InfoHub Logo

«Jońǵar ocherkteri» óziniń Jońǵarıaǵa jasaǵan ekspedısıasynyń materıaldary negizinde Orys geografıalyq qoǵamynyń aldynda jasaǵan baıandamasy esepti. Munda Shoqan saıahatshyǵa tán júrip ótken jolynyń barlyq bederine qosa, turǵyn halyqtardyń etnıkalyq quramy men turmys - tirshiligine asa mán berip, aıryqsha toqtalady. Sonyń ishinde ishinara bolsa da, ádebıet týraly ár jerinde bólek toqtalyp, óte qundy pikirler aıtqan.

Shoqan osy eńbeginde aýyz ádebıeti eskertkishterin zertteýdiń etnografıalyq jáne geneologıalyq turǵydan mańyzdylyǵyn aıta otyryp, osy salaǵa aıryqsha mán beredi.

Ǵalym Er Kókshe, Oraq, Shora, Edige týraly jyrlarda halyqtyń ór rýhy, ádet - ǵurpy, minez - qulqy kórkem beınelenetinin atap ótken. Qazaqtyń áıgili batyrlar jyryn noǵaıly jyrlarynyń tobyna qosyp, olardyń týý zamanyn XIV, XV, XVI ǵasyrlardyń arasy dep oı qorytady.

Shoqan kórshiles elderdiń ádebıetin zertteýge de zor úles qosqan. Qyrǵyzdyń ataqty jyry «Manasty» álemge áıgilegen Shoqan ekendigi tarıhtan belgili. Ǵalym ony «Illıadamen» qatar qoıyp, aýyz ádebıetindegi dúnıejúzilik máni bar epıkalyq týyndy dep baǵalaǵan. Jyrdyń mazmunyn baıandap, qoǵamdyq tarıhı mánin, ornyn aıqyndaıdy. Shoqan jyrdy «Manas» - bir kezeńge jáne bir adamnyń Manas batyrdyń tóńiregine toptastyrǵan qyrǵyzdyń barlyq ertegi, hıkaıa - áńgimeleriniń ańyzdarynyń ensıklopedıalyq jınaǵy», - dep baǵalaǵan.

Shoqan ádebıet máselelerin qarastyrǵanda halyq ómiri, tarıhı jaǵdaıynan týǵan óner ózgesheligi, poezıanyń ulttyq erekshelikteri qandaı degen suraqqa óte aıqyn, dál jaýap aıtýǵa kúsh salady.

«Jońǵarıa» ocherkteri» ǵylymǵa beımálim bolyp kelgen ólkeni jan - jaqty tanytarlyq sol kezeńdegi qundy eńbek dep baǵalanǵan. Alaıda san - salaly ǵylymdy ıgergen Shoqannyń bul eńbegi búgingi kúnde de mańyzyn joıǵan joq.