InfoHub Logo

7 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Durys tamaqtaný rejımi
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardy tamaqtaný mádenıetimen tanystyryp, meńgertý. Adamnyń aǵzasyna qajetti taǵamdyq zattardyń ereksheligin túsindirý. Qazaqtyń ulttyq taǵamdary men salt — dástúrlerin jańǵyrtý arqyly patrıottyq sezimderin oıatý. Salaýatty ómir saltyn qalyptastyrý.
Sabaqtyń túri: jarys sabaq
Pánaralyq baılanys: bıologıa, ádebıet, tarıh.
Sabaqtyń kórnekiligi: Tirek syzba «tamaqtanýdyń negizgi ereksheligi», «Adam aǵzasyna qajetti taǵamdyq zattar», maqal — mátel, býkletter asqa arnalǵan.
Sabaqtyń jospary:
1. Uıymdastyrý bólimi
2. Úı tapsyrmasyn tekserý
3. Jańa taqyrypty túsindirý
4. Bekitý bólimi
5. Oqýshylardyń bilimin baǵalaý
6. Úıge tapsyrma berý

Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý bólimi
Oqýshylarmen amandasyp, túgendep jýrnal toltyrý. Oqýshylardy tórt topqa bólip otyrǵyzý. (aldaryna úıden daıyndap ákelgen astaryn jáne topty qorǵaý uranyn qoıý)
1 top. «Nan astyq basy, qudireti, ári sımvoly» bul top oqýshylary unnan taǵamdar daıarlap ákeledi.
2 top. «Dárýmenderdiń kózi — kókóniste» jemis — jıdek, kókónis ákeledi.
3 top. Et, jumyrtqa, qus eti, balyq «Et qajetti nárýyzdar»
4 top. Sút, aıran, qymyz, shubat, qurt «Aqty kóp ishse, uzaq jasaısyń».

2. Úı tapsyrmasyn tekserý. Úıge «As» týraly, «densaýlyq», «eńbek» týraly maqal-mátel taýyp, maǵnasyn ashyp aıtý.
1 top.
Nurlan: As atasy — nan

Danıar: Arpa, bıdaı as eken
Altyn, kúmis tas eken

Gúljan: Nandy astyq atasy dep baǵalaǵan qazaq.
Halqy ony barlyq astyn artyq sanaǵan.

Janbota: Nandy bir qolmen úzbeıdi.
Nan ústine zat qoımaıdy.

2 top.
Shyraı: Asty aıaq ádemi.
Aıdana: As — adamnyń arqaýy.
Móldir: Asbar jerde aýrý joq.
Erasyl: Dárýmender kózi — jemiste.
Nurbek: ishiń aýyrsa aýzyńdy tyı

3 top.
Ersin: Et jeseń tisińe kiredi, jemeseń túsine kiredi.

Jarqyn: Et etke — sorpa betke.

Arýjan: As ıesimen tátti, taǵamymen jaqsy.
Aıym: Sıyr saýyp ishseń myń kúndik,
Satyp jeseń myń kúndik.

4 top.
Shyraı: Qymyzdy kim ishpeıdi,
Qyzǵa kim sóz aıtpaıdy.

Elánýra: Aıran ishken qutylady,
Shelek joǵalǵan tutylady.

Alty jyl ash júrseń de,
Ata saltyńdy umytpa.

Nazym: Aqty jerge tókpeıdi, ysyraptamaıdy.
As turǵan jerde, aýrý turmaıdy.
Aýyryp em izdegenshe, aýyrmaıtyn jol izde.

3. Jańa taqyryppen tanystyrý, maqsatyn aıtý
Tamaqtaný mádenıeti degenimiz — qalypty tamaqtaný, taǵamdardyń ár túrli bolýy, qaı kezde jáne qandaı mólsherde iship — jeı bilý.
Adam taǵamynan óziniń bir táýlikte jumsaıtyn energıasynyń mólsherine qaraı qýat alýy tıis. Eger adam mólsherden tys iship jese, artyq salmaq qosyp, nátıjesinde qant dıabeti, ateroskleroz, júrek aýrýlaryna shaldyǵady. Alaıda tamaqty az iship, únemi ash júrýge de bolmaıdy. Bunyń da qaýipti zardaptary bar. Tamaqtanýdyń aqylǵa qonymdy jaı - japsary bolýǵa tıis. Adam aǵzasynda (mysaly, salmaǵy 70 kg tartatyn) 40 - 45 kg sý, 16 - 17 kg nárýyz, 7 - 10 kg hımıalyq elementten, 2, 5 — 3 kg mıneraldy tuzdar, 0, 5 - 0, 8 kg kómirsýtegiden turady. Adamnyń aǵzasy taǵam túrlerinen dárýmenderdi, bıologıalyq zattardy udaıy qabyldap turý kerek!
Durys tamaqtaný rejımi júkteý