Eki tamshy
Eki tamshy
Maqsaty: Tabıǵattaǵy qar men muzdyń qubylystary týraly bilim berý.
Bilimdilik: tájirıbe arqyly qar men sýdyń qasıetterimen tanysý.
Tárbıelik: birigip jumys jasaýǵa ózara syılastyqqa, túsinistikke tárbıeleý.
Kórnekilik: stakan sýmen, tabaqtaǵy qar men muz, qar beınelengen sýretter.
Uıymdastyrý:
Balalar, bárimiz sheńber quryp, qonaqtarmen bir - birimizben amandasaıyq.
Araılap tań atty,
Altyn shýaq taratty.
Jarqyraıdy kúnimiz,
Jarqyraıdy dalamyz.
Qaıyrly kún balalar,
Qaıyrly kún qonaqtar.
Suraq - jaýap:
- Qazir qaı mezgil?
- Qalaı bildińder?
- Tańy da ne ózgerdi?
- Al endi meniń aıtqanymen kelisesińder me? Kelisseńder kók tústi kartochkany kórsetińder, al kelispeseńder qyzyl kartochka kórsetińder.
1. Kún erte shyǵyp, kesh batady.
2. Jańbyr jaýady.
3. Jerdiń betinde qar jatyr.
4. Jylǵalardan sý aqty.
5. Kún qysqardy.
6. Boran soqty.
7. Joldar taıǵaq boldy.
8. Kólderdiń beti muz bolyp qatyp qaldy.
- Jaraısyńdar, bárińde durys jaýap berdińder.
- Balalar, tabıǵattyń bizge daıyndaǵan qubylystary kóp. Ár mezgilde ár túrli ádemi de sulý bolyp keledi. Ár mezgildiń óziniń qupıasy men tańǵalarlyq sátteri bolady.
Eń tańǵalarlyq mezgil ol qys: qane sýretterge qaraıyqshy.
«Qatty jel soǵyp terezeden hat ushyp túsedi.»
- Balalar qarańdarshy jelmen hat ushyp keldi. Qaraıyqshy ishinde ne bar ekenin? Senderge oqyp bereıin:
«Sálemetsińder me, balalar?
Sizderge eki egiz tamshy hat jazyp otyr. Sender óte aqyldy jáne óte bilimdi ekendigin estidik. Bizge kómektesińdershi!
Biz ekeýmiz tatý – tátti ómir súrdik, bir ýaqytta qatty aıaz soǵyp, birimiz muz bolyp qatyp qaldy, al ekinshisi shashyn tarap otyrǵan, sol kúıinde ádemi qarǵa aınalyp ketti. Endi sol ádemi bolyp qalǵan kar meni mensinbeı, sen meniń syńarym emessiń dep, meni súıkimsiz salqyn muz deıdi.»
- Al, balalar kómektesemiz be? Qar men muzǵa aınalǵan eki tamshyǵa kómekteseıik. Olar ekeýi sýdan jaralǵanyn dáleldep bersek, sonda olar dostasady.
Senderge jumbaq jasyraıyn:
1. Appaq etip aınalany, aq kóbelek aınalady.(Japalaqtap jaýǵan qar.)
Qysta ǵana bolady, ustasań qolyń tońady. (Qar)
- Balalar, aldymyzdaǵy qardy ustap kóreıik, alaqanymyzben ne sezindik?
- Muzdaı, alaqanymyz sý boldy.
- Qar erip sý bolady eken.
2. Ózi sýdan jaralǵan, biraq sýdan qorqady.(Muz)
- Muzdy da ustap kóreıik, ol muzdaı, ol da sý bolyp erıdi eken.
- Al, endi qorytyndy shyǵaraıyq, jyly jerde qar men muz sýǵa aınalady.
2 - dálel.
- Balalar qardyń túsi qandaı?
- Aq
- Balalar muzdyń túsi qandaı?
- Muz tússiz.
3 - dálel.
- Balalar muzdyń astynan biz alaqanymyzdy kóreıik, kórinedi me eken?
- Ia, kórinedi.
- Al, qardyń astynan?
- Joq, kórinbeıdi.
- Muz móldir, kar aq, eshteńe kórinbeıdi.
Sergitý sáti:
Kún bolyp janaıyq,
Sý bolyp aǵaıyq,
Tereń - tereń dem alyp,
Júgirip - júgirip alaıyq.
4 - dálel.
- Endi, balalar muzǵa qaraıyqshy: karandashpen ústinen basyp kórińder, muz synyp qaldy.
- Endi, qardyń ústinen basyp kórińder, qarda izi qaldy.
- Sonymen, muz synǵysh, al qar tyǵyz.
5 - dálel.
- Aldaryndaǵy sýǵa qar men muzdy salyńdar, ne boldy?
- Qar men muz batpaı betinde qalyqtap júzip júr. Sodan qar men muz sýdan jeńil.
Qorytyndy: qar men muz sýdan jaratylǵan. Olar sý bolyp esepteledi. Sondyqtan muz ben qar ekeýi máńgi dos. Muz ben qar ol qatty túrdegi sý. Aýa raıy salqyn bolǵanda sý muz bolyp qatyp qalady. Al eń kishkentaı muzdar joǵaryda aspanda bizge qar bolyp jaýady.
Balalar qarańdarshy muzdan da qardan da birdeı músinder jasaýǵa bolady. Sender dalada qardan aqqala jasaısyńdar, muzda syrǵanaq tebesińder. Mine qarańdarshy qanshama zattar isteýge bolady.
Qımyldy oıyn: «Qatyrmaq»
Tárbıeshi qolyndaǵy sıqyrly taıaǵymen balalardyń qoldaryna tıgizý kerek, kimniń qolyna tıgen bala sol qatyp qalady.
- Endi balalar, jumsaq qaǵazdan qar qıyp terezege jabystyraıyq.
- Jumystarymyzdy bastamas buryn, qaıshy men jumys isteý qaýipsizdik erejesin esimizge túsirip alaıyq:
1. Qaıshymen jumys istegende, muqıat bolý kerek.
2. Kózden alshaq ustaımyz.
3. Qaıshynyń ushyn joǵary qaratyp ustaýǵa bolmaıdy.
4. Joldasyńa qaıshy berer kezde, jabyq kúıde ustap, jumys isteıtin bóligin ustap, saqınasyn joldasyna qaratyp beremiz.
Balalar jumysyna kirisedi.
Balalardyń jumysyn tekserip madaqtaý. Sıqyrly qorapshadan muz kámpıt taratý.
Qonaqtarmen qoshtasý:
- Kelesi kezdeskenshe, qosh saý bolyńyz.
Maqsaty: Tabıǵattaǵy qar men muzdyń qubylystary týraly bilim berý.
Bilimdilik: tájirıbe arqyly qar men sýdyń qasıetterimen tanysý.
Tárbıelik: birigip jumys jasaýǵa ózara syılastyqqa, túsinistikke tárbıeleý.
Kórnekilik: stakan sýmen, tabaqtaǵy qar men muz, qar beınelengen sýretter.
Uıymdastyrý:
Balalar, bárimiz sheńber quryp, qonaqtarmen bir - birimizben amandasaıyq.
Araılap tań atty,
Altyn shýaq taratty.
Jarqyraıdy kúnimiz,
Jarqyraıdy dalamyz.
Qaıyrly kún balalar,
Qaıyrly kún qonaqtar.
Suraq - jaýap:
- Qazir qaı mezgil?
- Qalaı bildińder?
- Tańy da ne ózgerdi?
- Al endi meniń aıtqanymen kelisesińder me? Kelisseńder kók tústi kartochkany kórsetińder, al kelispeseńder qyzyl kartochka kórsetińder.
1. Kún erte shyǵyp, kesh batady.
2. Jańbyr jaýady.
3. Jerdiń betinde qar jatyr.
4. Jylǵalardan sý aqty.
5. Kún qysqardy.
6. Boran soqty.
7. Joldar taıǵaq boldy.
8. Kólderdiń beti muz bolyp qatyp qaldy.
- Jaraısyńdar, bárińde durys jaýap berdińder.
- Balalar, tabıǵattyń bizge daıyndaǵan qubylystary kóp. Ár mezgilde ár túrli ádemi de sulý bolyp keledi. Ár mezgildiń óziniń qupıasy men tańǵalarlyq sátteri bolady.
Eń tańǵalarlyq mezgil ol qys: qane sýretterge qaraıyqshy.
«Qatty jel soǵyp terezeden hat ushyp túsedi.»
- Balalar qarańdarshy jelmen hat ushyp keldi. Qaraıyqshy ishinde ne bar ekenin? Senderge oqyp bereıin:
«Sálemetsińder me, balalar?
Sizderge eki egiz tamshy hat jazyp otyr. Sender óte aqyldy jáne óte bilimdi ekendigin estidik. Bizge kómektesińdershi!
Biz ekeýmiz tatý – tátti ómir súrdik, bir ýaqytta qatty aıaz soǵyp, birimiz muz bolyp qatyp qaldy, al ekinshisi shashyn tarap otyrǵan, sol kúıinde ádemi qarǵa aınalyp ketti. Endi sol ádemi bolyp qalǵan kar meni mensinbeı, sen meniń syńarym emessiń dep, meni súıkimsiz salqyn muz deıdi.»
- Al, balalar kómektesemiz be? Qar men muzǵa aınalǵan eki tamshyǵa kómekteseıik. Olar ekeýi sýdan jaralǵanyn dáleldep bersek, sonda olar dostasady.
Senderge jumbaq jasyraıyn:
1. Appaq etip aınalany, aq kóbelek aınalady.(Japalaqtap jaýǵan qar.)
Qysta ǵana bolady, ustasań qolyń tońady. (Qar)
- Balalar, aldymyzdaǵy qardy ustap kóreıik, alaqanymyzben ne sezindik?
- Muzdaı, alaqanymyz sý boldy.
- Qar erip sý bolady eken.
2. Ózi sýdan jaralǵan, biraq sýdan qorqady.(Muz)
- Muzdy da ustap kóreıik, ol muzdaı, ol da sý bolyp erıdi eken.
- Al, endi qorytyndy shyǵaraıyq, jyly jerde qar men muz sýǵa aınalady.
2 - dálel.
- Balalar qardyń túsi qandaı?
- Aq
- Balalar muzdyń túsi qandaı?
- Muz tússiz.
3 - dálel.
- Balalar muzdyń astynan biz alaqanymyzdy kóreıik, kórinedi me eken?
- Ia, kórinedi.
- Al, qardyń astynan?
- Joq, kórinbeıdi.
- Muz móldir, kar aq, eshteńe kórinbeıdi.
Sergitý sáti:
Kún bolyp janaıyq,
Sý bolyp aǵaıyq,
Tereń - tereń dem alyp,
Júgirip - júgirip alaıyq.
4 - dálel.
- Endi, balalar muzǵa qaraıyqshy: karandashpen ústinen basyp kórińder, muz synyp qaldy.
- Endi, qardyń ústinen basyp kórińder, qarda izi qaldy.
- Sonymen, muz synǵysh, al qar tyǵyz.
5 - dálel.
- Aldaryndaǵy sýǵa qar men muzdy salyńdar, ne boldy?
- Qar men muz batpaı betinde qalyqtap júzip júr. Sodan qar men muz sýdan jeńil.
Qorytyndy: qar men muz sýdan jaratylǵan. Olar sý bolyp esepteledi. Sondyqtan muz ben qar ekeýi máńgi dos. Muz ben qar ol qatty túrdegi sý. Aýa raıy salqyn bolǵanda sý muz bolyp qatyp qalady. Al eń kishkentaı muzdar joǵaryda aspanda bizge qar bolyp jaýady.
Balalar qarańdarshy muzdan da qardan da birdeı músinder jasaýǵa bolady. Sender dalada qardan aqqala jasaısyńdar, muzda syrǵanaq tebesińder. Mine qarańdarshy qanshama zattar isteýge bolady.
Qımyldy oıyn: «Qatyrmaq»
Tárbıeshi qolyndaǵy sıqyrly taıaǵymen balalardyń qoldaryna tıgizý kerek, kimniń qolyna tıgen bala sol qatyp qalady.
- Endi balalar, jumsaq qaǵazdan qar qıyp terezege jabystyraıyq.
- Jumystarymyzdy bastamas buryn, qaıshy men jumys isteý qaýipsizdik erejesin esimizge túsirip alaıyq:
1. Qaıshymen jumys istegende, muqıat bolý kerek.
2. Kózden alshaq ustaımyz.
3. Qaıshynyń ushyn joǵary qaratyp ustaýǵa bolmaıdy.
4. Joldasyńa qaıshy berer kezde, jabyq kúıde ustap, jumys isteıtin bóligin ustap, saqınasyn joldasyna qaratyp beremiz.
Balalar jumysyna kirisedi.
Balalardyń jumysyn tekserip madaqtaý. Sıqyrly qorapshadan muz kámpıt taratý.
Qonaqtarmen qoshtasý:
- Kelesi kezdeskenshe, qosh saý bolyńyz.
You Might Also Like
-
Sabaqtyń taqyryby: Muqaǵalıtaný taǵylymdary (prezentasıasymen)
-
İ. Sabaqtyń taqyryby: Qazaq prozasy áleminde (prezentasıa túrinde)
