InfoHub Logo

   

Fashion. Jastardy jıi «fashion» degen sóz qyzyqtyrady. Sonymen, feshn-aǵylshyn tilinde fashion delinse, qazaq tilinde " sán " dep aýdarylady. Ol modelerdiń jumysyn, sándi kórsetýdi, stıldi beınelerdi jasaýdy bildiretin quramdas frazalar bóligi qataryna jatady. 21 ǵasyrda sán talaptary erekshe. Jazylyp qalǵan burynǵy jumys erejeleri áreket etýdi toqtatady. Trendter únemi ózgerip otyrady, sondyqtan tez ózgeristerge daıyn bolý, jańaǵa jedel áreket etý óte mańyzdy.

Jylan jyl saıyn túleıtin bolsa, sándi ındýstrıa da sol sekildi ózgerissiz qala almaıtyn modıfıkasıadan, ár túrli rólderde ózińdi synap kórýden jáne jańalyqqa ashyq bolýǵa daıyndyqtan turady. Mysaly, áıelder garderobynda erler kıimi paıda bolady, al kóılekter men ıýbkalar tanymal bolýdan qalady.Sándi obrazdar jıi kózdeıtin tańdaý : fýtbolkalarǵa, bomberlerge, svıtshottarǵa jáne shalbarly kostúmderge túsedi. Osy jerden feshn psıhologıany 21 ǵasyrdyń jańa bir ǵylym salasy dep tanýǵa bolady. «Shyn máninde, psıhologıa áli kúnge deıin kıinýi boıynsha ındıvıdtin qandaı jáne kim ekenin dóp basyp aıta almaıdy». Psıhologıa sondaı-aq beınelerdi jasaý qupıalaryn ashpaıdy. Ǵylym kıimdi qabyldaý jáne ony túsiný erekshelikterin zertteýge arnalǵan. Sán men stıl kúndelikti ómirdiń mańyzdy bóligi bolyp tabylady, jáne de olar áleýmettik ózgerister týdyrady, qoǵamdaǵy kóńil-kúıge áser etedi, ár adamnyń damý múmkindikterin anyqtaıdy. 

                                        

                                                                                               

                    

Sońǵy zertteýlerge kóz júgirtetin bolsaq, resmı álemdik talǵamǵa saı alynǵan kıim dereksiz oılaýǵa oń áser etedi, qarjylyq jaǵdaıdyń jaqsarýyna da yqpaly zor. Osy sebepti belgili bir salada tabysqa jetýdi qalaıtyndar kıim úlgisin muqıat oılastyrýy jáne jeke garderoby úshin laıyqty dúnıelerdi tańdaý kerek.

Ǵylym, sondaı-aq brendter ınklúzıvtik zattardy usynatynyn jáne olar qoǵam ómirin jaqsartýǵa qaraı baǵyttalatynyn rastaıdy. 

Brand. Áıelder qaýymy garderobty únemi jańartýdy jaqsy kóredi jáne kıim tańdaýdy tanymal álemdik brendterden toqtatady. Nege olaı ekeni áıelder kıiminiń brendterin shyǵaratyn óndirýshiler óz ónimderiniń sapasyn baqylap, ár maýsym saıyn jańa toptamalaryn usynatynyn eskersek, túsinikti. Álemniń túkpir-túkpirinde jınalǵan sánkoı jandar álemdik brendtardyń jańarǵan nusqasyn ǵana tutynyp otyrady. Názik jandylar úshin eksklúzıvti kıim sapaly, qymbat matalardan tigiledi, al ataqty dızaınerler qaıtalanbas fasondar oılap tabady. Dál osy tusta suraq týyndaıdy. Bulaı kıinetin jandar logıka boıynsha qarapaıym ómir súretin, ortasha jalaqy alatyn tulǵalar emestigi anyq. Álemdik brendter ondaǵan jyldar boıy ózine jaqsy ataý, dańq pen dáreje qalyptastyrdy, sebebi osy eńbektiń nátıjesinde dúnıejúzindegi kıno juldyzdary, shoý-bıznes ártisteri taǵy basqa sanaýly óndiriletin kıimdi qalaýshylar tutyný úshin. Búkil álem boıynsha tanymal áıelder kıiminiń úzdik brendteri: 

Gucci, Chanel, Prada, Dolce&Gabbana, Christian Dior, Versace, Valentino.

 Árıne qazirgi zamanda bul jerlerdi qaltalary kótermeıtin, alaıda ádemi, sándi, sonǵy úlgide kıingileri keletinder úshin de jaǵdaılar qarastyrylǵan. Álemdik ataýdaǵy býtıkterde kıinýge múmkindigi bola bermeıtin qyzdar mass-medıa kıim óndirýshilerinen sándi jańartýlardy jıi satyp alady. Basty talap-olar sapaly, zamanaýı jáne jaıly bolýy tıis. Qoljetimdi tanymal áıelder kıiminiń brendteri:

Mango, Zara, Sela, Froggy, Sisters, Reserved, Morgan, H&M, Colin`s, Kira Plastinina, Savage.

 

Fashion undustry. Fashion-ındýstrıa tek 100 jyl buryn ǵana paıda boldy,biraq osy qysqa ýaqyt ishinde ol kóp jáne keń baǵytta qalyptasty. Onyń barlyq quramdastaryn atap ótý múmkin emes, sebebi olardyń sany óte kóp. Bul ındýstrıaǵa kóptegen adamdar, resýrstar, óndiristik qýattar jáne t.b. jumys isteıtin mamandyqtar – fotograftar, modelerler, modelder, meıkaperler, jarnamashylar, stılıser, ekonomıser jáne, árıne fabrıkalar, sheberhanalar men óndiris jumysshylary jumyldyrylǵan. Sándi kıim jasaýǵa qatysatyn árbir býyndy shtatta oryndalǵan kezeńniń sapasyna jaýap beretin kásipqoılar ǵana bolýy tıis. Munda tipti toptamalyq kıimge tigilgen zattańbalar belgili bir standarttar boıynsha daıyndalady!

Kóptegen adamdar feshn-ındýstrıa tek sándi kıim jasaıdy dep oılaıdy, biraq olar qatelesedi. Óıtkeni, sán bas kıimder, aksesýarlar, aıaq kıim jáne sómkeler bar. Eger ataqty modelerler jasaǵan koleksıalyq zattar stıl men sapanyń barlyq talaptaryn qanaǵattandyrsa, onda sómkeler, aıaq kıimder, sondaı-aq zergerlik buıymdar mindetti túrde sáıkes kelýi tıis. 

                                                     

Mass Media. Buqaralyq aqparat quraly (qysqartylǵan "BAQ", sondaı-aq mass — medıa)-buqaralyq komýnıkasıa maqsatynda aýyzsha, beıneli jáne mýzykalyq aqparatty jasaýdy, merzimdi berýdi jáne jappaı tırajdaýdy qamtamasyz etetin uıymdyq-tehnıkalyq keshen. Bul keltirilgen aqparat jalpy mass- medıanyń uǵymy. Al ol sán ortasynda qalaı túsindiriledi? Iaǵnı suranysqa ıe tovarlar. Qoldanys aıasyn jeliler arqyly keńeıtip alǵan, qoljetimdi baǵadaǵy kópke tanymal brendke aınalǵan magazınder,býtıkter jáne t.b. Fashion Media  desekte qate bolmaıdy. 

Trend. Biri túsinse biri túsine bermeıtin uǵym ol - Trend. Ár salanyń ózindik trendi bolady. Eń aldymen, bul ǵalamdaný deńgeıi, ıaǵnı belgili bir qyzmet salasyna qatysty belgili bir zańdylyqtyń áreket etý ýaqyty men ózektiligi. Máselen, sán úlgisin qarastyraıyq. Bul salada trend sońǵy jáne eń ózekti másele bolyp tabylady, ol kezde bir nárse paıda bolyp, tutynýshylar arasynda kóshbasshylyq orynǵa ıe bolady.Sándegi Trend-sán damýynyń ózekti (jaqyn, qysqa merzimdi) baǵyty. Mysaly, dızaınerler bolashaqta tanymal bolýy tıis nárseni kórsetedi jáne arada ýaqyt ótkennen keıin belgili bir qorytyndy jasaýǵa bolady. Iaǵnı ýaqytsha baǵyt pa nemese úrdis pe? Óıtkeni, eger baǵyt birneshe maýsym boıy ózekti jáne suranysqa ıe bolsa, onda bul turaqty úrdiske aınaldy. Al, úrdis tanymaldyq shyńynda jáne keıingi jyldary bolǵan kezde, bul kez-kelgen sándi aǵymdarǵa qaramastan, ýaqytqa berilmeıtin " klasıka " bolady. Ol termındi de kıiný barysynda kóp esteımiz.

                                             

Feshn tóńireginde áńgime qozǵalǵan kezde brend pen trendtiń aıyrmashylyǵyn kóbi túsinbeı, birdeı dep jatady. Sol sebepti men sizderge bir ǵana mysal keltiremin. Brend ol belgili bir atpen belgili bir dýnıeni eksporttaý. Ol óshpeıdi, brend dýnıege kelse, suranysqa ıe bolsa, ol ári qaraı damıdy. Al trend degenimiz sol zattardyń belgili bir ýaqyt aralyǵynda , báriniń birdeı qoldanysqa alyp kelýi. Onyń ornyn basqa trend basady. Olar alma kezek ýaqyt esebimen ózgerip otyrady. Ózgermeı uzaq merzimge qalǵan trend klasıkaǵa aınalady.

Endi osyǵan súıene otyryp osy 2019 jyldyń eń úzdik degen trendterine toqtalamyz. Ótken jyly da , osy jyly da tabıǵılyq ózektiligin joıǵan joq. Iaǵnı artyq qospasy joq meıkap, úıdegi shash úlgisi. Ondaı jaǵdaıda makıaj jeńil jaǵylǵan,shashtyń árlenýi ýysqa jınalǵan , sál ıyqtan túsip turatyn jeńil buıra bolýy kerek. Al kıimge keletin bolsaq, bári ońaı emes. Trendte kúrdeli jáne san túrli beıneler. Kıimniń jıyntyǵynda óz ıesiniń ár túrli jaqtaryn ashatyn túrli stılderden jasalǵan zattar bolýy múmkin. Oǵan naǵyz mysal- keshki kóılekter men uzartylǵan sarafandarmen velosıpedterdiń birge kıilýi. Mysal retinde osy kúzgi-qysqy maýsymnyń basty trendimen tanysaıyq. 

Sonymen, kúzgi-qysqy garderobqa sándi jáne stıldi ne satyp alýǵa bolady? Burynǵysynsha, kóp qabatty, sporttyq-qalalyq stıl, erkin pishim jáne yńǵaılylyq ózekti bolyp qalýda. Maýsymnyń sándi reńkteri – dástúrli kók, sur jáne qońyr, sondaı-aq ashyq sary jáne jumbaq kúlgin. Oversaız taqyryby óz ornynda qalady. Oǵan  kólemdi svıterler, kardıgandar, keń palto jáne pıjaktar jatady. Taǵy bir sándi baǵyt-fýtýrızm. Sándi áıelder kıimin tańdaǵan kezde jeńil Shımmer nemese metalık áseri bar qyzyqty matalardan jasalǵan buıymdarǵa nazar aýdaryńyz. Aıaq kıimge kelsek tómen ókshe tańdaǵan durys. 2019-da krosovkalar, ártúrli stıldegi báteńke, ashyq tústi kovboı etik trendta. Kúndelikti keńse beınesine stıl berýge bolady , ol úshin qyzyqty aıaq kıim  nemese sándi beldik sómke túrinde aksesýar. Osylardyń bireýi bolsyn saqtalatyn bolsa,jalpy osy sezonnyń trendy jaıly biletinińdi kórsetedi.

                                                                                                                                    

Fashion Retail. Feshn rıteıl stıldi zamanaýı kıimdi tıimdi satýǵa baılanysty. Bul adamdardyń ómir salty erekshelikterin, jeke talǵamdaryn eskere otyryp stıldi beıneler jasaýǵa kómektesedi. Satýshy-stılıst kelesi qyzmetterdi kórsetedi:

1.Klıenttiń tilekterin eskere otyryp, jeke stıldi túsinip, zattardy  úılesimine qaraı tańdaý kómegin;

2. Qolda bar zattardyń assortımentine qaramastan, qolaıly kıimdi tańdaý kómegin;

3. Jańadan zattar túsken kezde klıentti dúkenge shaqyrý.

Rıteıl-bul kásipkerlik qyzmet túri, ol saýda salasynda ótedi jáne sońǵy satyp alýshy úshin, óz qajettilikteri úshin ártúrli ónimderdi satýǵa baǵyttalǵan. Termınniń maǵynasy fransýz tilinen keldi, onda retail-bul "usaqtaý"sózi. Al aǵylshyn analogynda, bul retail trade, eger orys tiline aýdarylsa, túsinýge bolady. Qazaqsha  "Usaq bıznes" tirkesi . Rıteıler degen kim? Bul satyp alýshy men ótkizýshi arasyndaǵy qatynastardy júzege asyratyn tulǵalar. Birinshisi tańdalǵan taýar úshin aqsha beredi, al ekinshisi — ony satýǵa mindetti. Mundaı saýdanyń aýqymy qazir elden jáne búkil álemnen tys ólshenedi. Ónimdi satyp alýshyǵa berý jáne bul úshin materıaldyq quraldardy alý kásipkerlik qyzmettiń keń taralǵan túri bolyp tabylady. Búkil álemdegi bólshek saýdanyń máni baǵa jetpes. Onyń arqasynda árbir adam oǵan qajet nárseni satyp ala alady.Magazınge tovardy jınap,ony tutynýshyǵa satý úshinde qoldanatyn ózindik tásilderi bar. Ol birinshiden ádemi, trend jáne trendtaǵy túster qatarynan alynǵan kıimder bolýy kerek. Olaı bolmaǵan jaǵdaıda damý jaǵy suraqqa alynady.

Rantone.Pantone (Panton) — túrli ónerkásip salalary: baspa, tústi boıaýlar, mata jáne plasıka, sandyq tehnologıalar, sán, sáýlet, ınterer dızaıny úshin tús shemalary men aldyńǵy qatarly tehnologıalardy jetkizýshi. Búkil álemde Pantone "dızaıner-óndirýshi-satýshy-Satyp alýshy" tizbegi boıynsha habarlama berýge kómektesetin tústi til bolyp tabylady. Ol ár jyldyń túsin jarıalap otyrady. Barlyq feshn rıteıldar osyny basshylyqqa ala otyryp, jańa toptamalaryn shyǵarady jáne tapsyrys berý arqyly óz bıznes oshaǵyn toltyrady. Maýsymnyń tústerinde Panton jańartady,jarıalaıdy. 

                                               

Sizge kelgen kıim, siz kıgenge deıin qanshama qıyndyqtardan ótetinin sezetin bolsaq, unaǵan kıimderińizdi sonsha súıispenshilikpen alyp, yntyzarlyqpen tutynar edińizder!!!

Esengalıeva Danıa ( D for Denmark)

---