Jańa turpatty muǵalim tulǵasy teorıasy men ádisnamasy
«Ustaz ... jaratylysynan ózine aıtylǵannyń bárin jete túsingen, kórgen, estigen jáne ańǵarǵan nárselerdiń bárin jadynda jaqsy saqtaıtyn, bulardyń eshnárseni umytpaıtyn ... alǵyr da ańǵarympaz aqyl ıesi ..., meılinshe sheshen, óner-bilimge qushtar, asa qanaǵatshyl jany asqaq jáne ar-namysyn ardaqtaıtyn, jaqyndaryna da, jat adamdaryna da ádil .., jurttyń bárine ... jaqsylyq pen izgilik kórsetip ... qorqynysh pen jasqaný degendi bilmeıtin batyl, erjúrek bolýy kerek».
Ál-Farabı
Memleket mádenıetiniń aınasy-mektep. Shyn mánisinde elimizdiń áleýmettik, mádenı, saıası, psıhologıalyq jaı-kúıi halyqtyń bilim júıesinen, onyń deńgeıinen, aǵartýshylyq is-áreketinen anyq ańǵarylady. Osy oraıda, jazýshy Á.Kekilbaevtyń «Ýaqyttyń jalǵyz ólshemi bar ol-adam ǵumyry. Adam ǵumyrynyń jalǵyz ólshemi bar, ol – arttaǵy halyqtyń qamy úshin bitiretin is» -degen sózin eske alsaq, osyndaı úlken is atqarar bir sala – mektep jáne onyń muǵalimi.
Pedagogıkalyq is - óte názik, qasıetti is. Ol tárbıeshiden sezimtaldyqty, balaǵa degen súıispenshilikti, bala janyn birden tanıtyn qyraǵylyqty talap etedi.[1]
Búgingi mekteptiń basty mindeti- ózindik oı- kózqarasyn ashyq aıta alatyn, ómirge beıim tulǵa qalyptastyrý bolsa, oǵan muǵalimniń shákirtine degen súıispenshiligi, ony tulǵa retinde baǵalaýy balanyń adamdyq qasıetteriniń damýyna basty kepil bola alady.
HHİ ǵasyr-qatań báseke ǵasyry. Bul ǵasyr – marǵaýlyqty kótermeıtin ǵasyr. Demek, álemdik básekelestiktiń jyldam damýyna ilese alatyndaı bilimdi de tapqyr dara tulǵanyń taǵdyry bizdiń qolymyzǵa amanat retinde tapsyrylyp otyr.
Amanatqa qıanat jasamaý-halqymnyń izgi ulylyq dástúri. [2]
Jańa ǵasyrdyń aqparattyq qoǵamyna qajetti jańa turpatty muǵalim daıyndaý máselesine baılanysty 2005 jyly 18 tamyzda «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jańa turpatty muǵalim daıarlaýdyń úzdiksiz pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasy» jáne «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy joǵary pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasynyń» jobalary usynyldy. Osy eki jobanyń birinshisinde jańa turpatty muǵalimge – rýhanı jetilgen, shyǵarmashylyq qabileti joǵary, ózine syn kózben qaraı alatyn, kásibı daǵdylary, pedagogıkalyq daryny bar, jańashyldyqqa umtylatyn tulǵa retinde anyqtama berilgen. Muǵalim ıdealy – bilimniń qundylyǵyn aıqyn túsinetin, «mádenıeti joǵary adam», óz pániniń jetik sheberi, pedagogıka men psıhologıany tereń meńgergen, jeke tulǵaǵa baǵyttalǵan pedagogıkalyq ádisterdi qoldana alatyn, ózin jeke tulǵa retinde damytyp, rýhanı ósýge degen qajettiligi mol bolýy tıis delinedi.
Kásipqoı muǵalim óz pánin jetik bilip qana qoımaı, árbir qatynasýshynyń pedagogıkalyq úderistegi ornyn bilýi kerek. Oqýshylardyń oqý-tárbıe jumysyn uıymdastyra alýǵa qabiletti bolyp, onyń nátıjelerin aldyn-ala boljamdap kóre bilýi tıis, bolýy múmkin aýytqýshylyqtardy der kezinde túzete alýy, ıaǵnı quzyretti tulǵa bolý kerektigine nazar aýdarylady.
Jańa turpatty muǵalim úsh túrli quzyrettilikke ıe bolýy tıis: ádisnamalyq, jalpymádenı, pándik-baǵyttylyq. Pedagogıkalyq qyzmettiń shyǵarmashylyq baǵyttalýy, birinshiden, muǵalimge mamandyǵy úshin máni bar kúshti jáne álsiz jaqtaryn (ózin-ózi tanýyn, emosıonaldyq qalpyn, kommýnıkatıvtik jáne dıdaktıkalyq qabiletterin jáne t.b.) baǵalaı alýy; ekinshiden, zıatkerlik mádenıetin (oılaý, es, qabyldaý, zeıin), minez-qulyq, qarym-qatynas, sonyń ishinde pedagogıkalyq qarym-qatynasty meńgerýi; úshinshiden, qazirgi ıntegrasıalyq úderister, álemdik bilim berýdiń damý tendensıalaryn baǵdarlaı alý sıaqty máselelerdi qarastyrýmen baılanysty.
Jańa turpatty muǵalim uǵymynyń teorıalyq eńbekterde qarastyrylý jaıy, aıtylǵan máselelerdi júzege asyrý úshin jańa turpatty muǵalimdi qalyptastyrýda aqparattyq tehnologıalardy da qoldanýdyń dıdaktıkalyq sharttary, aqparattyq tehnologıalardy qoldaný mazmuny syndy máseleler óz sheshimin tabýdy kózdeıdi.
Bilim berýdi damytýdyń 2005-2010 jylǵa deıingi memlekettik baǵdarlamasy boıynsha bakalavrıattyń halyqaralyq baǵdarlamalarynyń qurylymy men mazmuny úılesken bilim berý baǵdarlamalary jasalyp, oqytýdyń kredıttik jáne qashyqtyqtan oqytý tehnologıalary júzege asady. Bilim berýdegi osyndaı ózgeristerge sáıkes jańa turpatty muǵalim dástúrli oqytý formalaryn aqparattyq-kommýnıkasıalyq, basqa da jańashyl tehnologıalarmen úılestirip júrgize alýǵa qabiletti bolýy kerek dep esepteımin.
Qazirgi bilim berý salasyndaǵy basty mindet - bilim mazmunyna jańalyq engizýdiń tıimdi jańa ádisterin izdestirý men olardy júzege asyra alatyn jańashyl muǵalimderdi daıarlaý. «Jańashyl muǵalimder «pedagogıkalyq qyzmettiń barlyq túrlerin zerttep, kez-kelgen pedagogıkalyq jaǵdaıda óziniń bilimdiligi, parasattylyǵy, aqyldylyǵy, mádenıettiligi, iskerligi, sheberligi arqasynda sheshe alatyn, pedagogıkalyq úderistiń nátıjesin jaqsartýǵa umtylatyn jańashyl ári shyǵarmashylyqpen jumys isteı alatyn jeke tulǵa bolýy kerek».
Jańa turpatty muǵalim uǵymyn psıhologıalyq-pedagogıkalyq ádebıetterden jańa tıpti muǵalim, jańa býyn muǵalimi termınderi túrinde kezdestirdik.
Jańa turpatty muǵalim anyqtamasy 2005 jylǵy 18 tamyzda jarıalanǵan «QR jańa turpatty muǵalim daıyndaýdyń úzdiksiz pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasy» jáne «QR joǵary pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasynda» bir máselege degen eki túrli kózqaras kórsetilgen. Eki tujyrymdama avtorlary bir máseleni eki túrli sheshýdi usynady.
Degenmen, bularda birin-biri qaıtalaıtyn tustar da barshylyq. Jańa turpatty muǵalimderge qoıylatyn talaptardyń «Joǵary pedagogıkalyq bilim» jáne «Joǵary pedagogıkalyq bilim berý qurylymy» bólimderinde olar bir-birin qaıtalaǵan. Eger birinshi tujyrymdama negatıvti faktorlar retinde «birin-biri jalǵastyryp jatatyn bilim berý standarttary men baǵdarlamalaryn qurýǵa ǵylymı negizdelgen ustanymnyń bolmaýyn» atasa, ekinshi tujyrymdama avtorlary «standarttardyń, tıptik oqý baǵdarlamalarynyń jetildirilmegendigin...» ataıdy. Osyndaı mysaldardy kóptep keltirýge bolady. Sondyqtan, osy eki tujyrymdama negizinde bireýin jasaý qajettigi sózsiz.
Pedagogıkalyq bilim berýdiń eń joǵarǵy maqsaty - jańa turpatty muǵalimniń jalpy jáne kásibı damýynyń úzdiksiz júrgizilýi dep esepteımiz. Bul maqsatty júzege asyrý kezinde maman-adam, azamat pen onyń kásibı bilimi, iskerlikteri men daǵdylary arasyndaǵy úzilip qalǵan baılanys qaıta jalǵasyn tabýy kerek. Bolashaq mamannyń jeke tulǵalyq pozısıasyn, onyń kásibı bilimi men iskerlikterin biriktirý júzege asýy jón. Bul biriktirý jalpy qosyndy emes, sapalyq jaǵynan jańa qurylym bolyp, tutastyǵy men ishki qurylymy jańa tıpti muǵalim daıarlaý men qalyptastyrý maqsatyn qoıýǵa bolady. Pedagogıkalyq bilim berý maqsaty, muǵalim tulǵasy men kásibı qyzmetiniń ınvarıantty, ıdealdanǵan kórsetkishteri biliktilik sıpattamasynyń negizine qoıylatyn professıogrammada ashylady. Biliktilik sıpattamasy tıptik kásibı pedagogıkalyq mindetter júıesi túrinde qurylyp, muǵalim tulǵasy men kásibı qúzyrettiligine qoıylatyn jalpy talaptardy quraıdy.
Sheber muǵalim, birinshiden, halqymyzǵa tán jastarymyzdyń boıynda bar adamgershilik sıpattaǵy dúnıetanymyna, óz mádenıetine, ádet-ǵuryp, salt-sanalaryna, qol óneri men pedagogıkasyna arqa súıeıtindigine jáne ashyq-jarqyndyǵy men baýyrmaldylyǵyna, ıaǵnı qazaq ultynyń basqa halyqtardyń qundylyqtaryn sińire alýshylyq qabiletine erekshe nazar aýdarǵan jón. Ekinshiden, ózi oqytatyn pándi tereń meńgerýge mindetti. Úshinshiden, ózdiginen bilim alýǵa yntaly bolýy kerek. Muǵalimniń jeke basynyń úlgisi - kásibılikpen bite qaınasqan qasıet bolýy kerek. Sebebi, kez kelgen ujymdaǵy qarym-qatynas muǵalimniń jeke basynyń úlgisimen tyǵyz baılanysty.[3]
Sonymen jańa turpatty muǵalim uǵymy sońǵy jyldary jarıalanǵan sheteldik jáne qazaqstandyq pedagogıka oqýlyqtarynda, ǵylymı zertteýlerde «jańa tıpti muǵalim», «muǵalim ıdealy», «sheber múǵalim» túrinde berilse, «jańa turpatty múǵalim» termıni tereń qarastyrylmaǵan. Jańa turpatty muǵalim degenimiz – kásibı bilim mazmunyn úzdiksiz jetildirip otyratyn, oqý úderisin basqarý qabileti, sondaı-aq tulǵalyq jáne kásibı sapasy joǵary, ozyq tehnologıalardy meńgergen, ony qalaýynsha paıdalanatyn quzyretti tulǵa.
Qazirgi bilim berý salasyndaǵy oqytýdyń ozyq tehnologıalaryn meńgermeıinshe saýatty, jan-jaqty maman bolý múmkin emes. Jańa tehnologıany meńgerý muǵalimniń ıntellektýaldyq, kásiptik, adamgershilik, rýhanı, azamattyq jáne basqa da kóptegen adamı kelbetiniń qalyptasýyna áserin tıgizedi, ári ózin-ózi damytyp, oqý-tárbıe úrdisin tıimdi uıymdastyrýyna kómektesedi. Iaǵnı jańa tehnologıalardy meńgerý jańa turpatty muǵalimdi qalyptastyrýǵa qoıylatyn negizgi talap bolyp otyr. Bilimdi aqparattandyrýdyń negizgi maqsaty – «oqýshylardy aqparattyq qoǵam jaǵdaıynda turmystyq, qoǵamdyq jáne kásibı salalardyń is-áreketine tolyq, tıimdi aralastyrý» bolyp tabylady.
Joǵary mektep pedagogıkasy teorıasynda zertteýdi qajet etetin máselelerdiń biri – pedagogıkalyq modeldeý máselesi. Joǵary bilim berýdi modernızasıalaý eń aldymen onyń mazmunyn tereń jańartýmen baılanysty. Tek qana ınformatıka pániniń muǵalimi ǵana emes, sonymen birge kez kelgen pán muǵaliminiń aqparattyq tehnologıany meńgerýi - jańa turpatty muǵalimge tán basty belgi dep aıtýymyzǵa bolady.
Jańa turpatty muǵalimniń aqparattyq tehnologıany meńgerýi joǵary oqý ornynda qalyptasatyn bolǵandyqtan, oqytýshylardyń aqparattyq saýattylyǵy, olardyń kásibı deńgeıiniń zamanaýı talaptarǵa laıyq bolýy, stýdentterdiń aqparattyq quzirettiligin qamtamasyz etý, olardyń barlyq oqý formalary boıynsha is-áreketin tıimdi uıymdastyrý qajettigi týyndaıdy.
Ál-Farabı
Memleket mádenıetiniń aınasy-mektep. Shyn mánisinde elimizdiń áleýmettik, mádenı, saıası, psıhologıalyq jaı-kúıi halyqtyń bilim júıesinen, onyń deńgeıinen, aǵartýshylyq is-áreketinen anyq ańǵarylady. Osy oraıda, jazýshy Á.Kekilbaevtyń «Ýaqyttyń jalǵyz ólshemi bar ol-adam ǵumyry. Adam ǵumyrynyń jalǵyz ólshemi bar, ol – arttaǵy halyqtyń qamy úshin bitiretin is» -degen sózin eske alsaq, osyndaı úlken is atqarar bir sala – mektep jáne onyń muǵalimi.
Pedagogıkalyq is - óte názik, qasıetti is. Ol tárbıeshiden sezimtaldyqty, balaǵa degen súıispenshilikti, bala janyn birden tanıtyn qyraǵylyqty talap etedi.[1]
Búgingi mekteptiń basty mindeti- ózindik oı- kózqarasyn ashyq aıta alatyn, ómirge beıim tulǵa qalyptastyrý bolsa, oǵan muǵalimniń shákirtine degen súıispenshiligi, ony tulǵa retinde baǵalaýy balanyń adamdyq qasıetteriniń damýyna basty kepil bola alady.
HHİ ǵasyr-qatań báseke ǵasyry. Bul ǵasyr – marǵaýlyqty kótermeıtin ǵasyr. Demek, álemdik básekelestiktiń jyldam damýyna ilese alatyndaı bilimdi de tapqyr dara tulǵanyń taǵdyry bizdiń qolymyzǵa amanat retinde tapsyrylyp otyr.
Amanatqa qıanat jasamaý-halqymnyń izgi ulylyq dástúri. [2]
Jańa ǵasyrdyń aqparattyq qoǵamyna qajetti jańa turpatty muǵalim daıyndaý máselesine baılanysty 2005 jyly 18 tamyzda «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy jańa turpatty muǵalim daıarlaýdyń úzdiksiz pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasy» jáne «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy joǵary pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasynyń» jobalary usynyldy. Osy eki jobanyń birinshisinde jańa turpatty muǵalimge – rýhanı jetilgen, shyǵarmashylyq qabileti joǵary, ózine syn kózben qaraı alatyn, kásibı daǵdylary, pedagogıkalyq daryny bar, jańashyldyqqa umtylatyn tulǵa retinde anyqtama berilgen. Muǵalim ıdealy – bilimniń qundylyǵyn aıqyn túsinetin, «mádenıeti joǵary adam», óz pániniń jetik sheberi, pedagogıka men psıhologıany tereń meńgergen, jeke tulǵaǵa baǵyttalǵan pedagogıkalyq ádisterdi qoldana alatyn, ózin jeke tulǵa retinde damytyp, rýhanı ósýge degen qajettiligi mol bolýy tıis delinedi.
Kásipqoı muǵalim óz pánin jetik bilip qana qoımaı, árbir qatynasýshynyń pedagogıkalyq úderistegi ornyn bilýi kerek. Oqýshylardyń oqý-tárbıe jumysyn uıymdastyra alýǵa qabiletti bolyp, onyń nátıjelerin aldyn-ala boljamdap kóre bilýi tıis, bolýy múmkin aýytqýshylyqtardy der kezinde túzete alýy, ıaǵnı quzyretti tulǵa bolý kerektigine nazar aýdarylady.
Jańa turpatty muǵalim úsh túrli quzyrettilikke ıe bolýy tıis: ádisnamalyq, jalpymádenı, pándik-baǵyttylyq. Pedagogıkalyq qyzmettiń shyǵarmashylyq baǵyttalýy, birinshiden, muǵalimge mamandyǵy úshin máni bar kúshti jáne álsiz jaqtaryn (ózin-ózi tanýyn, emosıonaldyq qalpyn, kommýnıkatıvtik jáne dıdaktıkalyq qabiletterin jáne t.b.) baǵalaı alýy; ekinshiden, zıatkerlik mádenıetin (oılaý, es, qabyldaý, zeıin), minez-qulyq, qarym-qatynas, sonyń ishinde pedagogıkalyq qarym-qatynasty meńgerýi; úshinshiden, qazirgi ıntegrasıalyq úderister, álemdik bilim berýdiń damý tendensıalaryn baǵdarlaı alý sıaqty máselelerdi qarastyrýmen baılanysty.
Jańa turpatty muǵalim uǵymynyń teorıalyq eńbekterde qarastyrylý jaıy, aıtylǵan máselelerdi júzege asyrý úshin jańa turpatty muǵalimdi qalyptastyrýda aqparattyq tehnologıalardy da qoldanýdyń dıdaktıkalyq sharttary, aqparattyq tehnologıalardy qoldaný mazmuny syndy máseleler óz sheshimin tabýdy kózdeıdi.
Bilim berýdi damytýdyń 2005-2010 jylǵa deıingi memlekettik baǵdarlamasy boıynsha bakalavrıattyń halyqaralyq baǵdarlamalarynyń qurylymy men mazmuny úılesken bilim berý baǵdarlamalary jasalyp, oqytýdyń kredıttik jáne qashyqtyqtan oqytý tehnologıalary júzege asady. Bilim berýdegi osyndaı ózgeristerge sáıkes jańa turpatty muǵalim dástúrli oqytý formalaryn aqparattyq-kommýnıkasıalyq, basqa da jańashyl tehnologıalarmen úılestirip júrgize alýǵa qabiletti bolýy kerek dep esepteımin.
Qazirgi bilim berý salasyndaǵy basty mindet - bilim mazmunyna jańalyq engizýdiń tıimdi jańa ádisterin izdestirý men olardy júzege asyra alatyn jańashyl muǵalimderdi daıarlaý. «Jańashyl muǵalimder «pedagogıkalyq qyzmettiń barlyq túrlerin zerttep, kez-kelgen pedagogıkalyq jaǵdaıda óziniń bilimdiligi, parasattylyǵy, aqyldylyǵy, mádenıettiligi, iskerligi, sheberligi arqasynda sheshe alatyn, pedagogıkalyq úderistiń nátıjesin jaqsartýǵa umtylatyn jańashyl ári shyǵarmashylyqpen jumys isteı alatyn jeke tulǵa bolýy kerek».
Jańa turpatty muǵalim uǵymyn psıhologıalyq-pedagogıkalyq ádebıetterden jańa tıpti muǵalim, jańa býyn muǵalimi termınderi túrinde kezdestirdik.
Jańa turpatty muǵalim anyqtamasy 2005 jylǵy 18 tamyzda jarıalanǵan «QR jańa turpatty muǵalim daıyndaýdyń úzdiksiz pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasy» jáne «QR joǵary pedagogıkalyq bilim berý tujyrymdamasynda» bir máselege degen eki túrli kózqaras kórsetilgen. Eki tujyrymdama avtorlary bir máseleni eki túrli sheshýdi usynady.
Degenmen, bularda birin-biri qaıtalaıtyn tustar da barshylyq. Jańa turpatty muǵalimderge qoıylatyn talaptardyń «Joǵary pedagogıkalyq bilim» jáne «Joǵary pedagogıkalyq bilim berý qurylymy» bólimderinde olar bir-birin qaıtalaǵan. Eger birinshi tujyrymdama negatıvti faktorlar retinde «birin-biri jalǵastyryp jatatyn bilim berý standarttary men baǵdarlamalaryn qurýǵa ǵylymı negizdelgen ustanymnyń bolmaýyn» atasa, ekinshi tujyrymdama avtorlary «standarttardyń, tıptik oqý baǵdarlamalarynyń jetildirilmegendigin...» ataıdy. Osyndaı mysaldardy kóptep keltirýge bolady. Sondyqtan, osy eki tujyrymdama negizinde bireýin jasaý qajettigi sózsiz.
Pedagogıkalyq bilim berýdiń eń joǵarǵy maqsaty - jańa turpatty muǵalimniń jalpy jáne kásibı damýynyń úzdiksiz júrgizilýi dep esepteımiz. Bul maqsatty júzege asyrý kezinde maman-adam, azamat pen onyń kásibı bilimi, iskerlikteri men daǵdylary arasyndaǵy úzilip qalǵan baılanys qaıta jalǵasyn tabýy kerek. Bolashaq mamannyń jeke tulǵalyq pozısıasyn, onyń kásibı bilimi men iskerlikterin biriktirý júzege asýy jón. Bul biriktirý jalpy qosyndy emes, sapalyq jaǵynan jańa qurylym bolyp, tutastyǵy men ishki qurylymy jańa tıpti muǵalim daıarlaý men qalyptastyrý maqsatyn qoıýǵa bolady. Pedagogıkalyq bilim berý maqsaty, muǵalim tulǵasy men kásibı qyzmetiniń ınvarıantty, ıdealdanǵan kórsetkishteri biliktilik sıpattamasynyń negizine qoıylatyn professıogrammada ashylady. Biliktilik sıpattamasy tıptik kásibı pedagogıkalyq mindetter júıesi túrinde qurylyp, muǵalim tulǵasy men kásibı qúzyrettiligine qoıylatyn jalpy talaptardy quraıdy.
Sheber muǵalim, birinshiden, halqymyzǵa tán jastarymyzdyń boıynda bar adamgershilik sıpattaǵy dúnıetanymyna, óz mádenıetine, ádet-ǵuryp, salt-sanalaryna, qol óneri men pedagogıkasyna arqa súıeıtindigine jáne ashyq-jarqyndyǵy men baýyrmaldylyǵyna, ıaǵnı qazaq ultynyń basqa halyqtardyń qundylyqtaryn sińire alýshylyq qabiletine erekshe nazar aýdarǵan jón. Ekinshiden, ózi oqytatyn pándi tereń meńgerýge mindetti. Úshinshiden, ózdiginen bilim alýǵa yntaly bolýy kerek. Muǵalimniń jeke basynyń úlgisi - kásibılikpen bite qaınasqan qasıet bolýy kerek. Sebebi, kez kelgen ujymdaǵy qarym-qatynas muǵalimniń jeke basynyń úlgisimen tyǵyz baılanysty.[3]
Sonymen jańa turpatty muǵalim uǵymy sońǵy jyldary jarıalanǵan sheteldik jáne qazaqstandyq pedagogıka oqýlyqtarynda, ǵylymı zertteýlerde «jańa tıpti muǵalim», «muǵalim ıdealy», «sheber múǵalim» túrinde berilse, «jańa turpatty múǵalim» termıni tereń qarastyrylmaǵan. Jańa turpatty muǵalim degenimiz – kásibı bilim mazmunyn úzdiksiz jetildirip otyratyn, oqý úderisin basqarý qabileti, sondaı-aq tulǵalyq jáne kásibı sapasy joǵary, ozyq tehnologıalardy meńgergen, ony qalaýynsha paıdalanatyn quzyretti tulǵa.
Qazirgi bilim berý salasyndaǵy oqytýdyń ozyq tehnologıalaryn meńgermeıinshe saýatty, jan-jaqty maman bolý múmkin emes. Jańa tehnologıany meńgerý muǵalimniń ıntellektýaldyq, kásiptik, adamgershilik, rýhanı, azamattyq jáne basqa da kóptegen adamı kelbetiniń qalyptasýyna áserin tıgizedi, ári ózin-ózi damytyp, oqý-tárbıe úrdisin tıimdi uıymdastyrýyna kómektesedi. Iaǵnı jańa tehnologıalardy meńgerý jańa turpatty muǵalimdi qalyptastyrýǵa qoıylatyn negizgi talap bolyp otyr. Bilimdi aqparattandyrýdyń negizgi maqsaty – «oqýshylardy aqparattyq qoǵam jaǵdaıynda turmystyq, qoǵamdyq jáne kásibı salalardyń is-áreketine tolyq, tıimdi aralastyrý» bolyp tabylady.
Joǵary mektep pedagogıkasy teorıasynda zertteýdi qajet etetin máselelerdiń biri – pedagogıkalyq modeldeý máselesi. Joǵary bilim berýdi modernızasıalaý eń aldymen onyń mazmunyn tereń jańartýmen baılanysty. Tek qana ınformatıka pániniń muǵalimi ǵana emes, sonymen birge kez kelgen pán muǵaliminiń aqparattyq tehnologıany meńgerýi - jańa turpatty muǵalimge tán basty belgi dep aıtýymyzǵa bolady.
Jańa turpatty muǵalimniń aqparattyq tehnologıany meńgerýi joǵary oqý ornynda qalyptasatyn bolǵandyqtan, oqytýshylardyń aqparattyq saýattylyǵy, olardyń kásibı deńgeıiniń zamanaýı talaptarǵa laıyq bolýy, stýdentterdiń aqparattyq quzirettiligin qamtamasyz etý, olardyń barlyq oqý formalary boıynsha is-áreketin tıimdi uıymdastyrý qajettigi týyndaıdy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Maqsaty: Oqýshylardyń ınformatıka pánine qyzyǵýshylyǵyn arttyrý, bilim deńgeıin kóterý, sóıleý sheberligin, este saqtaý qabiletin damytý. Oqýshylardy shapshańdyqqa, tapqyrlyqqa baýlý.
