InfoHub Logo

2021 jyldyń 17 qyrkúıeıeginde kórsetilimge shyqqan Ońtústik Koreıalyq «Kálmar oıyny»(Igra v kálmara, Squid game) az ǵana ýaqyt ishinde 110 mıllıonnan astam qaralym jınaǵan. Netflix-tiń quramynda úzdikter qataryna enip, Instagram, Tik-Tok jelilerinde keńinen tarady. Keıbir kórermender avatarlaryna deıin serıaldaǵy keıipkerlerdi qoıyp úlgergen. Túrli trendter men soǵan baılanysty betperdeler de bar. Rejıseri Hvan Doń Húk (황동혁). Onyń aıtýy boıynsha, serıaldyń jaryq kórýi úshin uzaq jyl ýaqyty ketken. Qatygezdek pen jaýyzdyqqa toly veb-serıaldyń negizgi kórermenderi ókinishke oraı mektep oqýshylary.  

Aqsha jaǵynan tarshylyq kórip, qaryzǵa belshesinen batqan 456 adamdy jasyryn túrdegi qupıa oıynǵa shaqyrtady. Kem dúnıede qysylyp júrgen jandarǵa oıyn sharty boıynsha 45, 6 mıllıard von beriledi, árıne kelisedi. Iaǵnı, 38, 5 mln AQSH dollary. Treılerde qantógis kórinisterin kóp kórsetpegenimen, serıallyń ózi qantógisten turady. 9 serıaldy kıno negizinde 1 ǵana jeńimpaz bolýy mindetti. Birinshi kezeń:  «Red light or green light». «Jasyl» degende oıynshylar aldyǵa qaraı júredi, «qyzyl» degen kezde qatysýshylar qozǵalmaı tura qalýǵa qaýqarly bolǵany jón, bir artyq qımyl, oıynnan shyǵarylady. Eń basty kemshilik, oıynshylardyń oıynnan jaı ǵana shektetilýinde emes. Ereje boıynsha, qozǵalǵan oıynshy óledi. Oıynnyń eń bastapqy kezeńinde olar úshin bul ereje tansyq bolady. Tek, ekinshi kezeńde ǵana oıyn quny adam janyna teńestendiriletinin sanaly túrde uǵynady. Negizgi 5 oıyn jáne sońǵy qorytyndy oıyn oınatylady. Olardyń ishinde:

1) Red light or green light.
2) Qaınatylǵan qatty qant ishindegi fıgýrany syndyrmaı alý.
3) Eki topqa bóliný, arqan tartys.
4) Jupqa bóliný, ózara jarys.
5) Kópirden ótý(juqa shyny).
6) bas keıipkerler Gı Hýn men San Ý bala kezderinde oınaǵan "Kálmar oıyny".

Kıno jelisi boıynsha eki túıin túıýge bolady. Birinshiden, aqsha ońaı jolmen kelmeıdi. Ekinshiden, qaryzdy qaıtarmaý arqyly sheksiz shıkilikterdiń shegin shekteı almaısyń.  

Týyndy týraly jalpy aqparat jazý úshin eń aldymen serıaldy tolyq zertteý kerek boldy jáne men ony kórdim. Veb-serıal múldem balalar úshin arnalmaǵan! Sebebi, psıhıkaǵa qatty áser etetin kórinisterdiń óte kóp bolýy, adamdardyń tiri qalý jolyndaǵy birin-biri óltirýi, jaýyzdyq, qatygezdik, qantógis qoıylymdary men kórýge bolmaıtyn qoıylymdardyń kóp kezdesýi serıaldyń balalarǵa arnalmaǵandyǵyna birden-bir faktor. Qazirgi zamanda, elikteýshilik jas tulǵalar boıynda basymyraq. Keıipkerlerge degen jankúıerlik qoldaý bólek, al  serıaldaǵy is-áreketterdi qaıtalaý múlde basqa atmosfera. Ǵalymdar men psıhologtardyń aıtýy boıynsha, psıhıkaǵa keri áser týdyrýshy sebep bola alady. Tipten, bul oıyndy kúndelikti oınalatyn oıyn qatarlaryna qosyp alǵan. Qaǵazǵa «Kálmar oıynynyń» pishinderin salyp, oıynǵa shaqyrtý jasaýdy da shyǵarǵan. Keıbir memleketterde ata-analar tarapynan narazylyq týyndap jatyr. Negizgi talap: áleýmettik jelilerde shekteý qoıý, tek olarǵa ǵana emes, jas shaıasyna shek qoıý. Qazir, tipti ata-ana balasynyń telefonyn qaramaıdy, ne kóretinin, qandaı sýretterdi júkteıtininen, tipti avatarlarynda turǵan sýretterdiń qaı serıalǵa tıesili ekeninen, onyń mazmunynan tolyqtaı beıhabar. Pikirlerdi oqysań da, oqýshylardan surasań da:«Maǵan unady, sen kórdiń be?» dep suraıdy. Qantógis pen jaýyzdyqqa toly serıal qalaısha kórermenniń júregine jetip, eń úzdik fılm qataryna enýi múmkin? 2-shi maýsymynyń shyǵýyn talap etýde. . .  

Árıne, kınoda turǵan eshteńe joq. Biraq, kórermenderdiń, onyń ishinde jas-jetkinshekterdiń ony sanaly túrde qabyldaı almaýy óte jaǵymsyz aqparat. «Bala aıtqandy emes, kórgendi isteıdi. »

Qabdulkákim Aqerke

---