Jumbaqtar syr shertedi
Jumbaqtar syr shertedi.
Maqsaty: Jumbaqtar arqyly oı - órisin, oılaý qabiletin damytyp, dúnıetanymyn keńeıtý; shapshańdyqqa, uqyptylyqqa, uıymshyldyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Interatıvti taqta.
Barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
«Shattyq sheńberi» arqyly oqýshylar bir - birine sáttilik tilep tilekter aıtady.
2. Saıystyń ótý barysy.
«Jumbaqtar syr shertedi» atty saıysymyz mynadaı bólimnen turady.
♦ Sózjumbaq sheshý.
♦ Kim jyldam?(Ár top uıashyq tańdap, suraqtarǵa tez jaýap berýi tıis.)
♦ Úı tapsyrmasy (Úıden daıyndap kelgen jumbaqtaryn jasyrady.)
♦ Sýret jumbaq (Uıashyqty tańdaıdy, sýrettiń tórtten bir bóligi ashylady, qalǵan sýretti ózderi tabady, sol sýretke baılanysty jumbaq jasyrady)
Jumbaq - aýyz ádebıetiniń bir túri. Ol adamdardyń bir nárseniń belgilerin ekinshi nárseniń belgileri arqyly jumbaqtap aıtý óneri. Jumbaq taqpaqtap, uıqastyrylyp aıtylady. Ol erteden kele jatqanmen ár ýaqytta halyq onyń jańa túrlerin oılap shyǵaryp otyrǵan. Jumbaq týraly uly jazýshy Muhtar Áýezov bylaı degen eken: «Jumbaq - adamnyń dúnıetaný jolyndaǵy oıynyń, qıalynyń shamasyn bildiredi».
Jumbaq – qarym – qatynas jasaýdyń erekshe bir quraly. Jumbaqty sheshý, ony oılaýdyń ózi de óner. Olaı bolsa osy saıysymyz arqyly óz ónerimizdi, bilimimizdi ortaǵa salaıyq.
Saıysqa qatysýshylar «Alǵyrlar», «Bilgirler» toby bolyp ekige bólinedi. Olardyń ádil baǵalaryn beretin qazylar alqasy taǵaıyndalady.
1. Bólim: Sózjumbaq sheshý.(Alǵyrlar tobyna)
JUMBAQ
1. Tórt túliktiń biri.(jylqy)
2. Ne kórseń kózin ash?(bulaq)
3. Tyshqannyń jaýy.(mysyq)
4. Aranyń qoregi.(bal)
5. Perishte ne kórse joldan taıady?(altyn)
6. Tamaq ishetin qural.(qasyq)
2. Sózjumbaq (Bilgirler tobyna)
JUMBAQ
1. Taýyq júninen jasalatyn zat (jastyq)
2. Áje aınaldyratyn taıaq (urshyq)
3. Jeti qazynanyń biri (myltyq)
4. Qanaty bar ushpaıtyn sýdaǵy qus (balyq)
5. Kóktemniń birinshi aıy. (naýryz)
6. Mysyq Maqtaqyzdy nesin tókti? (qatyq)
2. Bólim «Kim jyldam?» oıyny
Aınaladaǵy dúnıeler:
10upaı: Tórt túliktiń biri (sıyr);
20 upaı: Syrty sary, ishi dári (lımon)
30 upaı: Qysta demalyp, jazda tynbaıdy, Kókke atylyp, jerge qulaıdy. (sýburqaq)
40 upaı: Alyp balanyń atymen atalǵan taý (Tolaǵaı)
Áripti jumbaqtar:
10 upaı: Qar da bar, Muzda joq.
Jarda bar, Quzda joq.(R árpi)
20 upaı: Ómirde joq, Óńirde bar.
Aýyrda joq, Jeńilde bar (ń árpi)
30 upaı: «Ashshy»deısiń qazaqta, Kelý úshin osy árip.
Quryq jalǵap azapqa, Tústi «sh» - ǵa dos árip. (Sh árpi)
40 upaı: Dybysy joq ózinshe, Tynysy joq ózinshe,
Qatańdatyp jiberer, Ózge áripti kózińshe ( belgisi)
Jan - janýarlar:
10 upaı: Alabota tamaǵy, Shólge shydaı alady (Túıe)
20 upaı: Moıny uzyn bolǵanymen, Áreń jeter tómenge.
Teńbil - teńbil denesi, Keledi ne degenge? (Kerik)
30 upaı: Sýda júzedi, Tumsyǵy uzyn, Mahabbat qusy.(Aqqý)
40 upaı: Qanaty bar sýda ushpaıtyn qus (balyq)
Ár túrli jumbaqtar:
10 upaı: Bir taýdyń eki kúzetshisi, Eki tyńshysy, otyz eki bórisi bar(bas, kóz, qulaq, tis)
20 upaı: Eki bala qatar tursa da, Birin biri kórmeıdi. (Kóz)
30 upaı: Tumsyǵy myqty, Oı men qyrdy tegistep shyqty (Útik)
40 upaı: Bireýin berdim, Onyń terdim (Tuqym)
3. Bólim. Úı tapsyrmasy
Úı tapsyrmasy bóliminde eki top bir - birine úıden daıyndaǵan jumbaqtaryn jasyrady.
4. Bólim. Sýret jumbaq
Berilgen jasyryn sýretti tabý úshin tórt uıashyqtyń bireýin ashyp, jasyryn sýrettiń tórtten bir bóligin kórip, tolyq sýrettiń atyn jańylmaı tabý kerek. Sol sýretke baılanysty jumbaq jasyrý kerek.
Qorytyndylaý: Ár toptyń jınaǵan fıshkalaryna baılanysty jeńimpazdardy anyqtaıdy.
Maqsaty: Jumbaqtar arqyly oı - órisin, oılaý qabiletin damytyp, dúnıetanymyn keńeıtý; shapshańdyqqa, uqyptylyqqa, uıymshyldyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Interatıvti taqta.
Barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
«Shattyq sheńberi» arqyly oqýshylar bir - birine sáttilik tilep tilekter aıtady.
2. Saıystyń ótý barysy.
«Jumbaqtar syr shertedi» atty saıysymyz mynadaı bólimnen turady.
♦ Sózjumbaq sheshý.
♦ Kim jyldam?(Ár top uıashyq tańdap, suraqtarǵa tez jaýap berýi tıis.)
♦ Úı tapsyrmasy (Úıden daıyndap kelgen jumbaqtaryn jasyrady.)
♦ Sýret jumbaq (Uıashyqty tańdaıdy, sýrettiń tórtten bir bóligi ashylady, qalǵan sýretti ózderi tabady, sol sýretke baılanysty jumbaq jasyrady)
Jumbaq - aýyz ádebıetiniń bir túri. Ol adamdardyń bir nárseniń belgilerin ekinshi nárseniń belgileri arqyly jumbaqtap aıtý óneri. Jumbaq taqpaqtap, uıqastyrylyp aıtylady. Ol erteden kele jatqanmen ár ýaqytta halyq onyń jańa túrlerin oılap shyǵaryp otyrǵan. Jumbaq týraly uly jazýshy Muhtar Áýezov bylaı degen eken: «Jumbaq - adamnyń dúnıetaný jolyndaǵy oıynyń, qıalynyń shamasyn bildiredi».
Jumbaq – qarym – qatynas jasaýdyń erekshe bir quraly. Jumbaqty sheshý, ony oılaýdyń ózi de óner. Olaı bolsa osy saıysymyz arqyly óz ónerimizdi, bilimimizdi ortaǵa salaıyq.
Saıysqa qatysýshylar «Alǵyrlar», «Bilgirler» toby bolyp ekige bólinedi. Olardyń ádil baǵalaryn beretin qazylar alqasy taǵaıyndalady.
1. Bólim: Sózjumbaq sheshý.(Alǵyrlar tobyna)
JUMBAQ
1. Tórt túliktiń biri.(jylqy)
2. Ne kórseń kózin ash?(bulaq)
3. Tyshqannyń jaýy.(mysyq)
4. Aranyń qoregi.(bal)
5. Perishte ne kórse joldan taıady?(altyn)
6. Tamaq ishetin qural.(qasyq)
2. Sózjumbaq (Bilgirler tobyna)
JUMBAQ
1. Taýyq júninen jasalatyn zat (jastyq)
2. Áje aınaldyratyn taıaq (urshyq)
3. Jeti qazynanyń biri (myltyq)
4. Qanaty bar ushpaıtyn sýdaǵy qus (balyq)
5. Kóktemniń birinshi aıy. (naýryz)
6. Mysyq Maqtaqyzdy nesin tókti? (qatyq)
2. Bólim «Kim jyldam?» oıyny
Aınaladaǵy dúnıeler:
10upaı: Tórt túliktiń biri (sıyr);
20 upaı: Syrty sary, ishi dári (lımon)
30 upaı: Qysta demalyp, jazda tynbaıdy, Kókke atylyp, jerge qulaıdy. (sýburqaq)
40 upaı: Alyp balanyń atymen atalǵan taý (Tolaǵaı)
Áripti jumbaqtar:
10 upaı: Qar da bar, Muzda joq.
Jarda bar, Quzda joq.(R árpi)
20 upaı: Ómirde joq, Óńirde bar.
Aýyrda joq, Jeńilde bar (ń árpi)
30 upaı: «Ashshy»deısiń qazaqta, Kelý úshin osy árip.
Quryq jalǵap azapqa, Tústi «sh» - ǵa dos árip. (Sh árpi)
40 upaı: Dybysy joq ózinshe, Tynysy joq ózinshe,
Qatańdatyp jiberer, Ózge áripti kózińshe ( belgisi)
Jan - janýarlar:
10 upaı: Alabota tamaǵy, Shólge shydaı alady (Túıe)
20 upaı: Moıny uzyn bolǵanymen, Áreń jeter tómenge.
Teńbil - teńbil denesi, Keledi ne degenge? (Kerik)
30 upaı: Sýda júzedi, Tumsyǵy uzyn, Mahabbat qusy.(Aqqý)
40 upaı: Qanaty bar sýda ushpaıtyn qus (balyq)
Ár túrli jumbaqtar:
10 upaı: Bir taýdyń eki kúzetshisi, Eki tyńshysy, otyz eki bórisi bar(bas, kóz, qulaq, tis)
20 upaı: Eki bala qatar tursa da, Birin biri kórmeıdi. (Kóz)
30 upaı: Tumsyǵy myqty, Oı men qyrdy tegistep shyqty (Útik)
40 upaı: Bireýin berdim, Onyń terdim (Tuqym)
3. Bólim. Úı tapsyrmasy
Úı tapsyrmasy bóliminde eki top bir - birine úıden daıyndaǵan jumbaqtaryn jasyrady.
4. Bólim. Sýret jumbaq
Berilgen jasyryn sýretti tabý úshin tórt uıashyqtyń bireýin ashyp, jasyryn sýrettiń tórtten bir bóligin kórip, tolyq sýrettiń atyn jańylmaı tabý kerek. Sol sýretke baılanysty jumbaq jasyrý kerek.
Qorytyndylaý: Ár toptyń jınaǵan fıshkalaryna baılanysty jeńimpazdardy anyqtaıdy.
You Might Also Like
