. 2011 jyldan beri Qazaqstandaǵy dinderdi zertteý salasyndaǵy ózekti problemalarǵa ózindik yqpalyn tıgizgen osyndaı tórt forým ótkizildi. Qazirgi kezeńdegi otandyq dintanýdy zertteýdiń ereksheligi XVIII ǵasyrdan táýelsizdik alǵanǵa deıingi kezeńdegi dinı dástúrler fenomenin uǵynýmen baılanysty damýda. Dinderdi rýhanı mádenıet fenomeni retinde qarastyrý, dinı qaýymdardyń ózara tolerantty qarym - qatynastaryn jáne Qazaqstandaǵy dintanýlyq bilimdi damytý baǵyttary ǵylymı zertteý turǵysynan tanymaldyqqa ıe bolyp otyr. Dintanýdyń ǵylymı pán retinde qalyptasqanyna 145 jyl tolǵan búgingi kezeńinde dintaný ǵylymy oı erkindigi, ǵylymı ádep jáne zertteýshilik izdeniske negizdele damytylǵany jón degen pikirdemiz.
Búginde QazUÝ tek qana respýblıkalyq emes, Ortalyq Azıa aımaǵynda halyqaralyq bilim berý ortalyǵy jáne álemdik bilim berý keńistiginde laıyqty baǵyt - baǵdary, ustanymy bar joǵary oqý orny. Munda dintaný jáne mádenıettaný kafedrasy. Kafedra tarıhy 1949 jyly fılosofıa jáne ekonomıka fakúltetniń ashylýymen bastalǵan. Kafedramyzda dintaný men mádenıettaný mamandyqtary boıynsha bakalavr, magıstratýra jáne doktorantýra oqýlaryn úzdiksiz jalǵastyrýǵa múmkindik bar. Ómirdegi eń jaýapty isterdiń biri – bolashaq mamandyǵyńdy tańdaý. Osyǵan oraı men sizderdi ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń «Dintaný» mamandyǵyna oqýǵa túsýge shaqyramyn. Dintaný – elimizde jańadan ashylǵan mamandyq. Bul mamandyqtyń bilim berý baǵdarlamasy joǵary bilim berýdiń jalpyǵa mindetti memlekettik standartyna saı negizdelgen. Mamandar kásibı qyzmetin mynadaı salalarda iske asyrady: – Memlekettik, dinı jáne qoǵamdyq uıymdarda buqaralyq aqparat quraldarynda táýelsiz sarapshy retinde jáne sarapshylar komısıasy quramynda; – UQK jáne İİM saraptama qyzmetiniń, memlekettik basqarý, syrtqy jáne ishki saıasat bóliminiń, din isteri komıtetiniń qyzmetkerleri; – Din tarıhy men teorıasy, zamanaýı órkenıettiń dinı - fılosofıalyq máseleleri boıynsha ǵylymı - zerteý jumystarynda ǵylymı qyzmetker; – Memlekettik jáne memlekettik emes joǵary jáne orta arnaýly oqý oryndarynyń oqytýshylary; – Bitirýshi magıstratýra men PhD bilimin jalǵastyra alady jáne halyqaralyq jobalardy iske asyrýǵa (BUU, ISESKO, Ashyq qoǵam ınstıtýty jáne t. b.) qatysa alady.
Bakalavrlar dintanýdyń tómendegideı baǵyttary boıynsha arnaıy daıyndyqtan ótedi: Din tarıhy, Islam teologıasy, Hrıstıan teologıasy, Quran jáne Quran ilimi, Din fılosofıasy, Din áleýmettanýy, Din psıhologıasy, Din antropologıasy, Din etıka men aksıologıasy, Din jáne óner, Din jáne mádenıet, Erkin oı jáne din, Dástúrli emes kúltter men ezoterıalyq ilimder, Qazaqstandaǵy din men memleket araqatynasy, Qazaqstandaǵy ıslam, Qazaqstandaǵy pravoslavıe.
Dintaný – bul dinı ilimder tarıhyn jáne dinı ómirdiń ınstıtýsıalyq formasyn dinı - mádenı mura, dinı óner, dinı jazba eskertkishterin, dinı bilim jáne ǵylymı zertteý qyzmeti, dinge tán quqyqty, dinder tarıhynyń arheologıalyq eskertkishterin, túrli dinı ilimder men dinı uıymdar arasyndaǵy ózara qatynas tarıhy men qazirgi ahýalyn zertteıdi. Joǵary kásibı bilim berý júıesinde dintaný zaıyrly turǵydan oqytylady. Dintaný páni – tarıhtyń san ǵasyrlyq murasynda jınaqtalǵan dinı tájirıbe, dinı mádenıet eskertkishteri, ıntellektýaldy jáne rýhanı muralar bolyp tabylady.
QazUÝ 4 kýrs stýdenti
Alpysbaı M. A.
Ǵylymı jetekshi:
Dintaný jáne mádenıettaný kafedrasynyń meńgerýshisi,
profesor Qurmanalıeva A. D.
Dintaný mamandyǵy – qoǵamnyń tynyshtyǵyn ornatýshy faktor. júkteý
Bizge qoǵamnyń tynyshtyǵy mańyzdy. júkteý
Dintanýdyń damýyndaǵy mańyzdy kezeń dinı júıeniń ózi bolyp sanaldy. Polemıkalyq dinı ilimniń damýy hrıstıan jáne ıslam din ilimderi aıasynda aýqymdy baza qalyptastyrdy. Dintaný ǵylymy árbir dinı júıeniń zertteýge kúrdeli fenomen ekendigin moıyndaýy qajet. Bul áleýmettik ómirdiń ǵylymı obektıvtiligin túsinýge múmkindik beredi. Sondaı - aq, dintaný ǵylymy zertteý taqyrybyn tarıhı - mádenı turǵydan qarastyrýǵa múmkindik beretin qoljazba, kitap, mátin túrindegi naqty materıaldardy qoldanýdyń mańyzdylyǵyn nazarǵa alýdy talap etedi.
Dintaný ǵylymy qoǵam men memlekettiń dúnıetanymdyq suranystary náıjesinde qalyptasty. Mysal retinde keıbir elderde ǵylymı - fılosofıalyq ádisterdiń ornyna saıası sekýlárızm fenomeni qoldanylǵanyn aıtýǵa bolady. Bul dintaný ǵylymyn sýbektıvti kózqarastarmen shekteı turǵanymen, onyń damýyna da belgili bir dárejede yqpal etti. Qazaqstanda qalyptasqan ǵylymı dástúr erekshelikteri dintaný pániniń damýyna ózindik yqpalyn tıgizip otyr. Elimizdegi dintaný ǵylymy Q. A. Iasaýı atyndaǵy Halyqaralyq qazaq - túrik ýnıversıteti qabyrǵasynda «Din jáne erkin oılaý» mamandyǵy ashylǵan 1992 jyldan bastaý alady. Qazaqstanda dintaný bakalavry men magıstranttaryn L. N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnıversıteti, ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti, «Nur - Múbarak» Egıpet ıslam mádenıeti ýnıversıteti, Q. A. Iasaýı atyndaǵy halyqaralyq qazaq - túrik ýnıversıteti men Shet tilder jáne iskerlik karera ýnıversıteti daıyndaıdy. Al E. A. Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıteti ázirge bakalavr mamandar daıarlaýmen shektelýde. Ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti men «Nur - Múbarak» Egıpet ıslam mádenıeti ýnıversıtetterinde dintanýdyń PhD doktoryn daıyndaý baǵdarlamasy iske qosylǵan. Ózara pikirlesý jáne ǵylymı zertteý nátıjelerimen almasý alańyna aınalǵan «Dintanýshylar forýmy» negizinde júrgiziletin jumys ta mańyzdy bolyp tabylady. 2011 jyldan beri Qazaqstandaǵy dinderdi zertteý salasyndaǵy ózekti problemalarǵa ózindik yqpalyn tıgizgen osyndaı tórt forým ótkizildi. Qazirgi kezeńdegi otandyq dintanýdy zertteýdiń ereksheligi XVIII ǵasyrdan táýelsizdik alǵanǵa deıingi kezeńdegi dinı dástúrler fenomenin uǵynýmen baılanysty damýda. Dinderdi rýhanı mádenıet fenomeni retinde qarastyrý, dinı qaýymdardyń ózara tolerantty qarym - qatynastaryn jáne Qazaqstandaǵy dintanýlyq bilimdi damytý baǵyttary ǵylymı zertteý turǵysynan tanymaldyqqa ıe bolyp otyr. Dintanýdyń ǵylymı pán retinde qalyptasqanyna 145 jyl tolǵan búgingi kezeńinde dintaný ǵylymy oı erkindigi, ǵylymı ádep jáne zertteýshilik izdeniske negizdele damytylǵany jón degen pikirdemiz.
Búginde QazUÝ tek qana respýblıkalyq emes, Ortalyq Azıa aımaǵynda halyqaralyq bilim berý ortalyǵy jáne álemdik bilim berý keńistiginde laıyqty baǵyt - baǵdary, ustanymy bar joǵary oqý orny. Munda dintaný jáne mádenıettaný kafedrasy. Kafedra tarıhy 1949 jyly fılosofıa jáne ekonomıka fakúltetniń ashylýymen bastalǵan. Kafedramyzda dintaný men mádenıettaný mamandyqtary boıynsha bakalavr, magıstratýra jáne doktorantýra oqýlaryn úzdiksiz jalǵastyrýǵa múmkindik bar. Ómirdegi eń jaýapty isterdiń biri – bolashaq mamandyǵyńdy tańdaý. Osyǵan oraı men sizderdi ál - Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń «Dintaný» mamandyǵyna oqýǵa túsýge shaqyramyn. Dintaný – elimizde jańadan ashylǵan mamandyq. Bul mamandyqtyń bilim berý baǵdarlamasy joǵary bilim berýdiń jalpyǵa mindetti memlekettik standartyna saı negizdelgen. Mamandar kásibı qyzmetin mynadaı salalarda iske asyrady: – Memlekettik, dinı jáne qoǵamdyq uıymdarda buqaralyq aqparat quraldarynda táýelsiz sarapshy retinde jáne sarapshylar komısıasy quramynda; – UQK jáne İİM saraptama qyzmetiniń, memlekettik basqarý, syrtqy jáne ishki saıasat bóliminiń, din isteri komıtetiniń qyzmetkerleri; – Din tarıhy men teorıasy, zamanaýı órkenıettiń dinı - fılosofıalyq máseleleri boıynsha ǵylymı - zerteý jumystarynda ǵylymı qyzmetker; – Memlekettik jáne memlekettik emes joǵary jáne orta arnaýly oqý oryndarynyń oqytýshylary; – Bitirýshi magıstratýra men PhD bilimin jalǵastyra alady jáne halyqaralyq jobalardy iske asyrýǵa (BUU, ISESKO, Ashyq qoǵam ınstıtýty jáne t. b.) qatysa alady.
Bakalavrlar dintanýdyń tómendegideı baǵyttary boıynsha arnaıy daıyndyqtan ótedi: Din tarıhy, Islam teologıasy, Hrıstıan teologıasy, Quran jáne Quran ilimi, Din fılosofıasy, Din áleýmettanýy, Din psıhologıasy, Din antropologıasy, Din etıka men aksıologıasy, Din jáne óner, Din jáne mádenıet, Erkin oı jáne din, Dástúrli emes kúltter men ezoterıalyq ilimder, Qazaqstandaǵy din men memleket araqatynasy, Qazaqstandaǵy ıslam, Qazaqstandaǵy pravoslavıe.
Dintaný – bul dinı ilimder tarıhyn jáne dinı ómirdiń ınstıtýsıalyq formasyn dinı - mádenı mura, dinı óner, dinı jazba eskertkishterin, dinı bilim jáne ǵylymı zertteý qyzmeti, dinge tán quqyqty, dinder tarıhynyń arheologıalyq eskertkishterin, túrli dinı ilimder men dinı uıymdar arasyndaǵy ózara qatynas tarıhy men qazirgi ahýalyn zertteıdi. Joǵary kásibı bilim berý júıesinde dintaný zaıyrly turǵydan oqytylady. Dintaný páni – tarıhtyń san ǵasyrlyq murasynda jınaqtalǵan dinı tájirıbe, dinı mádenıet eskertkishteri, ıntellektýaldy jáne rýhanı muralar bolyp tabylady.
QazUÝ 4 kýrs stýdenti
Alpysbaı M. A.
Ǵylymı jetekshi:
Dintaný jáne mádenıettaný kafedrasynyń meńgerýshisi,
profesor Qurmanalıeva A. D.
Dintaný mamandyǵy – qoǵamnyń tynyshtyǵyn ornatýshy faktor. júkteý
Bizge qoǵamnyń tynyshtyǵy mańyzdy. júkteý
You Might Also Like
-
Muqaǵalı Maqataev "Elim barda", "Anaý - aspan, mynaý - baq"
