InfoHub Logo

Esenkeldi Qudaınazaruly — Jońǵar shapqynshylyǵy kezinde ǵumyr keshken qazaqtyń beldi bıleriniń biri. Qazaq shejiresinde Esenkeldi bıdiń arǵy tegi Báıdibek babanyń úshinshi zaıyby Domalaq anadan taraıdy. Sol Domalaq anadan Jaryqshaq degen ul, Kúnbıbi (Qyzaı), Aqbıbi, (Muryn), jáne Syban degen qyzdar týady. Jaryqshaqtan Alban, Sýan, Dýlat taıpalary taraıtyny belgili. Dýlattyń Botbaıynan Qudaıqul, Shaǵaı, ıtemgen, Meńis, Meńisten Táńirberdi, Tileýberdi, Táńirberdiden Esenkeldi bıdiń ákesi Qudaınazar týypty. Qyzaı, Meńis, Táńirberdi, Qudaınazar bári de shetinen babasy Báıdibekke uqsap elin, jerin qorǵap ótken batyrlar eken. Solardyń ishinde ásirese Qyzaı qyz ben Qudaınazardyń asqan batyrlyǵy el aýzynda ańyzǵa aınalyp, osy kezge deıin aıtylyp keledi. Qyzaı aspanǵa laqtyrǵan taqıany, kóz ushyn-
da ushyp bara jatqan torǵaıdy atyp túsire beretin mergen bopty. Bir soǵysta Qyzaı shapqynshylardyń quz basyna bekingen on bes mergenin atyp túsirip, ózderine jol ashady. Aıakóz, Mataı aralyǵyndaǵy taýlardy jaılaǵan aýyldardy mal, janymen jaýdan qutqaryp alady. Sol taýlardaǵy qyrǵyn shaıqasta ózi de erlikpen mert bolady. Keıin eli-jurty sol taýdy «Qyzaı taýy» dep atap ketedi.

Al Qudaınazar bolsa sol bir jaýgershilik zamanda qazaqtyń on myńdaǵan qolyn basqaryp, el qorǵaý jolynda talaı erlikter jasaǵan ataqty batyr, ári bı bopty. Talaı qarsy shapqan jaýdy bet qaratpaı jeńip júrgen Qudaınazar batyr bir soǵysta opat bolady. Qaıtadan kúsh jınap jaýdyń betin qaıtarǵan batyrdyń jigitteri, eli-jurty ólgenderin izdestirse, súıekteri shashylyp jatady. Kimniń kim ekenin tanyp bolmaıdy. Qudaınazardyń kúrek tisi eki elideı jalpaq eken. Sodan tanyp, súıegin jınap taý basyna qoıady. Onyń aınalasyna ózimen birge berispeı soǵysqan, er-sarbazdarynyń súıegin jerlep, belgi qoıady. Ol kezdegi belgi — tasty jınap oba turǵyzý ǵoı. Sol Baıan men Qyzaı taýynyń tóńiregindegi «Qudaınazar obasy», «Qyryq oba», «Júz oba» degen jota, belester sol zamandardan qalsa kerek.

---