InfoHub Logo

Júrektiń ıshemıalyq syrqaty (JIS) — júrektiń tájdik arterıalarynyń zaqymdanýy nátıjesinde mıokardtyń qanmen qamtamasyz etilýiniń absolútti nemese salystyrmaly túrde buzylýymen sıpattalatyn patologıalyq ahýal. JIS aǵymy jiti, ıaǵnı mıokard ınfarkti túrinde, sozylmaly túrde, ıaǵnı ara-tura oryn alatyn stenokardıa ustamalary túrinde bolýy múmkin. JIS — álemniń damyǵan elderindegi ólim-jitimniń, sondaı-aq ýaqytsha jáne turaqty eńbek qabiletinen aırylýdyń negizgi sebepteriniń biri. Qazirgi ýaqytta DDU-nyń 1984 jylǵy JIS jiktemesi tolyqtyrýlarmen qoldanylyp júr:

1. Aıaqasty koronarlyq ólim (júrektiń birinshilik toqtaýy)

— jansaqtaý sharalary jemisti aıaqtalǵanmen aıaqasty koronarlyq ólim;

— aıaqasty koronarlyq ólim (ólý jaǵdaıy).

2. Stenokardıa.

— qozý stenokardıasy;

— alǵash paıda bolǵan qozý stenokardıasy;

— fýnksonaldyq klasy kórsetilgen turaqty qozý stenokardıasy;

— turaqsyz stenokardıa;

— vazospastıkalyq stenokardıa;

3. Mıokard ınfarkti.

4. Infarkten keıingi kardıoskleroz.

5. Júrek soǵysynyń buzylýy.

6. Júrek jetkiliksizdigi.

JIS qaýip faktorlary:

— kárilik;

— er jynystylyq;

— dıslıpıdemıa, gıpertenzıa, glúkozaǵa tózimdilik, sýsamyr men semizdiktiń týyndaýyna yqpal etetin tuqym qýalaıtyn faktorlar;

Júrektiń ıshemıalyq syrqaty kezinde jıi kezdesetin shaǵymdar:

— dene qımyly kezinde nemese stress kezinde keýde artynyń aýyrýy;

— entigý;

— júrek jumysynyń, yrǵaǵynyń buzylýy, álsizdik;

— júrek jetkiliksizdigi belgileri;

Júrektiń ıshemıalyq syrqaty bar degen kúdik týǵan jaǵdaıda, elektrokardıografıa (EKG) jasaý mindetti. Zamanaýı apparattar grafıkalyq aqparatty qolma-qol alýǵa, Dopler áseri esebinen qan aǵymyn baǵalaýǵa múmkindik beredi. Ehokardıografıa da júrek jumysy týraly kóptegen paıdaly aqparat beredi. Sonymen qatar denege kúsh túsire otyryp, fýnksıonaldyq synamalar júrgiziledi, mıokardtyń kontrastyly angıografıasy, óńeshishilik elektrokardıografıa, Holter monıtorlaýy sekildi qosymsha zertteý ádisteri qoldanylýy múmkin.

Emi

Aýrýyn emdeý onyń klınıkalyq túrine baılanysty. Alaıda JIS-nyń barlyq túrlerine tán jalpy baǵyttardy bólip kórsetýge bolady:

— qımyl-qozǵalysty shekteý;

— emdám;

— dári-dármek ishý.

Júrek ıshemıalyq syrqattaryn emdeýge arnalǵan kóptegen dáriler bar. AQSH-ta osy aýrýdy emdeýde «A-V-S» formýlasy qoldanylady: anıagreganttar, (3-adrenobógegishter, gıpoholesterınemıalyq preparattar).

JIS kezinde qoldanylatyn dári-dármekter: nıtrattar; antıkoagýlánttar, dıýretıkter; angıtenzınge ózgertýshi ferment antagonısteri; arıtmıaǵa qarsy dáriler.

Kórsetim boıynsha, JIS kezinde endovaskýlárlyq koronaroangıoplastıka, gırýdoterapıa (súlikpen emdeý), soǵý-tolqyndy terapıa ádisi, dińdik jasýshalar, kvanttyq em qoldanylýy múmkin.

Shartty túrdi alǵanda, júrektiń ıshemıalyq syrqatynyń boljamy jaǵymsyz. Aýrý sozylmaly jáne údemeli bolyp keledi, em onyń damýyn toqtatady nemese damýyn báseńdetedi, alaıda naýqasty bul dertten birjolata aıyqtyra almaıdy.

G. J. Jatqanbaeva, terapevt dáriger

---