InfoHub Logo

Qapıza Ábdiǵulov atyndaǵy
№34 orta-mektep gımnazıasy
11 “Á” synyp oqýshysy Kengashova Aısaýle

12 sáýir qazirgi tańda resmı túrde ǵaryshkerler kúni retinde toılanady.

Osy kúni ne bolyp edi. Ótkendi oı elegimizden bir ótkizeıikshi.

Osydan dál 58 jyl buryn ıaǵnı 1961 jyly 12 sáýirde saǵat 9 dan 7 mınýt ketkende Keńes Odaǵy qazaq jerindegi Baıqońyr aılaǵynan alǵash ret ǵaryshqa “Vostok” kemesin attandyrdy. Ol kemede ǵaryshty alǵash baǵyndyrǵan tulǵa retinde qalǵan Iýrıı Alekseevıch Gagarın bolatyn. Onyń bul sapary 1 saǵat 48 mınýtqa sozylǵan. 302 km bıiktikte jerdi aınalyp, saǵat 10 nan 55 ketkende jerge qonǵan.

Árıne bul kúni sol saǵatta búkil álemniń nazary bizge aýdy. Ǵaryshqa alǵash ushqan adamzat balasyna tańdana qarap tańdaı qaqqandar kóp bolmasa az emes ekenin haq.

Qazaq dalasynda ornalasqan ǵarysh aılaǵynan qazaq azamatyn ushyrý týraly aıtpaq turmaq oılaǵan da joq edi. Sebebi KSRO nyń quramyndaǵy elderde ultqa nemese memleketke bólinýshilik bolǵan emes. Biraq 30 jyldan soń qazaqtan da sondaı bir batyr shyqty ol Toqtar Áýbákirov atamyz edi. 1991 jyly  qazaq balasy ǵaryshqa jol tartty. Ǵaryshtan kelgennnen soń Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyn aldy. Árıne, osyndaı erjúrek uldar týǵan halyqtyń bolashaǵy baıandy bolary anyq.

Ashyq ǵaryshqa 8 ret shyqqan qazaq balasy Talǵat Amangeldiuly ǵaryshqa ushty. Onyńda sapary sátti boldy.

1961 jyldan keıin 11 jyldan soń qazaqtan taǵy batyr uly týdy. Ol Aıdyn  Aıymbetov bolatyn. Ol bul saparǵa 15 jylǵa jýyq daıyndalǵan eken.

Adamzat tarıhyndaǵy eń este qalarlyq sátti qazaq batyrlarynyńda aty atalatyny kónildi bir qýantyp tastaıdy.

Ǵaryshty baǵyndyrýdyń ózi bir ǵanıbet ekeni sózsiz. Adamzat balasy alǵash ret dál osy kúni úlken erlik jasaǵandy.

Ǵarysh degende esimizge Toqtar Áýbákirov atamyzdyń ǵaryshta uly Abaıdyń “kózimniń qarasy” ánin oryndap búkil álemge qazaq tilde syńǵyrlaǵan ándi oryndaǵany túsetini anyq.

Sóz sońynda aıtarym, Qabanbaı men Bógenbaıdaı batyr ul týǵan, Abaı, Sáken, Maǵjandaı aqyn týǵan, Baýyrjan men Qasymdaı erjúrek jaýynger, Mánshúk pen Alıadaı batyr qyzdar týǵan halyqtan. Zaman kóshine qaraı talabyna qaraı Toqtar, Talǵat, Aıdyn aǵalarymyz qazaq degen atymyzdy asqaqtatyp olar shyqty. Ýaqyt óte kele bundaı batyrlar kóbeımese azaımaıtyny haq.

---