InfoHub Logo

Taqyryby: Etistiktiń sóılemdegi qyzmeti.
Maqsaty: a) etistik taraýy boıynsha alǵan bilimderin pysyqtaý, etistiktiń sóılemdegi atqaratyn qyzmeti jaıly túsindirý;
Á) oqýshylardyń oılaý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, sheshen sóıleı bilýge daǵdylandyrý;
B) keltirilgen mysaldar arqyly oqýshylardyń kitapqa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, ulylardan ulaǵat alýǵa tárbıeleý.
Ádis - tásilderi: túsindirý, taldaý, semantıkalyq kartamen jumys, test, oıyn.
Kórnekiligi: keste, semantıkalyq karta, SKT taldaý úlgisi, úlestirmeli materıaldar, ınteraktıvti taqta.
Pánaralyq baılanys: mýzyka,.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý. Tuıyq etistikti qatystyryp sóılem quraý.

İİİ. Ótken taqyryp boıynsha bilim - bilik daǵdylaryn tekserý, jańa taqyrypqa daıyndaý.
1. Ekeýi de kóp sóılemeıtin. Kósemshe qaı sóılem múshesiniń qyzmetin atqaryp tur?
A) Bastaýysh
Á) baıandaýysh
B) anyqtaýysh
2. Anyqtaýysh bolyp turǵan esimsheni tap.
A) Balanyń qytyǵyna tıetini – osy jeri.
Á) Kóshken aýyldy izdep tabalyq.
B) Uıalǵandy keshirmeıtin áke minezi Abaıǵa málim.
3. Bastaýysh qyzmetin atqara almaıtyn etistiktiń tulǵasy
A) Esimshe
Á) Tuıyq etistik
B) Kósemshe
4. Kósemsheniń jiktelmeıtin jurnaǵyn kórset.
A) – ǵaly, - geli
Á) – yp, - ip, - p
B) – a, - e, - ı
5. Sóılemdegi pysyqtaýysh qyzmetin atqaryp turǵan kósemsheni tap. Aqsúıek oıynynda qyz balalar men er balalar aralasyp oınaı beredi.
A) oınaı
Á) beredi
B) aralasyp
6. Jaqpen de, shaqpen de baılanysty bolmaı, qımyldyń, is - árekettiń atyn bildiretin etistiktiń túri.
A) kósemshe
Á) esimshe
B) tuıyq etistik
7. Tuıyq etistiktiń ereksheligi.
A) kóptelmeıdi
Á) jiktelmeıdi
B) táýeldenbeıdi

İÚ. Jańa sabaq. Keste arqyly túsindirý.
Sóılem músheleri
Ereje
Bastaýysh - Esimshe men tuıyq etistik ataý septiginde turyp, bastaýysh bolady.
(Oqý – bilim bulaǵy)
Baıandaýysh - Etistikter jiktelip kelip, baıandaýysh bolady. (Men bıyl bitiremin.)
Tolyqtaýysh - Esimshe men tuıyq etistik ataý jáne ilik septikterinen basqa septikterde turyp, tolyqtaýysh bolady. (Bilgenge marjan, bilmeske arzan.)
Pysyqtaýysh - Qımyldyń ár túrli qasıetin bildirip, pysyqtaýysh bolady. (Ol kúlimsirep qarady)
Anyqtaýysh - Esimsheler jáne ilik septigindegi tuıyq etistik anyqtaýysh bolady. (Oqýdyń shegi joq)
Ú. Jattyǵý oryndatý. 215 - jattyǵý.
Qaıran qaldym – ne istedim?– baıandaýysh, qyzyqqandaı – qandaı?– anyqtaýysh, tanytty – qaıtti?– baıandaýysh, úzbeı – qalaı?– pysyqtaýysh, oqyp otyratynyna – nesine?– tolyqtaýysh, jetti - qaıtti?- baıandaýysh.
216 – jattyǵý. Sóılem múshelerine taldatý.
Úİ. Kestemen jumys. Berilgen keste boıynsha sóılem quraý. Etistik bes sóılem múshesiniń de qyzmetin atqarý kerek.
Úİİ. Kompúterden mýzyka tyńdatý. Ándegi etistikterge satylaı keshendi taldaý jasatý.

1. Bul sóz úsh quramnan tur: saǵyn+dy+m
2. Tulǵasyna qaraı: negizgi
3. Qurylysyna qaraı: dara
4. Leksıkalyq maǵynasy: qımyl
5. Gramatıkalyq maǵynasy: etistik, jedel ótken shaq, ashyq raı, jiktik jalǵaýynyń İ jaǵy jekeshe túri
6. Suraǵy: qaıttim?
7. Sóılemdegi qyzmeti: baıandaýysh

1. Bul sóz eki quramnan tur: eljire+gen
2. Tulǵasyna qaraı: negizgi. Sebebi sózdiń ári qaraı bólshektenbeıtin, maǵyna beretin bóligi.
3. Qurylysyna qaraı: dara, sebebi bir ǵana negizgi túbirden tur.
4. Leksıkalyq maǵynasy: názik, meıirimdi
5. Gramatıkalyq maǵynasy: etistik, esimshe tulǵaly, İİİ jaq,
6. Suraǵy: qandaı?
7. Sóılemdegi qyzmeti: anyqtaýysh

Úİİİ. «Taqıa tastamaq» oıyny. Oqýshylarǵa suraqtar qoıý.
1. Esimsheniń jurnaqtaryn ata.
2. Naq osy shaq qalaı jasalady?
3. Tuıyq etistik qalaı jasalady?
4. Kósemshe sóılemde qandaı qyzmet atqarady?
5. Etistiktiń sóılemdegi negizgi qyzmeti.

İH. Sabaqty bekitý. Semantıkalyq karta. Oqýshylardyń árqaısysyna taratyp berý. Oqýshylar belgilep bolǵan soń, durys jaýabyn ınteraktıvti taqtadan shyǵarý.
----------------------------------------------- Bastaýysh Baıandaýysh Anyqtaýysh Tolyqtaýysh Pysyqtaýysh
Búgin bizge kelersiń.
Estigendi umytpasqa tórt túrli sebep bar.
Bolatyn bala besiginde bulqynar.
Men sóıleskeli keldim.
Temeki shegý densaýlyqqa zıan
Nandy jerge tastaýǵa bolmaıdy.
Saýysqannyń tamaǵy shoqýmenen tabylǵan.

H. Úıge tapsyrma. Pysyqtaýǵa arnalǵan suraqtar.