InfoHub Logo

Kirispe
Búgingi tańda qoǵamymyzdyń jańa qarqynmen damýy, ǵylymı-tehnıkalyq progresterdiń jetistikteri, elimizdiń órkenıetti elder qatarynan kórinýi bilim berý júıesine de yqpal etpeı qoıǵan joq.
HHİ ǵasyr ınformasıalyq qoǵam tabaldyryǵyna aıaq basqan sátte-aq Respýblıkalyq bilim berýdiń jańa júıesi, ıaǵnı bilim berý júıesin aqparattandyrý isi qolǵa alyndy. Zaman talaby oqý úrdisinde kompúterlik tehnologıany engizý, ony keń kólemde qoldanýdy qajet etedi.
Kompúterlik tehnologıany qoldaný oqytýǵa arnalǵan programmalyq jabdyqtardy (elektrondyq oqýlyqtar t.b.) sabaqta tıimdi qoldaný pán muǵalimderiniń mol tájirıbesin, izdenisin, ádistemelik sheberligin qajet etedi.

«Ótkenge qarap basymyzdy ıemiz, erteńge qarap bilek sybanamyz» demekshi, búgingi bala - erteńgi azamat. Sondyqtan mekteptiń, muǵalimniń eń basty mindeti - rýhanı baı, jan-jaqty damyǵan daryndy tulǵa qalyptastyrý. Ár muǵalimniń aldyndaǵy izgi muraty - óz páninen bilim berip qana qoımaı, ár balanyń «menin» ashý, sol «mendi» shyǵarmashylyq tulǵaǵa jeteleý.
Shyǵarmashylyq degenimizdiń ózi izdenimpazdyqtan týady. Balanyń ózine degen senimin týǵyzý, ózinen shyǵarmashylyq qasıet izdete bilý. Shyǵarmashylyqqa baýlý, qalyptastyrý prosesi naq mektepte bastalady. Kez-kelgen oqýshy muǵalimniń basshylyǵymen oryndaǵan shyǵarmashylyq jumysynyń nátıjesinde óziniń ishki múmkindikterin damytady.

Informatıka sabaǵynda oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytý turǵysynan tıimdiligin arttyrý búgingi joǵary jáne orta mektepte ınformatıka oqytý teorıasy men ádistemesiniń pedagogıkalyq máseleleriniń biri.
Ustazdyq tájirıbemde oqytý barysynda aldyma qoıǵan maqsatym - rýhanı baı, jan-jaqty, túsinigi mol, ózin-ózi basqarýǵa, bir-biriniń pikirin tyńdap, baǵalaı bilýge qalyptastyrý.
Mektep oqýshylaryna ınformatıka pánin oqyp - úıretýde tanymdyq qyzmetine degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý úshin oqý úrdisi aıryqsha túrde uıymdastyrylýy tıis.
Qazirgi kezde kez kelgen sabaq nemese sabaqtar júıesi tómendegideı joba arqyly qurylady:
- muǵalim maqsatty qurastyrady, biraq baǵalardyń ólsheýishin túsindirmeıdi;
- muǵalim aldyna qoıǵan máselelerdi qalyptasqan maqsattardyń elementi retinde qarastyrady;
- qalyptasqan maqsattarǵa jetý quraldary men ádisterin muǵalim ózi tańdaıdy, ıaǵnı ol maqsatqa jetýdiń birneshe ádisin usynady, sondyqtan biz maqsatqa jetýdiń ádisteriniń kóp nusqalyǵy týraly aıtýymyzǵa bolady;
- jańa tapsyrmany meńgerip, qorytyndylaý úshin oqýshylar óz betinshe muǵalimniń usynǵan jattyǵýlaryn túgendeıdi;
- muǵalim oryndalǵan jumystardy baǵalap, oqýshylardyń bilim deńgeıin tekseredi, ári qaraı bul sıkl jalǵana beredi.
Budan mynadaı qorytyndy shyǵady: qazirgi zamanǵy bilim berý júıesi - oqý-tárbıe úrdisi barysynda bilimdi jınaqtaý bolyp tabylady (daǵdylar, sheberlikter).

Al bul bilim júıesiniń zańdy nátıjesi retinde qajet bolǵan jaǵdaıda alǵan bilimin ( daǵdylaryn, sheberlikterin) qoldana alatyn jeke tulǵa bolyp sanalady.
Qazirgi oqytý úrdisinde oqýshylarǵa kóptegen maǵlumattardy berý qıyndap barady, tipti múmkin emes deýge bolady. Sondyqtan oqýshylardyń tanymdyq qabiletin, qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, olardyń oqýǵa, jańa taqyrypqa degen yntasyn kóterý kerek.

Muny sheshý úshin oqýshy kez kelgen ádispen berilgen daıyn bilimdi jattap alýǵa baǵyttalǵan selqos tyńdaýshy ǵana bolmaı, kersinshe, ol ózine kerekti jańa bilimdi úlkenderden suraý, kitaphana, Internet álemi arqyly izdep, qajet bolǵan jaǵydaıda ony qoldanýǵa umtylýy tıis. Mysaly: Oqýshy jańa bilimdi bekitý maqsatynda, jaqsy baǵa alý úshin óz betinshe, ne óziniń klastastarymen, ne toppen jumys isteý kerek delik. Óz betinshe jumys isteý barysynda ótilgen materıaldy eske saqtaýdan basqa jańa eske saqtaýdyń túrleri qoıylady - kózben kórý, estý qaıtalaý t. b.
Oqýshylardyń tanymdyq qyzyǵýshylyǵyn arttyrý úshin jańa materıaldy meńgerýdiń mynadaı elementi qajet:

- taqyryptyń maqsatyn túsiný;
- taqyrypty qosymsha materıaldarmen tolyqtyrý arqyly maqsatty júzege asyrý;
- taqyryptan alǵan bilim nátıjesin baqylaý, baǵalaý;
Qazir biz oqýshylarǵa kóbinese tek taqyrypty qosymsha materıaldarmen tolyqtyrý arqyly maqsatty júzege asyrýdy qoldanamyz, óıtkeni muny kez kelgen muǵalim qoldana alady. Taqyryptyń maqsatyn qoıa bilýge toqtalsaq, onda biz ol maqsattyń tek qana jekelegen bólek, bir-birimen birikpegen oqý úrdisiniń talaptaryn kózdegenin baıqaımyz. Oqytý úrdisiniń mundaı túri oqýshylardyń óz qyzmetin baqylap, oǵan baǵa berip, nátıjeniń tıimdiligin qalyptastyrmaıdy.

Ózgeshe, oqýshynyń tanymdyqqa emes, tipti oqý úrdisine degen qyzyǵýynyń artýy ekitalaı. Osy aıtylǵan úsh elementtiń júzege asyrylýy úshin oqý páni ishki oı erekshelikterin, ıaǵnı ol oıdyń damý tarıhy men qalyptasýyna, sonymen qatar ınformatıka nemese kez kelgen oqý páni – jalpy bilim júıesiniń tek bir ǵana bóligi ekenin túsingende ǵana júzege aspaq.
Qazirgi zamanǵy oqý úrdisiniń mazmunyna degen kózqaras, onyń dıalektıkalyq damýyna ǵana qarastyrylýy qajet.
Pándik bilim berý júıesiniń negizinde dıalektıkalyq qaıshylyq, ıaǵnı bir júıede naqty pándi alsaq bilim berý júıesiniń damýyna múmkindik beretin qozǵaýshy kúsh dep qarastyrylady.

Tolyq nusqasyn júkteý