InfoHub Logo

Bul jazýshylyq sheberlikti ıemdengisi keletinderge jaı ǵana keńester emes, bul HH ǵasyrdyń uly jazýshylarynyń biriniń júrip ótken ómir joly men ómir salty jaıly estelikteri.

Biz sizderge Reı Bredberıdiń 2001 jyly ádebıet sımpozıýminde qalaı jazýshy bolýǵa bolatynyn áńgimelegen monologynyń ishinen, tańdap alynǵan birneshe qanatty sózderin usynamyz.

«Romandardan bastamańyz. Romandar tym kóp ýaqyt alady. Jazýshylyq ómirińizdi kúndelikti qysqa áńgimeler jazýmen bastańyz. Kóp jazsańyz ózińizge jaqsy». Bredberıdiń ózi «Farengeıt boıynsha 451 gradýs» romanyn jazyp shyqqanǵa deıin osy baǵytta 30 jyl boıy eńbek etken.

«Uly jazýshylardy jaqsy kórýge bolady, biraq dál solardaı bolý múmkin emes. Súıikti avtorlaryńyzǵa sanaly túrde, keıde beısanaly nemese sharasyz túrde uqsaǵyńyz kelgende osyny eskerińiz». Jas Bredberıdiń súıikti avtorlarynyń tiziminde Gerbert Ýells, Júl Vern, Artýr Konan Doıl, Laımen Frenk Baým bolǵan.

«Jaqsy áńgimelerdiń sapaly komponentterin zertteńiz». Bredberı Roald Dal, Gı de Mopassan, Naıdjel Nıl, Djon Koler sıaqty avtorlardyń shyǵarmalaryn zerttegen. The New Yorker jýrnalynyń sándi zamandastaryn metr Bredberı «aýyspalylyqtyń joqtyǵynan» jaqtyrmaǵan. 

«Basyńyzdy bilimmen toltyryńyz». Bredberı tósekte jatyp oqyǵandy jaqsy kórgen. Uıyqtar aldynda ol bilimin jetildirý úshin sapaly bir áńgime, poezıa («Poýp, Shekspır, Frost jáne eshqashan zamanaýı shyǵarma»), arheologıa, bıologıa, zoologıa, fılosofıa, polıtologıa, ádebı synnan qandaıda bir ǵylymı ocherkterdi oqyǵan. «Myń bir túnnen keıin Qudaıǵa rızashylyǵyńyzdy bildiresiz, basyńyz óz betinshe paıdaly júkpen tolyǵady».

«Darynyńyzǵa senbeıtin dostaryńyzdan aýlaq júrińiz. Arman-maqsattaryńyzdy bireýler mazaq ete me? Kidirmeı olardy esikten shyǵaryp jiberińiz!»

«Kompúterde emes, kitaphanada ómir súrińiz!» Bredberı joǵary bilim ala almaǵan. Kolejdiń ornyna, ol ózi aıtpaqshy «kitaphanany bitirgen». 28 jasyna deıin ol «sapaly ózin-ózi oqytý» bilimine ıe bolǵan. 

«Kınofılmderdi jaqsy kórińiz – ásirese retro».

«Qýanyshty kóńil kúıde jazyńyz. Ádebıet – bul baısaldy jumys emes. Eger shyǵarmańyz zeriktiretin eńbek sıaqty býyndyryp tursa, ony qoqysqa laqtyra salyńyz da, júregińizge jylý syılaıtyn jańasyn bastańyz. Oqyrmandar, Reı Bredberı shomylyp júrgen shattyqqa qyzyǵa qarańyz!»

«Paıda kóremin dep umtylmańyz». Bredberıdiń áıeli «kedeılikke zarlanbaımyn dep ant etken». Tuńǵysh kóligin erli-zaıyptylar 10 jyldan keıin ǵana satyp ala alǵan. Jazýshy júrgizýshi kýáligin sol kúıi ala almady. 

«Jaqsy kóretin jáne jekkóretin 20 zattyń tizimin jasańyz. Alǵashqy ony jaıly 10 shyǵarma jazyńyz. Al «qara ondyqty» basqa 10 shyǵarmańyzda óltirińiz. Qorqynyshtaryńyzben de dál solaı isteńiz».

«Kez kelgen estelik qaǵazǵa túsýge laıyqty. Shyǵarmashylyq tyǵyryqtan shyǵýdyń bir amaly: qashqysy keletin adam úshin ǵana ol iske asýy múmkin – degen aýyzsha asosıasıany eske túsirý».

«Sizben kezdesken ýaqytta: «Men sizdi jazýshy bolǵandyǵyńyz úshin ǵana jaqsy kóremin!» deıtin adamdar úshin jazatynyńyz esińizde bolsyn. Eger bul mejege jete almaı júrgen bolsańyz, onda siz kezdeskende: «Siz anaý aıtqandaı aqymaq emes ekensiz ǵoı!» deıtin oqyrmandar úshin jazyp júrsiz.

---