InfoHub Logo

Páni: Qazaq ádebıeti
Synyby: 9
Sabaqtyń taqyryby: Ybyraı Altynsarın « Qypshaq Seıitqul» áńgimesi
Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdilik: Oqýshylarǵa qazaq halqynyń asa kórnekti aǵartýshy - pedagogy, jazýshy, etnograf, fólklorshy, aýdarmashy, qazaqtyń jazba ádebıetiniń negizin salýshy – Ybyraı Altynsarınniń ómiri men shyǵarmashylyǵynan maǵlumat berý. Áńgime janry týraly túsinik qalyptastyrý.
2. Damytýshylyq: Oqýshylardyń ádebı bilik - daǵdylaryn: aýyzsha sóıleýin, mánerlep oqýyn, túsinip oqýyn, óz oıyn júıeli aıta bilýin, shyǵarmany taldaı alý jáne shyǵarmashylyq qabiletterin damytý.
3. Tárbıelik: Ybyraı Altynsarın tulǵasyn úlgi ete otyryp, bilimge, izdenimpazdyqqa baýlý. Áńgime mazmunyn aıqyndaı kele, eńbeksúıgishtikke tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaqty meńgertý.
Sabaqtyń túri: Óz betimen jumys.
Sabaqtyń ádisi: Interaktıvti ádis - tásilder, «Blým toksonomıasy». Modýldik oqytý -«Meni túsin», «Tulǵany tany», "Sheńber boıymen áńgimeleý " STO - "Bes jol óleń", "Eki jaqty kúndelik" Sabaqtyń kórnekiligi Ybyraıdyń sýreti, mýltımedıa, tirek syzbalar, jazýshy týraly lebiz sózder, ınteraktıvti taqta, prezentasıa

Sabaqtyń júrisi:
Blým toksonomıasy
Bilý «Tulǵany tany»
Túsiný Toptyq jumys
Qoldaný «Uqsastyq jáne daralyq»
Taldaý Deńgeılik tapsyrmalar
Jınaqtaý «Sheńber boıymen áńgimeleý»
Baǵalaý «Toptastyrý»

I. Qyzyǵýshylyqty oıatý. (Oqýshylarǵa Ybyraı Altynsarınniń sýretin kórsetip, bul tulǵa týraly ne biletindikterin suraý.)
Oqýshylar Ybyraı Altynsarın qazaq jerine tuńǵysh mektep ashqan, «Kel, balalar, oqylyq!», «Ózen» óleńderi men «Áke men bala», «Baqsha aǵashtary» áńgimeleriniń avtory dep jaýap berdi
"Tulǵany tany"

II. Maǵynany taný.
Bilim. Ómiri men shyǵarmashylyǵynan maǵlumat berý.
1841jyly qazirgi Qostanaı oblysy Qostanaı aýdanynda dúnıege keldi.
1850 jyly Orynbor qalasyndaǵy mektepke alynady
1857 jyly atasy Balǵoja bıge hatshy bolady
1859 jyly ǵalym, profesor V. V. Grıgorevpen tanysady
1860 jyly Torǵaıda muǵalim qyzmetin bastaıdy.
1864 jyly mektep ǵımaraty ashylady.
1876 jyly Peterbýrg, Qazan qalalaryna baryp, orys aǵartýshylarynyń eńbekterimen tanysady
1879 jyly Torǵaı oblysy mektepteriniń ınspektory.
1881jyly Ombyda tuńǵysh ret muǵalimder daıarlaıtyn mektep ashyldy.
1889 jyly dúnıe saldy.

Túsiný
Bul bólimde oqyǵan áńgimeni túsiný úshin 3 top úzindi oqı otyra, sol úzindige sáıkes ózindik pikirin jazady jáne maqal - mátelmen túıindeıdi.
Toptyq jumys
İ. «Eki jaqty kúndelik»
Úzindi Oqýshy pikiri Maqal - mátelder
Qypshaq Seıitqul otyz
úıli tobyrymen, jurt -
tyń tegis attanys barym -
tasy bar ýaqytta, bul
otyz úı kedeıdi qalaıynsha
etsem baıytyp, halyq
qataryna qosamyn dep oıǵa
qalady.

İİ. «Sózdikpen jumys»
Berilgen sózderdiń maǵynasyn túsindire otyryp, orys tilindegi balamasyn taptyramyn.
Barymta - vorovstvo
kóshpeli el - kochevoı narod
beınet - trýdnost
jarly - jaqybaı - bednyı
jalańash - golodnyı
kásip - hozáıstvo
aıyrbas - obmen
jármeńke - ıarmarka.

Qoldaný
«Uqsastyq jáne daralyq» (Oqýshylar áńgimelerden uqsastyq pen daralyqty tabady)
Oqýshylarǵa Ybyraı Altynsarınniń birneshe áńgimeleri beriledi. Osy áńgimelerdiń ishinen maǵynasy men mazmuny uqsasy alynady.
Áńgimeleri: «Órmekshi, qumyrsqa, qarlyǵash», «Asyl shóp», «Taza bulaq», «Áke men bala», «Aýrýdan aıaǵan kúshtirik», «Meıirimdi bala», «Sátemir han» t. b.
Uqsastyq jáne daralyq
Ákesi

Taldaý
Deńgeılik tapsyrmalar
(Bul bólimde oqýshylar berilgen tapsyrmany qabiletine qaraı oryndaıdy.)
İ deńgeı
«Bes jol óleń»
1. Zat esim.
2. Syn esim.
3. Etistik.
4. Taqyrypqa baılanysty tórt sóz.
5. Sınonım.

1. Ybyraı.
2. Qaıratker, ultjandy.
3. Pedagog boldy, mektep ashty, áńgime jazdy
4. Halqyna jaryq sáýle boldy
5. Jazýshy

İİ deńgeı
Áńgime mazmuny boıynsha oqýshylarǵa suraq qurastyrý tapsyrylady.
1. Qypshaq Seıitqul qandaı oıǵa qaldy?
2. Eldi baıytý úshin qaıda bardy?
3. Qabyrǵanyń boıyna kelgen Seıitqul kedeılerge ne berdi?
4. Kedeıler qalaı eńbek etti?
5. Eginnen shyqqan ónimniń artyǵyn qaıda aparady?
6. Qypshaq Seıitqul el aldynda qandaı qurmetke ıe boldy?

Áńgimeni mazmundaý úshin jospar qurastyrý.
1. Otyz úıli tobyrdyń qamyn oılaǵan - Qypshaq Seıitqul.
2. Torǵaı jerindegi Qabyrǵa ózeniniń boıyna ornalasýy.
3. Otyz úıli kedeılermen birge egin egý.
4. Maly kóbeıip, baı bolý.
5. Seıitquldyń jurt aǵasy atanýy.

III deńgeı
III. Oı tolǵaý.
Adam ómiri tirshiliginiń máni de, sáni de - eńbek. Eńbek adamnyń oılaý qabiletin damytady. «Eńbek etseń erinbeı, toıady qarnyń tilenbeı» degendeı ár adam qanshalyqty eńbek etse, sonshalyqty sonyń jemisin kóredi. Adam eńbekpen eseıip, onyń ómirge degen tanymdyq kózqarasy qalyptasady. «Eńbektiń nany - tátti, jalqaýdyń jany - tátti» degendeı adamnyń óz eńbegimen tapqan «nany», «asy» adal bolady.
Jınaqtaý
«Sheńber boıymen áńgimeleý». Bul úshin oqýshylarǵa qaǵazdy aldaryna qoıamyn, ózderi birinen soń biri Qypshaq Seıitqul áńgimesi men ózderi oqyǵan áńgimeden alǵan tálimin jazady.
Bilim
Eńbekqorlyq
Qamqorlyq
Qaıyrymdylyq

Baýyrmaldylyq
Janashyrlyq
Baǵalaý
«Toptastyrý»
Búgingi sabaqta ótken Ybyraı Altynsarınniń ómiri men shyǵarmashylyǵyn jınaqtaý maqsatynda «toptastyrý» ádisi qoldanylady. XIX ǵasyrda qazaq dalasyna órmelep shyǵyp kún bolǵan, jurtyna bilim syılaǵan birtýar tulǵa dep kúnniń sýretin saldym. Oqýshylar alǵan bilimderin jınaqtap, túıindeıdi.

Ybyraı Altynsarın
↓
Balǵoja bıdiń nemeresi
Aǵartýshy - pedagog
Aýdarmashy
Balalar ádebıetiniń atasy
Jazýshy