InfoHub Logo

1802-1847 jj. - qazaqtyń iri memleket qaıratkeri, qolbasshy. Kenesary 1841 jyly búkil qazaq halqynyń maquldaýymen han kóterilgen Qazaq handyǵynyń sońǵy hany. 1837-1847 jyldardaǵy qazaq halqyn basqynshylardan azat etý kúresiniń basqarýshysy. Kenesary Abylaı hannyń nemeresi. Ol han atasynyń barlyq qasıetterin boıyna sińirgen. Jigerli ári batyl Kenesary jas kezinen-aq halyq kurmetine bólengen.

1837 jyly Kenesary otarshyl Reseıge qarsy uzaq ta aýyr shaıqasqa túsedi. Odan keıin Orta Azıa bıleýshilerimen de soǵysyp, Kazak memleketiniń táýelsizdigin qaıtarýǵa at salysady.

1841 jyly Kenesary áskeri sheshýshi jeńisterge qol jetkizip, Sozaq, Jańaqorǵan, Aqmeshit sıaqty qoqan qamaldaryn basyp alady. Sol ýaqytta úsh júzdiń ókilderi Kenesaryny qazaqtardyń hany etip saılaıdy. Kenesarynyń qatty serpilis áreketterinen qoryqqan Reseı ókimeti 1843 jyly olarǵa qarsy áskerı sharalar qoldana bastaıdy. Kenesary áskerleri orys jasaqtary men olarǵa jaq qazaq sultandaryna toıtarys berip otyrdy. Biraq jaqsy qarýlanǵan áskerleri kóterilisshilerdi Jetisýǵa karaı jyljytty. Kenesary qyrǵyz manaptarynan - han ekenin moıyndap, olardyń kóteriliske qatysýyn talap etedi. Alaıda qyrǵyzdar qarsylyk bildiredi. 1847 jyly qyrǵyzdarǵa qarsykóteriliste ol tutqynǵa túsip, ólim jazasyna kesiledi.

---