Jas hımıkter bilim saıysy
«Jas hımıkter» bilim saıysy
Jalpy orta bilim beretin mektepterde qazirgi kezde oqýshylardyń hımıa pánine degen qyzyǵýshylyǵy tómen ekeni belgili. Bul jaǵdaıdy 11 – synyp oqýshylarynyń ulttyq biryńǵaı testini tapsyrý kezindegi 4 – pándi tańdaýyna baıqaýǵa bolady. Osy sebepterge baılanysty oqýshylardyń hımıa pánine degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý maqsatynda «Hımıa» aptalyǵynda 8 - 9 synyptar arasynda qyzyqty saıys sabaǵy ótkizilip turady.
Saıys barysy.
Oqýshylar 3 topqa bólinedi: «Oıshyldar», «Zerekter», «Bilimdiler». Topqa bólingen oqýshylardyń bilim - biligin ádil - qazylar baǵalaıdy.
Saıys 11 kezeńnen turady:
1. Oqýshylar izdenisinen
2. Hımıalyq báıge
3. Jumbaqtar syry
4. Sıqyrly sandar
5. Doda
6. Elektrondy oqýlyq
7. Altyn qaqpa
8. Til syndyraıyq
9. Kim jyldam
10. Hımıalyq estafeta
11. Esepter syry
1 kezeń: «Oqýshylar izdenisinen». Bul kezeńde oqýshylar hımıa pánine baılanysty áńgime oqý, óleń jattaý, ertegi aıtý, jumbaq jasyrýǵa bolady.
2 kezeń: «Hımıalyq báıge». Bul kezeńde oqýshylar taqtadaǵy birneshe suraqtarǵa «ıá» nemese «joq» dep jaýap beredi.
«Oıshyldar» tobyna:
1. Hımıa qany – H2SO4 (ıá)
2. Ozonnyń formýlasy – O3 (ıá)
3. Sýdyń formýlasy – SO3 (joq)
4. Temirdiń atomdyq salmaǵy – 56 (ıá)
5. Kómir qyshqylynyń tuzy – súlfat (joq)
6. Aıdahar beınesine uqsaıtyn element – S (ıá)
7. Suıyq metal – synap (ıá)
8. Hımıalyq qurylys teorıasyn ashqan ǵalym – Býtlerov (ıá)
«Zerekter» tobyna:
1. Atomdyq salmaǵy 16 – S (joq)
2. Fosfor qyshqylynyń formýlasy - H2SO4 (joq)
3. Úıge jaryq beretin element – Fe (joq)
4. «Aspan tasy» atalatyn element – Fe (ıá)
5. Súıek quramynda synap bar (joq)
6. Adam shashynda altyn bar (ıá)
7. Kúmis qasyq qaraıady (ıá)
8. Metaldar korozıaǵa ushyraıdy (ıá)
«Bilimdiler» tobyna:
1. Kúkirt qyshqylynyń formýlasy – SO3 (joq)
2. As tuzynyń formýlasy – NaCl (ıá)
3. Metal qorǵasyn quıǵan saqamen atady (ıá)
4. Adam tynys alatyn gaz – N2 (joq)
5. Perıod sany – 3 (joq)
6. Eń jeńil metal – lıtıı (ıá)
7. Alǵashqy kómekke paıdalanylatyn beımetall – ıod (ıá)
8. Atom – molekýlalyq ilimdi ashqan ǵalym – Lomonosov (ıá)
3 – kezeń: «Jumbaqtar syry». Bul kezeńde oqýshylarǵa hımıa pánine baılanysty jumbaqtar jasyrylady.
1. «Oıshyldar» tobyna
A) Ózim gazbyn, menimen demalasyń
Joq bolsam aýa jetpeı qınalasyń
B) Shydasań da alty kún assyz múlde
Shydaý qıyn bul zatsyz eki kúnge
2. «Zerekter» tobyna:
A) Eń jeńil element sanalady
Perıodtyq júıe osydan bastalady
B) Ol bolmasa astyń dámi kirmeıdi
Kim bar eken álemde ony bilmeıtin
3.«Bilimdiler» tobyna:
A) Mashına men traktordyń shıkizaty
Qara metalýrgıanyń negizgi nany
B) Ózi aýyr metalǵa jatady
Balalar osy metal quıǵan saqamen atady.
4 – kezeń: «Sıqyrly sandar». Bul kezeńde 3 topqa jyldar jasyrylady, oqýshylar sol jyldarda qandaı jańalyq ashyldy sony aıtady.
1. 1669jyl (H. Brand fosfordy ashty)
2. 1772 jyl (D. Rezerford azotty ashty)
3. 1774 jyl
4. 1776 jyl
5. 1785 jyl
6. 1869 jyl (D. I. Mendeleevtiń perıodtyq júıesi ashyldy)
5 – kezeń: «Doda» Bul kezeńde oqýshylar sózjumbaq sheshedi.
Jas hımıkter bilim saıysy. júkteý
Jalpy orta bilim beretin mektepterde qazirgi kezde oqýshylardyń hımıa pánine degen qyzyǵýshylyǵy tómen ekeni belgili. Bul jaǵdaıdy 11 – synyp oqýshylarynyń ulttyq biryńǵaı testini tapsyrý kezindegi 4 – pándi tańdaýyna baıqaýǵa bolady. Osy sebepterge baılanysty oqýshylardyń hımıa pánine degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý maqsatynda «Hımıa» aptalyǵynda 8 - 9 synyptar arasynda qyzyqty saıys sabaǵy ótkizilip turady.
Saıys barysy.
Oqýshylar 3 topqa bólinedi: «Oıshyldar», «Zerekter», «Bilimdiler». Topqa bólingen oqýshylardyń bilim - biligin ádil - qazylar baǵalaıdy.
Saıys 11 kezeńnen turady:
1. Oqýshylar izdenisinen
2. Hımıalyq báıge
3. Jumbaqtar syry
4. Sıqyrly sandar
5. Doda
6. Elektrondy oqýlyq
7. Altyn qaqpa
8. Til syndyraıyq
9. Kim jyldam
10. Hımıalyq estafeta
11. Esepter syry
1 kezeń: «Oqýshylar izdenisinen». Bul kezeńde oqýshylar hımıa pánine baılanysty áńgime oqý, óleń jattaý, ertegi aıtý, jumbaq jasyrýǵa bolady.
2 kezeń: «Hımıalyq báıge». Bul kezeńde oqýshylar taqtadaǵy birneshe suraqtarǵa «ıá» nemese «joq» dep jaýap beredi.
«Oıshyldar» tobyna:
1. Hımıa qany – H2SO4 (ıá)
2. Ozonnyń formýlasy – O3 (ıá)
3. Sýdyń formýlasy – SO3 (joq)
4. Temirdiń atomdyq salmaǵy – 56 (ıá)
5. Kómir qyshqylynyń tuzy – súlfat (joq)
6. Aıdahar beınesine uqsaıtyn element – S (ıá)
7. Suıyq metal – synap (ıá)
8. Hımıalyq qurylys teorıasyn ashqan ǵalym – Býtlerov (ıá)
«Zerekter» tobyna:
1. Atomdyq salmaǵy 16 – S (joq)
2. Fosfor qyshqylynyń formýlasy - H2SO4 (joq)
3. Úıge jaryq beretin element – Fe (joq)
4. «Aspan tasy» atalatyn element – Fe (ıá)
5. Súıek quramynda synap bar (joq)
6. Adam shashynda altyn bar (ıá)
7. Kúmis qasyq qaraıady (ıá)
8. Metaldar korozıaǵa ushyraıdy (ıá)
«Bilimdiler» tobyna:
1. Kúkirt qyshqylynyń formýlasy – SO3 (joq)
2. As tuzynyń formýlasy – NaCl (ıá)
3. Metal qorǵasyn quıǵan saqamen atady (ıá)
4. Adam tynys alatyn gaz – N2 (joq)
5. Perıod sany – 3 (joq)
6. Eń jeńil metal – lıtıı (ıá)
7. Alǵashqy kómekke paıdalanylatyn beımetall – ıod (ıá)
8. Atom – molekýlalyq ilimdi ashqan ǵalym – Lomonosov (ıá)
3 – kezeń: «Jumbaqtar syry». Bul kezeńde oqýshylarǵa hımıa pánine baılanysty jumbaqtar jasyrylady.
1. «Oıshyldar» tobyna
A) Ózim gazbyn, menimen demalasyń
Joq bolsam aýa jetpeı qınalasyń
B) Shydasań da alty kún assyz múlde
Shydaý qıyn bul zatsyz eki kúnge
2. «Zerekter» tobyna:
A) Eń jeńil element sanalady
Perıodtyq júıe osydan bastalady
B) Ol bolmasa astyń dámi kirmeıdi
Kim bar eken álemde ony bilmeıtin
3.«Bilimdiler» tobyna:
A) Mashına men traktordyń shıkizaty
Qara metalýrgıanyń negizgi nany
B) Ózi aýyr metalǵa jatady
Balalar osy metal quıǵan saqamen atady.
4 – kezeń: «Sıqyrly sandar». Bul kezeńde 3 topqa jyldar jasyrylady, oqýshylar sol jyldarda qandaı jańalyq ashyldy sony aıtady.
1. 1669jyl (H. Brand fosfordy ashty)
2. 1772 jyl (D. Rezerford azotty ashty)
3. 1774 jyl
4. 1776 jyl
5. 1785 jyl
6. 1869 jyl (D. I. Mendeleevtiń perıodtyq júıesi ashyldy)
5 – kezeń: «Doda» Bul kezeńde oqýshylar sózjumbaq sheshedi.
Jas hımıkter bilim saıysy. júkteý
You Might Also Like
-
Páni\Predmet: Qarjy jáne salyq quqyǵynyń negizderi
