InfoHub Logo

Almaty oblysy, Talǵar aýdany, Dáýlet aýyly
«Mektep jasyna deıingi shaǵyn ortalyǵy bar
№ 11 jalpy bilim beretin orta mektebi» memlekettik komýnaldyq mekemesi
10 «A» synyp oqýshysy: Karl Qaldyqyz

Páni:  Qazaqstan tarıhy

Maqsatym: Ejelgi Qazaqstan týraly antıkalyq avtorlardyń málimetteri týraly maǵlumat jınaý jáne dosymnyń kómegin paıdalana otyryp suhbat júrgizý, ózindik kózqaras qalyptastyrý;

Ózińdi Ejelgi Qazaqstan týraly derek jınaýshy tarıhshymyn dep elestet.

Dosyńa  mynandaı suraqtar qoıý arqyly aqparat jına:

1. Kóne grek avtorlary kimder, grek derektemelerinde qandaı taıpalar ataýy kezdesedi?

-  Gerodot Galıkarneskıı, Strobon, Ptomeleı Klavı. Gerodottyń b.z.d V ǵ ortasynda jazǵan «Tarıh» atty toǵyz tomdyq eńbeginde Skıfter, masagetter, sarmattar, argıpeıler, arımaspyrlar, ıssedondar, arostar,karattar,abııler t.b.

2. Anarhasıs kim, onyń shyqqan tegi týraly ne bilesiń? 

- Skıf danasy, ǵulama Anarhasıs týraly alǵashqy derekti Gerodot bergen: «Arıapıfanyń senimdi kisisi, tyńshysy Tımnen estýim boıynsha, Anarhasıs áke jaǵynan Skıf patshasy Idantırstiń aǵasy bolyp keledi. Spargapıften Lık, Lıkten Gnýr,odan Anarhasıs týǵan».

3. Eýrazıa kóshpelileri kimder, olar týraly qandaı derekter bilesiń?

- Ǵun taıpasy, olardy jaýynger halyq retinde Ammıan Marsellın IV ǵ habarlady,ǵundardyń bıleýshisi Attıla týraly Rım tarıhshysy Iordan VI ǵ jazǵan, ǵundardyń shash qoıý sán úlgisiniń,shalbar,etik sıaqty kıim úlgileriniń Eýropaǵa ákelgendigin sýrettep Vızantıalyq tarıhshy Prokopıı Kesarskııskıı VI ǵ jazǵan.

4. Ejelgi Qazaqstan tarıhyn ne úshin oqyp júrsiń?

- Ótkendi bilmeı, bolashaqqa jol joq. Antık avtorlarynyń muralary eń eski derekkózder, Qara teńiz jaǵalaýy, Orta Azıa jáne Qazaqstan jerindegi skıfterdiń geografıalyq ornalasýy, saıası tarıhy, ádet-ǵurpy, turmysyn sýretteı kele  jerimizdiń qoınaýy baı, ata-babamyzdyń elin jerin qorǵaǵan erjúrek batyr ekenin bildim.Men de Otanymdy qorǵap qyzmet etemin.                                   

5. Ejelgi Qazaqstan tarıhy týraly kóbirek bilgiń kele me?

- Ia, meniń elimniń tarıhy tereńde, ótken tarıhty maqtanyshpen aıtýǵa bolady.

Biziń suhbat unady ma baǵalap otyramyz, stıkerge pikir bildirińiz

 

       Tilek                Usynys

 

Ejelgi taıpalardy tap!

Jaz: _________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

                                                                                                                                 

Sınkveın

Tarıh 

Oqıǵany jetkizedi kezeńmen 

Ǵasyrlardy, jyldardy, ushtastyra búginmen 

Sanaly da, san qyrly azamatqyp jetkizer

Zertteý

Saq

Erjúrek taıpa, áskerı óner meńgergen 

Kóshpeli halyq, ejelgi taıpa, at mingen 

Tomırısteı el qorǵaǵan batyr ana tarıhta

Jaýjúrek taıpa      

Qorytyndy:  Kóp núkteniń ornyna kerekti sózderd taýyp jaz

.................................. bıleýshisi, ataqty .......................................      ................................ tómendegi jalyndy sózderi .................     ........................     danyshpany ................................ arnalady: «.............................................., men sender úshin ádiletti ................. jasadym, ony ózderiń úshin de, memleket úshin de óte paıdaly dep esepteımin. Al myna ...................................... azamat..., ..................... bola tura, ........................... baı,...................... Ol meniń .................. ashty, .......................... baıytty, kóptegen pikirlerimdi basqasha baıyptaýǵa kómektesti, kóptegen ..................................... berip,..................................... men paıdaly iske ........................................ . Sondyqtanda bul azamatty ............... ............. de, ..................................... úshin de qutty dep sanap.onyń ..............................  ........................  quıyp, eń bir qurmetti jerge .................................... ....................................... ........................ qatar qoıyńdar!».

---