InfoHub Logo

“Býllıng” bul qazirgi tańdaǵy óte ózekti máselelerdiń biri. Qazaqstanda árbir úshinshi jasóspirim býllıngtiń qurbanyna aınalady. Eń qorqynyshtysy, munyń arty ólimmen aıaqtalýy ábden múmkin. Býllıng fızıkalyq kúsh kórsetýden ǵana turmaıdy. Kóbinese psıhologıalyq qysym kórsetedi: jaman sózder aıtý, qorlaý, kelemejdeý, ósek pen ótirik sózder taratý jáne shettetýden turady. Bala janyndaǵy qurdastarynan alshaqtap, ózin jalǵyz sezinip sýısıdke barýy múmkin.

Qazaqstanda balalardyń 14-ten 65%-ine deıin mektepte býllıng kóredi. Sarapshylar mundaı jaǵdaılar kóbine balalar sýısıdine sebep bolatynyn aıtyp otyr.

Jasóspirim býllıngke usharaǵanyn qalaı baıqaýǵa bolady?

Býllıngke ushyraǵan balalar kóbine bul jaıly ata-analaryna aıtýǵa qorqady. Mektepke barǵysy kelmeı, janyndaǵy adamdardan oqshaýlana bastaıdy. Tábeti bolmaı, kóńil-kúıi jıi túsedi jáne sharshańqy keledi.

Jasóspirim býllıngke ushyramas úshin ne isteý qajet?

Eń aldymen ata-ana balasymen ashyq sóılesý kerek. Balasyna psıhologıalyq jáne emosıanaldy qoldaý berý kerek. Janyndaǵy dostary jaıly, onyń ómirinde ne bolyp jatqany jaıly, mekteptegi jaǵdaılardy surap turý qajet.

Býllıngtiń aldyn alý úshin ne isteý kerek?

Eger bala mektepte synyptastarynan qorlyq kórse, eń aldymen synyptastarynyń ata-analarymen sóılesý kerek. Eger nátıje bolmasa, onda synyp jetekshisimen, mektep dırektory men psıhologty aralastyrý qajet.

Bul kez kelgen adamnyń basynda bolatyn jaǵdaı. Biraq esińde bolsyn, eshkimniń seni renjitýge nemese óziń jaıly jaman oılaýǵa májbúrleýge quqyǵy joq. Eger býllıngke usharasań, mindetti túrde ata-anańa habarla.

Joldasbekova Asylzat

---