InfoHub Logo

Horezm handary Syrymdy óltirý úshin jolyna aǵash úı tiktirip qoıady, Syrym kelse, qonaq etip, asqa ý salyp berýdi jansyzdaryna qatań tapsyrady. Úıde on shaqty qyz-kelinshek oıyn oınap jata beredi.

Bir kúni Syrym qasyndaǵy joldastarymen manaǵy tigilýli turǵan jol boıyndaǵy aǵash úıge keledi. Kelgen boıda qyz-kelinshekter: «Aǵalar, túsińizder, qonaq bolyńyzdar», — dep qarsy alady, asty-ústine túsip aldaıdy. Nan pisirip aldaryna qoıady. «Bul jerde buryn el joq edi. Elsiz jerge úı tigip, qyz- kelinshekter kelip sonsha qurmetteýi qalaı?!» — dep Syrym ishinen seziktenedi. Syrymnyń qasyna erip júrgen bir jaqsy ıti bolady. Aldyna kelgen ıtine: «Sende azyq joq, mende jazyq joq», — dep, nannyń bir bólegin Syrym tastaı beredi. It jep, tabanda ólip qalady. Nannyń ishinde ý bar ekenin anyqtap, Syrym jendetterdiń bir qataryn óltirip, qalǵandaryn «Bul ýdy senderge kim salyp ber dedi?» — dep qystaıdy. «Shynyńdy aıtpasań, óltirem» degen soń, qoryqqannan «bizge ý salyp berýge buıyrǵan han edi»,— deıdi jendetter. «Onda hanyńmen kezdestir, senderdi sodan keıin bosatamyn», — dep, Syrym hanǵa qaraı jańaǵy adamdardy jaıaý aıdaıdy. Bul ýaqıǵany bireýler aldyn ala hanǵa habarlap qoıady.

Syrymnyń ólmegenin, endi jaǵdaıdyń jamanǵa aınalǵanyn han bilip, amal oılaıdy. «Syrym maǵan kelip, sol adamdarmen ordaǵa kirer, sonda kimde-kim sebebin taýyp ony óltirse, soǵan syılyq beremin»,— deıdi. Sol kezde bir kempir: «Men ý jaǵyp óltirip bereıin», — deıdi. Han kempirmen kelisip, qolyna kúshti ý daıyndap berip: «Syrym maǵan kirgende, sen tysta jumysyńdy orynda», — dep, shyǵaryp jiberedi.
Aldynda birneshe aıdaǵan adamdary bar Syrym qasyndaǵy joldastarymen ordaǵa kiredi. Úıge kirerde Syrym joldastaryna: «Er-toqymnyń bir jerine ý jaǵyp ketpesin, saq bolyńdar», — dep tapsyrady.

Hanǵa kirip Syrym:

— Sizge, er emes ekensiz, «er qadirin el biler, el qadirin er biler» degen bar edi. Jazyqsyz ondaǵan adamdy óltirý maqsatymen áıel-qyzdardy jolǵa qoıyp, nege asqa ý salyp berýdi tapsyrdyńyz? — deıdi. Han:

— Men bilmeımin, — dep moıyndamaıdy. Manaǵy alyp kelgen qyz-kelinshekter hannyń moınyna salýdan qorqady, tanyp shyǵady. Ordada aıǵaı-shý, urys-janjal bastalady. Syrymnyń joldastary úıdegi janjalmen alań bolyp júrgende, manaǵy kempir Syrymnyń er-toqymyna ý jaǵyp qoıady. Joldastary ony baıqamaıdy. «Sen sıaqty talaı handardyń basyn joıǵanmyn, endi isim senimen tússin», — dep Syrym ashýlanyp, ordadan shyǵyp, atyna minip, joldastarymen kete barady. Kóz kórinim jerge barysymen-aq Syrymnyń oń jaq aıaǵy qaqsap, isı bastaıdy. Sonda Syrym joldastaryna qarap:

«Meni uqsatqan eken, jaman joldas jaýǵa aldyrar degen osy ǵoı», — dep júrýge jaramaıdy, bir aýylǵa túsip, keshke juldyz shyǵa qaıtys bolady.

---