InfoHub Logo

Erke qyz kórshi úıdegi ózimen jasty Aına qyzben oınap otyr. Qýyrshaqtaryna ádemi kóılek kıindirip, bir-birine «qonaqqa» aparyp júr. Eki qurby qýyrshaqtaryn tildestirip otyr.

— Sálemetsiz be. Men sizge qonaqqa keldim, — deıdi Erke qyzdyń qýyrshaǵy.

— Sálemet pe. Qalyńyz qalaı. Tórletińiz, — dep Aına qyzdyń qýyrshaǵy

qonaǵyn kútip alyp, zyr júgirip júr. Analarynan estigen sózderi ǵoı. Mysyq ekeýiniń oıynyn baqylap anadaı jerde otyr. Anda-sanda aıaqtarymen betin, murtyn súrtip, tazalanyp qoıady. Kesh bata oıyndary ábden qanǵan eki qyz úılerine tarasty. Kún uıasyna batyp bara jatqanda dalada júrýge bolmaıdy dep Erke qyzdyń anasy qatań eskertken. Dalada jaman nárseler júredi eken. Sondyqtan kún uıasyna batqansha úıde otyryp, sodan keıin keshki salqynmen serýendeýge bolady.

Anasy dámdi keshki as pisirip qoıypty. Ákesi de jumystan kelipti. Kishkentaı inisi de oryndyǵyna otyryp, qasyqty ústelge taqyldatyp, tamaq surap otyr. Qarny ashqan ǵoı. Erke qyz qolyn sabynmen tazalap jýdy. Óıtkeni, kúni uzaq dalada oınady. Qolynda túrli mıkrobtar bar. Eger qolyn jýmaı tamaq ishse, aýyryp qalýy múmkin eken. Muny da anasy aıtqan. Al astan keıin mindetti túrde aýyzdy shaıyp, qoldy taǵy da jýý kerek. Sonda tisi marjandaı bolyp tizilip turady eken. Erke qyzdyń Mysyǵy da aqyldy, kirpıaz janýar ǵoı. Ol tipti jıi jýynady.

— Anashym, osy Aına múldem jýynbaı ma? — dedi dastarhan basynda Erke qyz.

— Nege olaı deısiń?

— Bilmeımin. Kóılegi únemi kir bolyp júredi. Qoldary da, betteri de satpaq-satpaq. Ol sondaı jaqsy qyz ǵoı. Biraq, nege tap-taza bolyp júrmeıdi.

— Iá, men tazamyn, — dep Mysyqta áńgimege aralasty.

Aına qyzdyń ózi de anasy da, ákesi de, baýyrlary da óte jaqsy adamdar. Tek bir kemshiligi, anasy salaqtaý. Úı ishin de, boılaryn da taza ustamaıdy. Árıne, bul óte jaman qasıet. Erke qyz uıyqtar aldynda tisterin jýyp, uıqy kóılegin kıip aldy da, Mysyǵynan surady:

— Mysyǵym, aıtshy, Aına qyzǵa qalaı kómektesýge bolady? Men onyń tap-taza bolyp júrgenin qalaımyn.

— Taza júr dep aıta salmaısyń ba?

— Ol renjip qalmaı ma?

— Onda...onymen birge oınamaı-aq qoı.

— Jo-joq, ol ne degeniń! Aına qyz óte jaqsy qyz. Men ony jaqsy kóremin. Onymen birge oınaǵan sondaı kóńildi. Mysyǵym, sen aqyldy ediń ǵoı. Birnárse oılastyrsańshy, — dep Erke qyz Mysyǵyna ótinish aıtty. Rasynda mysyǵymyz aqyldy edi ǵoı. Bálkim tań atqansha birnárse oılap taýyp qalar. Al qazirge pyryldap uıyqtaı tursyn.

Tań atty. Terezeden túsken kúnniń sáýlesimen Erke qyz da kúlip oıandy. Júzi sondaı qýanyshty.

– Mysyǵym, men taptym! Aına qyzǵa qalaı kómektesý kerek ekenin taptym, — dep qýana aıqaı saldy. Uıqysynan álde qashan oıanǵan mysyǵy Erke qyzdyń bul qylyǵyna tańdana qarady.

— Al meniń oıyma eshnárse kelmedi. Sonda, qalaı kómektespekisń?

— Keıin aıtamyn. Qazir tańǵy astan keıin ekeýmiz, «Tek paıdaly zattar» satylatyn dúkenge barýymyz kerek.

— Jaraıdy.

Erke qyz ben Mysyǵy «Tek paıdaly zattar satylatyn dúkenge» keldi. Dúkenshi aǵaı olarmen qýana kórisip, ne úshin kelgenderin surady.

— Aǵaı, maǵan ádemi toqyma jibin berińizshi.

— Toqyma jibi deımisiń. Qazir, qarap kóreıin. Eger ol paıdaly nárse bolsa, mindetti túrde tabylýy kerek, — dep Dúkenshi aǵaı sórelerdi qaraı bastady. Bir kezde túrli-tústi toqyma jipterin Erke qyzdyń aldyna jaıyp saldy. Birinen biri ótedi. Túrli-tústi, jup-jumsaq jipter. Erke qyz ben mysyǵy aqyldasa otyryp, appaq jipti tańdady. Dúkenshi aǵaıǵa alǵystaryn jaýdyryp, úılerine qaraı qýana ketip bara jatty.Anasyna appaq jipterdi alyp kelip, Erke qyz erkelep:

— Anashym, myna jipten ádemi sháli toqyp berińizshi, — dedi. Erke qyzdyń anasy naǵyz sheber toqymashy. Jipterdi qolǵa alsa boldy, sháli de, ádemi kóılekter de, kúnqaǵar qalpaqtardy da dap-daıyn bolyp shyǵa keledi.

— Qyzym-aý, ony qaıtpeksiń? — dep tańyrqaı suraǵan anasyna:

— Anashym, ótinem, toqyp berińizshi. Bul ázirge qupıa. Biraq, ol ǵajaıyp sháli bolady, — dep jaýap qatty. Qyzynyń kóńilin qımaǵan anasy erteńge deıin ádemi sháli toqýǵa ýáde berdi. Endi Mysyq pen Erke qyz erteńgi kúndi taǵatsyzdana kútti. Mysyq Erke qyzdyń ne oılaǵanyn qansha bilgisi kelse de, oıyna eshnárse kele qoımady. Erke qyzdan jalynyp surasa da, ol eshnárse aıtpady. Tek jymıyp qana qoıady. Hosh, sháliniń jaıy erteń belgili bolmaq.

Tań ata uıqysynan oıana sala, Erke qyz anasyna júgirip bardy. Mine, keremet. Anasy ýáde etkendeı appaq sháli toqyp qoıypty. Órnekteri qandaı ádemi deseńshi. Shashaqtary da tógilip tur. Erke qyz qatty qýanyp, anasyn qushaqtap, súıip aldy.

— Anashym, endi osy shálini alyp, Aına qyzdyń úıine baraıyq. Muny onyń anasyna syılańyz.

— Sonsha jasyrǵan syryń osy ǵana ma? — dep Mysyq burtıa qaldy. Biraq, ne úshin shálini kórshi tátege syılamaq bolǵanyn túsiner emes.

Anasy birden kelise ketti. Úsheýi, árıne úshinshisi Erke qyzdan bir eli qalmaıtyn Mysyq dosymyz ǵoı, kórshi úıge keldi. Aına qyzdyń anasy qonaqjaı kisi. Olardy qarsy alyp, dastarhan jaıyp, táttilerin qoıyp báıek bolyp qaldy. Aına qyz da qýanyp júr. Tek...tań áldeqashan atsa da, beti-qolyn jýmapty. Erke qyzdyń anasy biraz ýaqyt otyrdy da, syılyqqa appaq shálini berip, úıine qaıtty.

Úıde ózi ǵana qalǵan Aına qyzdyń anasy shálini jamylyp, aınaǵa qarady. Keremet! Qandaı ádemi sháli. Qardaı appaq, mamyqtaı jumsaq. Kenet ústindegi kóıleginiń kir ekenin baıqap, uıalyp qaldy. «Mynadaı shálige kir kóılek jaraspas» dep dereý kóılegin aýystyrdy. Aınaǵa qarady, oramaly qısaıyp ketipti. Ony ádemilep qaıta baılady. Endi aınalasyna qarasa, úıdiń ishi shashylyp jatyr eken. Bul mynadaı ádemi sháliniń sánin buzatyn sıaqty. Aına qyzdyń anasy sol arada úıdiń ishin jınap, shańdaryn súrtip, muntazdaı taza etip qoıdy. Erke qyzben oınap oıyny qanǵan Aına qyz da úıine kelgen edi. Appaq sháli jamylǵan sulý anasyn, muntazdaı taza bólmeni, jaınatyp qoıǵan dastarhandy kórip, Aına qyz qatty tań qaldy. Anasy qyzyn kórip uıalyp ketti. Dereý jýynatyn bólmege aparyp, jýyndyryp, tap-taza, áp-ádemi qyzyl kóılegin kıgizip, shashyn tarap, ekige órip berdi. Mine, aınadaı jarqyraǵan sulý Aına qyz!

Kórshisiniń boıyndaǵy ózgeristi baıqap Erke qyzdyń anasy da, Erke qyz da qatty qýandy. Sodan beri Aına qyz da tap-taza júretin boldy.

— Iá, sen aqyldy ekensiń, — dep Mysyǵy Erke qyzdy maqtap qoıdy.

— Ol «ǵajaıyp sháli» bolady dep aıttym emes pe, — dep anasyna maqtana  qarady.

— Aqylyńnan sol. Osylaıshy izgilik nuryn shashyp júre ǵoı, qulynym, — dep anasy qyzyn erkelete qushaqtady.

Balaqaı, seniń de Erke qyz sıaqty jaqsy isteriń arqyly aınalańa izgilik nuryn shashyp júrgeniń anyq.

---