InfoHub Logo

Taraýdyń qorytyndylaý testileri
Oqýshylarǵa tereńirek bilim berip, oılaý qabiletin damytý maqsatynda genetıka negizderi taraýy boıynsha qurastyrylǵan test suraqtary usynylyp otyr.
1. Daltonık er adamnyń (resessıvti geni H hromosomasynda ornalasqan) qandaı jaǵdaıda qyzy daltonık bolady?
a) áıeli saý jáne áıeliniń ata - anasynyń da kórý qabilettiliginiń jaqsy;
á) áıeli saý, al ákesi daltonık;
b) áıeli sý, ıaǵnı kórý qabilettiligi jaqsy;
v) áıeli saý, al onyń otbasynda daltonık bolǵan emes;
g) ata - analarynyń deni saý.
2. Dıploıdtyq organızmde nemese alleldik gen belgileri bar?
a) 8;
á) 2;
b) 4;
v) 1;
g) 3;
3. Alleldik gender qalaı ornalasady?
a) ár jup hromosomada;
á) gomologty hromosomada;
b) jynys hromosomada;
v) bir aýtosomda jáne jynys hromosomda;
g) taq gender.
4. Jynysty kóbeıý arqyly (jolymen) belgilerdiń urpaqtan urpaqqa berilýiniń negizgi zańdylyqtaryn alǵash ret dáleldegen ǵalym:
a) G. Mendel;
á) N. V Sısn;.
b) G. D. Karpechenko;
v) M. V. Mıchýrın;
g) G. Morgan.
5. Fenotıp:
a) joıylyp ketetin belgi;
á) kóptegen genderdiń ózara árekettesýiniń nátıjesinde belgilerdiń damýy;
b) basym belgi;
v) ata – anadan alynǵan gender jıyntyǵy;
g) syrtqy jáne ishki belgiler jıyntyǵy.
6. Genderdiń tizbektelý ilimi boıynsha alynǵan qaı fakt hromosomanyń tuqym qýalaýshylyq teorıasyn aıqyndaıdy?
a) tizbektelý tobynyń san gaploıdtyq hromosomanyń jıyntyǵynyń sanyna sáıkes kelýi;
á) bir hromosomada birshene genniń bolýy;
b) genderdiń birlesip tuqym qýalaýshylyǵy;
v) genderdiń derbes tuqym qýalaýshylyǵy;
g) durys jaýaby joq.
7. Adamnyń kez kelgen belgileriniń birneshe urpaq boıy tuqym qýalaý sıpatyn zertteý ádisi:
a) bıohımıalyq;
á) egizdik;
b) genealogıalyq;
v) sıtogenetıkalyq;
g) popýlásıalyq.
8. Organızmniń óziniń belgileri men damý erekshelikterin kelesi urpaqqa berý qasıeti:
a) genetıka;
á) tuqym qýalaýshylyq;
b) ózgergishtik;
v) seleksıa;
g) evolúsıa.
9. Domınantty belgi:
a) joıylyp ketetin belgi;
á) basym belgi;
b) ata – anadan alynǵan gender jıyntyǵy;
v) genderdiń ózara kúrdeli árekettesýi;
g) syrtqy jáne ishki belgiler jıyntyǵy.
10. Qandaı býdandastyrý belgilerdiń 9: 3: 3: 1 ara qatynasy baıqalady?
a) monogıbrıdti;
á) monogıbrıdti tolyq domınanttylyq;
b) taldaýshy;
v) monogıbrıdti aralyq tuqym qýalaý;
g) dıgıbrıdti.
11. Tuqym qýalaýshylyqpen ózgergishtikti zertteıtin ǵylym:
a) evolúsıa;
á) tuqym qýalaýshylyq;
b) seleksıa;
v) ózgergishtik;
g) genetıka.
12. Qandaı belgilerdi álternatıvti dep ataıdy?
a) gomologty;
á) ár túrli;
b) birdeı;
v) qarama - qarsy;
g) uqsas.
13. Adam genetıkasynyń qandaı negizgi birden – bir ádisterin bilesiz?
a) embrologıalyq;
á) fızıologıalyq;
b) salystyrmaly – anatomıalyq;
v) genealogıalyq;
g) paleontologıalyq.
14. Hromosomanyń atqaratyn qyzmeti:
a) fotosıntezge qatysady;
á) kletkanyń qozǵalýyna áser etedi;
b) tynys alýǵa qatysady;
v) kómirsý sıntezdeıdi;
g) tuqym qýalaýshylyq aqparaty saqtalady.
15. Ósimdikterdiń jańa iriktemeleri men janýarlardyń tuqymdaryn jáne usaq organızmderdiń sharýashylyqqa qajetti shtammalaryn alý ádisteriniń jıyntyǵy:
a) seleksıa;
á) genetıka;
b) ózgergishtik;
v) evolúsıa;
g) tuqym qýalaýshylyq.
16. Genomdyq mýtasıa degenimiz:
a) hromosoma sanynyń ózgerýi;
á) hromosomanyń bir bóliginiń ekinshi bóligine aýysy;
b) jeke genderdiń sapalyq ózgerýi;
v) DNQ molekýlasyndaǵy nýkleotıdterdiń ózgerýi;
g) genotıpi aýyspaly ózgergishtik.
17. Zıgotoǵa ata – analarynyń gametalary arqyly kelip geterozıgotaly jaǵdaıda úılesim túzgen alleldi genderdiń esh ýaqytta bir - birimen qosylmaýy jáne ózara árekettespeýi.
a) tirkes tuqym qýalaý zńy;
á) dıgıbrıdti shaǵylystyrýy;
b) gametalar tazalyǵy ereksheligi;
v) monogıbrıdti shaǵylystyrý;
g) tolymsyz domınanttylyq.
18. Ch. Darvın boıynsha tirshiliktiń negizgi qozǵaýshy kúshi ne?
a) bir túrdiń ekinshi túrdi yǵystyrýy jáne qorek úshin kúreste olardyń ólip bitýi;
á) tirshilik úshin kúres jáne tuqym qýalaýshylyq negizdegi tabıǵı suryptaý;
b) tiri organızmderdiń mekeni;
v) qorshaǵan ortaǵa beıimdelý;
g) jattyǵý, jattyqpaý.
19. Ch. Darvın:
a) evolúsıanyń negizgi baǵyttaryn anyqtady;
á) evolúsıanyń qozǵaýshy kúshin ashty;
b) evolúsıalyq teorıany genetıkamen baılanystyra zerttedi;
v) organızmderdi túrge, týysqa, klasqa jiktedi;
g) tiri tabıǵattyń evolúsıalyq ıdeıalaryn baıandady.
20. Gendik rekombınasıa uǵymy ne maǵyna beredi?
a) kletkalardyń bólinýi;
á) krosıngover kezinde nemese hromosomalar túıisinde genderdiń jańadan qurylýy;
b) organızmniń ósýi;
v) organızmniń kúrdelenýi;
g) meıozda.
21. Qandaı otbasynda albınos bala bolmaıdy (álbınızm geni resessıvti, aýtosomdy – a)?
a) r AA h aa;
á) r Aa h Aa;
b) r Aa h aa;
v) r aa h aa;
g) r AA h AA.
22. Organıkalyq dúnıe evolúsıalyq qandaı baǵyty tiri organızm qurylysynyń deńgeıin kúrdelendiredi?
a) aromorfoz;
á) dıvergensıa;
b) degenerasıa;
v) ıdıoadaptasıa;
g) bıologıalyq regress.
23. S. S. Chetverıkov:
a) tiri tabıǵattyń evolúsıalyq ıdeıalaryn baıandady:
á) evolúsıalyq teorıany genetıkamen baılanystyra zerttedi;
b) evolúsıalynyń negizgi baǵyttaryn anyqtady;
v) evolúsıanyń qozǵaýshy kúshin ashty;
g) organızmderdi túrge, týysqa, klasqa jiktedi.
24. Qazaqstannyń aqbasty tuqymdy múıizdi iri qaralaryn shyǵarýǵa qatynasqan ǵalym - seleksıoner:
a) V. Fýrsov;
á) B. Mýsın;
b) B. Esenjolov;
v) M. Aıthojın;
g) G. Bıashev.
25. Namazsham gúliniń eki formasyn (qyzyl jáne aq gúldi) býdandastyrǵanda 2 - gıbrıdtiń urpaǵynda qandaı belgiler ajyraıdy?
a) 1: 1: 3;
á) 3: 2: 2: 1;
b) 1: 2: 1;
v) 3: 3: 3: 1;
g) 3: 1.
26. Mýtasıa qubylysyn zertteýdiń praktıkalyq mańyzy nede?
a) praktıkalyq mańyzy joq;
á) seleksıada bastapqy materıal retinde paıdalaný;
b) domınantty belgini basqarý;
v) organızmniń ósýin retteý;
g) jalpy bul qubylysty anyqtaý.
27. Hromosomaǵa jáne gendik jıyntyqqa baılanysty denelik kletka qaısysyna sáıkes keledi?
a) zıgotaǵa;
á) spermatozoıdqa;
b) endosperm kletkasyna;
v) jumyrtqa kletkasyna;
g) gametaǵa.
28. Ata – analary bir – birinen bir jup belgi boıynsha ajyratylatyn daralardy shaǵylystyrý:
a) monogıbrıdti shaǵylystyrý;
á) gametalar tazalyǵy erejesi;
b) tolymsyz domınanttylyq;
v) dıgıbrıdti shaǵylystyrý;
g) tirkes tuqym qýalaý zańy.
29. Eger urpaǵynda fenotıp 1: 1 qatynasta kezdesse, onda ata - analary týraly ne aıtýǵa bolady?
a) bireýi geterozıgotaly da, al ekinshisi resessıvti gomozıgotaly;
á) ekeýi de geterozıgotaly
b) bireýi geterozıgotaly da, al ekinshisi domınantty gomozıgotaly;
v) ekeýi de gomozıgotaly;
g) barlyq jaýaptary durys.
30. Geterozıs qurylysy birinshi urpaqtan keıin qalaı baıqalady?
a) kúsheıedi;
á) óledi;
b) birneshe urpaqtan keıin belgiler paıda bolady;
v) urpaq ósken saıyn saqtalynady;
g) saqtalady.

Test suraqtarynyń jaýaptary
1 - á, 2 - á, 3 - á, 4 - a, 5 - g, 6 - á, 7 - b, 8 - á, 9 - á, 10 - g, 11 - g, 12 - v, 13 - v, 14 - g, 15 - a, 16 - g, 17 - b, 18 - á, 19 - á, 20 - á, 21 - b, 22 - a, 23 - á, 25 - b, 26 - á, 27 - a, 28 - a, 29 - a, 30 - á

Genetıka negizderi taraýy boıynsha. júkteý