InfoHub Logo

Jaratylystaný páni boıynsha QMJ "Jer ǵalamsharynyń kórinisi" 1 synyp

Jaratylystaný 1 synyp
Osy sabaq arqyly júzege asatyn oqý maqsattary
1. 4. 1. 1 Jerdiń pishinin bilý jáne sıpattaý
Oılaý deńgeıleri
Baǵalaý krıterııleri
Bilý: Jerdiń pishinin, shar tárizdi ekenin, globýs Jerdiń kishireıtilgen úlgisi ekenin biledi.
Túsiný: Jerdiń ózdiginen aınalatynyn túsinedi.
Qoldaný: Óziniń turǵylyqty jerin karta men globýstan anyqtaı alady.

Tildik maqsat:
Jer ǵalamsharynyń ornalasýy men pishini týraly talqylaıdy.

Leksıka men termınologıa:
Ǵalamshar, globýs,

Dıalogke qatysty tirkester:
- Jer ǵalamsharynyń pishini qandaı?
- Qaı memlekette turamyz? t. b.

Bilý deńgeıiniń tapsyrmalary
«Jumbaq shesheıik»
Sataıyn desem aýyr kilem,
Satpaıyn desem táýir kilem.
(Jer)

Mekeni kókte eki arý,
Birin - biri kórýge zárý.
(Kún men aı)

- Durys aıtasyńdar, balalar jumbaqtardyń jaýaptary: Jer, Kún, Aı.
Endeshe, bizdiń búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby: «Jer. Jerdiń pishinin bilý jáne sıpattaý»
Oqýshylardy 3 topqa bólýge bolady.
(«Jer», «Kún», «Aı»)

Mátinmen jumys
Jerdiń tarıhy
Osy kúngi kosmogonıalyq túsinik boıynsha, Jer osydan tórt jarym mıllıard jyl buryn Kún aınalasyndaǵy keńistikte shashyraǵan gaz - tozań zattan, planetalardyń tartylys kúshiniń áserinen paıda bolǵan. Qatty materıa kesekteriniń soqtyǵysyp, jabysýynan planetalar ulǵaıa bergen. Gaz - tozań zat iriktelip, olardyń jeńil elementteri Kún sáýlesiniń qysymymen onan árirek, al birshama aýyrlary Kúnge jaqyn ornalasqan. Jer quramyna Kún júıesinde kezdesetin barlyq hımıalyq elementter enedi. Zattyń planeta sentrine tartylýy jáne onyń ós boıymen aınalýy saldarynan Jer elıpsoıdtyq pishinge kelgen.
Jer týraly málimet.
Jer shamamen 4, 5 mlrd. jyl buryn paıda bolǵan. Jer degenimiz Kún júıesine kiretin 8 planetanyń biri. Segiz planetanyń ishinde Jerde ǵana tirshilik bar. Jer - qatty, suıyq zattarmen gazdardan turatyn alyp shar. Jer Kúnge jaqyn 3 – shi ǵalamshar.
Jer óz osin árbir 23 saǵ. 56 mınýtta, al Kúndi 365 kún 6 saǵatta aınalyp shyǵady. Jer betiniń 3/4 bóligin sý, 1/4 bóligin qurlyq alyp jatyr.
Globýs dep Jerdiń kishireıtilgen modelin aıtamyz.

«L. N. Tolstoı atyndaǵy orta mektebi KMM
Muǵalimniń aty jóni: Izbasarova. G. B.

Jer ǵalamsharynyń kórinisi. júkteý