Kóp tildiliktiń qajettiligi jáne keri áseri
«Debat» tehnologıasy boıynsha mekteptiń
10 - 11 synyp oqýshylary arasynda ótken debat
Elimizdiń damýy men serpilýin kózdeıtin «Tilderdiń úshtuǵyrlylyǵy» atty jańa strategıanyń júzege asyrylýyna baılanysty mekteptegi bilim berý salasynda tyń, ozyq júıedegi synyptan tys ótkiziletin is - sharalardy uıymdastyrý qalyptasqan. Sonyń bir aıǵaǵy retinde qazaq tili men ádebıet páni muǵalimi Núrpeıisova Meńdigúl men aǵylshyn tili páni muǵalimi Aıjan Qalelqyzy jáne ınformatıka páni muǵalimi Orazalına Baqyt muǵalimder birlesken túrde 10 - 11 synyp oqýshylary arasynda «Debat» tehnologıasy boıynsha synyptan tys sabaq ótkizdi. Sabaqqa qajetti barlyq materıaldar men málimetter aqparattyq quraldar arqyly jınaqtalyp, ınteraktıvti taqta betinde slaıdttar men foto prezentasıalar jasalyndy. Bolashaqta mundaı sabaqtardyń elektrondy nusqalaryn jasap shyǵarý josparlandy. Sebebi, oqýshylardy oqytýda úshtildilik máselesin, onyń áleýmettik - lıngvısıkalyq qyrlaryn, qalyptasý jáne damý erekshelikterin arnaıy zerttep, eń bastysy tildi aqparattyq resýrstar arqyly ózdiginen úırenýge jetý joldaryn uıymdastyryp, durys baǵyt berý óte qajet.
Sabaq prosesinde jańa tehnologıalyq ádisterdi paıdalanýda tehnıkalyq qurylǵylardy, atap aıtqanda elektrondy oqýlyqtar, dıskiler men vıdeo jazbalar, ınteraktıvti taqtany qoldaný kezinde tildi bilý óte mańyzdy. Sebebi, jańa qurylǵylar arqyly bilim alý úshin ınternet tilin meńgerý kerek. Qundy, jańa materıaldardy óz ana tilimizde keziktirý qıyn. Kóbinese ondaı materıaldar shet tilinde beriledi. Shet tilin meńgergen kez - kelgen adam qundy materıaldar men aqparattardy tapsa óz ana tiline aýdarý baǵdarlamalary óte kóp. Qazirgi tańda mektebimiz álemdik jelige qosylǵan, ınteraktıvti taqtamen qamtamasyz etilgen. Iaǵnı, bizderdiń tehnokrattyqqa, kóp tildilikke jetýge múmkinshiligimiz bar.
Aqparattyq resýrstarmen jumys jasaý, ınternet jelisine qosylý, aqparatty izdeý men jınaqtaý úshin úsh tildi qatar meńgerýdiń óte qajet ekendigin, bolashaqta mashına tiliniń kúnnen - kúnge kúrdelenip, ózgeriske ushyrap otyratyndyǵyn ınformatıka páni muǵalimi Orazalına Baqyt aıtyp ótti.
Sabaqtyń kirispe bóliminde aǵylshyn tili muǵalimi Aıjan Qalelqyzy HHİ ǵasyrda qandaı salada bolsyn bilim alý úshin kóptildiliktiń qajettiligine, qazirgi ýaqyttaǵy úshtildi oqytý men oqýdyń mańyzdylyǵyna toqtaldy. Mektepte úsh tildi qatar damytýǵa arnalǵan til damytý baǵytyndaǵy dástúrden tys sabaqtar, synyptan tys sabaqtardyń ótilý josparlarymen tanystyrdy.
Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, bilim berýdiń jańa sapasyna qol jetkizý 12 jyldyq jalpy bilim beretin mektepter jaǵdaıynda múmkin bolady, ol bilim týraly qujattardyń aıyrbastalýyn, beıindik oqytýdy, kóp tildilikti qamtamasyz etedi. Álemdegi kóptegen damyǵan memleketterde kóp tildiliktiń qajettiligi birneshe jyldar buryn týyndap ony ózdiginen oqyp - úırený joldarynyń birneshe tásilderi men ádisteri qoldanylady. Sebebi, árbir reformany jasamas buryn kez - kelgen memleket álemdik ozyq tájirıbelerdi saraptap, tańdap alady. Barlyq salalardaǵy jańalyqtardyń qalyptasý zańdylyqtaryndaǵy úzdik, ozyq tájirıbelerdi oqyp bilý, ony tanýda tildiń qajet ekendigi belgili. Sonymen qatar, qoǵamdyq ınovasıalyq damýdyń áseri til bilimi ǵylymyna da ózgerister men jańalyqtar engizýde. Sebebi, óndiristiń, ǵylymı tehnıkanyń damýyna baılanysty tilderdiń kóptegen saladaǵy qyzmeti artyp, kúnnen kúnge tilderdiń damýy men ózgerýi jedeldeýde. Ásirese, bizdiń elimiz úshin qazaq, orys, aǵylshyn tilderiniń qyzmeti damyp, úshtildilik máselesi belsendi qoldanys tabýda. Atap aıtatyn bolsaq: Ekonomıka men óndiristi damytýda, Bilim men ǵylymdy damytýda, Medısınada, Týrızmdi damytýda, Telekomýnıkasıany jetildirýde, Ǵaryshty ıgerýde t. b. salalarda.
Qazaq tili men Ádebıet páni muǵalimi Meńdigúl Núrpeıisqyzy úsh tildi qatar oqytýdyń bolashaǵyna keńinen toqtaldy. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N. Á. Nazarbaev Qazaqstan halqyna joldaýynda usynǵan “Mádenı mura” memlekettik baǵdarlamasynda memlekettik tilde álemdik ǵylymı oıdyń, mádenıet pen ádebıettiń úzdik jetistikteriniń tolymdy qoryn jasaý mindetin aıqyndap berdi. «Qazaqstan búkil álemde halqy úsh tildi paıdalanatyn mádenıetti el retinde tanylýy jáne qazaq, orys, aǵylshyn tilderiniń qyzmeti damyp, belsendi qoldanys tabýy tıis. Qazaq tili – QR memlekettik tili. Orys tili – ultaralyq qatynas tili qyzmetin atqarady. Aǵylshyn tili - jahandyq ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirý tili, jáne qoǵamnyń túrli salalarynda qoldanylady.. QR táýelsizdik alyp, óz aldyna derbes memleket bolyp, halyqaralyq baılanystary nyǵaıǵan saıyn, barlyq salada elimizdiń shet eldermen baılanysy jan - jaqty damýda. Halyqaralyq qatynastyń qarqyndy damýy Qazaqstannyń ekonomıkasyna ǵana áser etip qoımaı, sonymen qatar álemde qoldanys aıasy eń kóp taraǵan til retinde halyqtyń aǵylshyn tiline degen qyzyǵýshylyǵyn da artyp otyr. Sondyqtan, úshtildilik máselesin, onyń áleýmettik - lıngvısıkalyq qyrlaryn, qalyptasý jáne damý erekshelikterin arnaıy zerttep, eń bastysy tildi aqparattyq resýrstar arqyly ózdiginen úırený joldaryn durys tańdap alýǵa jetýimiz kerek dep oılaımyn..
«Qazaq tilinen asyl, qazaq tilinen baı til joq. Sol ata - babanyń tili bolǵan qazaq tilin osy kúngi qazaqtyń jalǵyzy bilmeıdi. Eger qazaq tilin bilse, din de osynda, ǵylym - bilim de osynda, áýlıelik te osynda. Solaı bolǵany úshin burynǵy ótken ata - babalarymyzdyń bári jaqsy bolyp, áýlıe bolyp ótti».
Maǵjan Jumabaıuly
«Arshyn» toby
1spıker Raıhanova Dilnar 10 synyp
2 spıker Asqar Ásem 10 synyp
3 spıker Bolysbek Abzal 9 synyp
«Qazaqtyń tili sonshalyqty mol.... qazaqtyń tilimenen qandaı kitap bolsa da jazýǵa bolady. Qazaq tili munshalyq jatyq hám anyq bolar edi, eger de bizdiń qazaqtar ańǵaryp, bóten til aralastyrmastan ilgeri bastyryp syılasa».
Halel Dosmuhameduly
«Tulpar» toby
1 spıker Nazarov Qýanysh 11 synyp
2 spıker Halısan 11 synyp
3 spıker Asqatjan 9 synyp
«Bizdiń tájirıbemizde qazaq tili – baı til. Tek sózderi ǵylym jolyna salynyp rettelmegen til. Qazaq tili ǵylym jolyna rettelse, eshbir jurttyń tilinen kem bolatyn emes, buǵan ılanýymyz kerek».
Máshhúr Júsip Kópeıuly
Kóp tildiliktiń qajettiligi jáne keri áseri taqyrybynda «Debat» tehnologıasy boıynsha ótkizilgen saıys Prezıdentimizdiń «Jańa álemdegi, jańa Qazaqstan» joldaýynda kórsetilgen «Tilderdiń úsh tuǵyrlylyǵy» izimen bolyp ótti. Debat saıysyna mekteptegi til mamandary, tarıhshylar men mektep ákimshiligi qatynasyp, óz oılaryn ortaǵa saldy.
Qazirgi mektep túlekteri óziniń bilimin jalǵastyrýyna qajet baǵyttardy tez ári durys taba almaı otyr, óziniń bolashaq kásibı qyzmeti men memlekettiń ekonomıkalyq, tehnologıalyq jáne qorǵanys qabiletiniń damýy arasyndaǵy baılanysty jetkilikti bilmeı otyr. Qalyptasqan jaǵdaıdan shyǵýdyń joly joǵary synyp oqýshylaryn bolashaq kásibı áreketke baǵyttaýda mektepterdiń jumysyna mańyzdy ózgerister engizý bolyp tabylady. Bundaı ózgeristerdiń bastysy álemdik jelige qosylý arqyly jańa aqparattar alý jáne sony oqýshyǵa jetkizýdi uıymdastyryp, ózdiginen bilim alýǵa daıyndaý. Ár oqýshy óziniń kásibin durys tańdap alýy úshin oqýshylardyń ǵylymı jumysyn uıymdastyrý, joba jasaýǵa baǵyttaý jumystary tek mektep baǵdarlamasymen ǵana shektelmeıtinin bilesizder. Ol úshin joǵaryda aıtylǵan jańa aqparat kózderin ár muǵalim úzdiksiz izdep, taýyp ony qoldana bilý úshin til qajetti qural. Qysqasy oqýshyny mamandyqqa baǵyttaýdaǵy muǵalimderdiń jumystary durys uıymdastyrylýy úshin kóp tildiliktiń qajettiligi taǵy aldymyzdan shyǵady.
Taǵy bir kóp tildilikti qajet etetin másele oqýshylardyń bilim sapasyn jańa júıemen baǵalaý ádisterin meńgerý jáne sol arqyly bilim berý sapasynyń ulttyq baǵalaý júıesin damytý 12 jyldyq bilim berýdegi basty máselelelerdiń biri. Sebebi, bulardyń barlyǵy shet eldik is - tájirıbelerden tańdalyp alynǵan eń úzdik tásilder.
«Arshyn» tobynyń 2 spıkeri:
Qazaqstan Respýblıkasynda Tilderdi qoldaný men damytýdyń memlekettik baǵdarlamasy Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýsıasynyń 93 - babyna, «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy til týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń 23, 25 - baptaryna, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 1996 jylǵy 4 qarashadaǵy ókimimen maquldanǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń til saıasaty tujyrymdamasyna, El Prezıdentiniń Qazaqstan halqyna «Qazaqstan - 2030» Joldaýyna jáne Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 1998 - 2000 jyldarǵa arnalǵan is - qımyl baǵdarlamasyna sáıkes ázirlengen.
«Tulpar»tobynyń 3 spıkeri suraq qoıdy:
Elimizdiń erteńgi bolashaǵy urpaq tárbıesine baılanysty ekendigi bárimizge málim. «HHİ ǵasyrda bilim berý kapıtalǵa aınalýda, ol óz mazmuny jóninen strategıalyq resýrstarmen básekelese alady jáne solaı bolýǵa tıis. Eldiń damý deńgeıi osy arqyly baǵalanatyn bolady», - dep Prezıdentimizdiń halyqqa Joldaýynda bilimge erekshe mán berýi jáne únemi qadaǵalap otyrýy jaıly ne aıtasyz?
Álemdegi órkenıetti damyǵan memleketter óziniń damý satysynyń bir kezeńin aıaqtap, «jahandyq ortaq bilim sanasy» degen jańa baǵytqa bet buryp barady. Qaı elde júıeli bilim berilse, sol eldiń damý qarqyny erekshe bolmaqshy. Ony órkenıetti elderdiń tájirıbesi kórsetip otyr.
12 jyldyq orta bilim berýge kóshýge baılanysty Qazaqstan úshin bilim berýdiń maqsattary birneshe aýqymdaǵy bazalyq biliktilikterden quralady. Sonyń ishinde úsh tildi bilý arqyly tehnokrattyqqa qol jetkizý jáne osylar arqyly komýnıkatıvtilikti damytý kózdelgen.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń «Tilderdi qoldaný men damytý baǵdarlamasynda»: «Tildi damytý - Qazaqstan Respýblıkasy memlekettik saıasatynyń asa ózekti baǵyttarynyń biri», sondaı - aq «Memlekettik tildi oqytýdyń sany men sapasyna kóńil bólý kerek» delingen. Elbasy N. Á. Nazarbaev: «Qazaqstannyń bolashaǵy qazaq tilinde» - dep tujyrymdaıdy.
10 - 11 synyp oqýshylary arasynda ótken debat
Elimizdiń damýy men serpilýin kózdeıtin «Tilderdiń úshtuǵyrlylyǵy» atty jańa strategıanyń júzege asyrylýyna baılanysty mekteptegi bilim berý salasynda tyń, ozyq júıedegi synyptan tys ótkiziletin is - sharalardy uıymdastyrý qalyptasqan. Sonyń bir aıǵaǵy retinde qazaq tili men ádebıet páni muǵalimi Núrpeıisova Meńdigúl men aǵylshyn tili páni muǵalimi Aıjan Qalelqyzy jáne ınformatıka páni muǵalimi Orazalına Baqyt muǵalimder birlesken túrde 10 - 11 synyp oqýshylary arasynda «Debat» tehnologıasy boıynsha synyptan tys sabaq ótkizdi. Sabaqqa qajetti barlyq materıaldar men málimetter aqparattyq quraldar arqyly jınaqtalyp, ınteraktıvti taqta betinde slaıdttar men foto prezentasıalar jasalyndy. Bolashaqta mundaı sabaqtardyń elektrondy nusqalaryn jasap shyǵarý josparlandy. Sebebi, oqýshylardy oqytýda úshtildilik máselesin, onyń áleýmettik - lıngvısıkalyq qyrlaryn, qalyptasý jáne damý erekshelikterin arnaıy zerttep, eń bastysy tildi aqparattyq resýrstar arqyly ózdiginen úırenýge jetý joldaryn uıymdastyryp, durys baǵyt berý óte qajet.
Sabaq prosesinde jańa tehnologıalyq ádisterdi paıdalanýda tehnıkalyq qurylǵylardy, atap aıtqanda elektrondy oqýlyqtar, dıskiler men vıdeo jazbalar, ınteraktıvti taqtany qoldaný kezinde tildi bilý óte mańyzdy. Sebebi, jańa qurylǵylar arqyly bilim alý úshin ınternet tilin meńgerý kerek. Qundy, jańa materıaldardy óz ana tilimizde keziktirý qıyn. Kóbinese ondaı materıaldar shet tilinde beriledi. Shet tilin meńgergen kez - kelgen adam qundy materıaldar men aqparattardy tapsa óz ana tiline aýdarý baǵdarlamalary óte kóp. Qazirgi tańda mektebimiz álemdik jelige qosylǵan, ınteraktıvti taqtamen qamtamasyz etilgen. Iaǵnı, bizderdiń tehnokrattyqqa, kóp tildilikke jetýge múmkinshiligimiz bar.
Aqparattyq resýrstarmen jumys jasaý, ınternet jelisine qosylý, aqparatty izdeý men jınaqtaý úshin úsh tildi qatar meńgerýdiń óte qajet ekendigin, bolashaqta mashına tiliniń kúnnen - kúnge kúrdelenip, ózgeriske ushyrap otyratyndyǵyn ınformatıka páni muǵalimi Orazalına Baqyt aıtyp ótti.
Sabaqtyń kirispe bóliminde aǵylshyn tili muǵalimi Aıjan Qalelqyzy HHİ ǵasyrda qandaı salada bolsyn bilim alý úshin kóptildiliktiń qajettiligine, qazirgi ýaqyttaǵy úshtildi oqytý men oqýdyń mańyzdylyǵyna toqtaldy. Mektepte úsh tildi qatar damytýǵa arnalǵan til damytý baǵytyndaǵy dástúrden tys sabaqtar, synyptan tys sabaqtardyń ótilý josparlarymen tanystyrdy.
Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, bilim berýdiń jańa sapasyna qol jetkizý 12 jyldyq jalpy bilim beretin mektepter jaǵdaıynda múmkin bolady, ol bilim týraly qujattardyń aıyrbastalýyn, beıindik oqytýdy, kóp tildilikti qamtamasyz etedi. Álemdegi kóptegen damyǵan memleketterde kóp tildiliktiń qajettiligi birneshe jyldar buryn týyndap ony ózdiginen oqyp - úırený joldarynyń birneshe tásilderi men ádisteri qoldanylady. Sebebi, árbir reformany jasamas buryn kez - kelgen memleket álemdik ozyq tájirıbelerdi saraptap, tańdap alady. Barlyq salalardaǵy jańalyqtardyń qalyptasý zańdylyqtaryndaǵy úzdik, ozyq tájirıbelerdi oqyp bilý, ony tanýda tildiń qajet ekendigi belgili. Sonymen qatar, qoǵamdyq ınovasıalyq damýdyń áseri til bilimi ǵylymyna da ózgerister men jańalyqtar engizýde. Sebebi, óndiristiń, ǵylymı tehnıkanyń damýyna baılanysty tilderdiń kóptegen saladaǵy qyzmeti artyp, kúnnen kúnge tilderdiń damýy men ózgerýi jedeldeýde. Ásirese, bizdiń elimiz úshin qazaq, orys, aǵylshyn tilderiniń qyzmeti damyp, úshtildilik máselesi belsendi qoldanys tabýda. Atap aıtatyn bolsaq: Ekonomıka men óndiristi damytýda, Bilim men ǵylymdy damytýda, Medısınada, Týrızmdi damytýda, Telekomýnıkasıany jetildirýde, Ǵaryshty ıgerýde t. b. salalarda.
Qazaq tili men Ádebıet páni muǵalimi Meńdigúl Núrpeıisqyzy úsh tildi qatar oqytýdyń bolashaǵyna keńinen toqtaldy. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N. Á. Nazarbaev Qazaqstan halqyna joldaýynda usynǵan “Mádenı mura” memlekettik baǵdarlamasynda memlekettik tilde álemdik ǵylymı oıdyń, mádenıet pen ádebıettiń úzdik jetistikteriniń tolymdy qoryn jasaý mindetin aıqyndap berdi. «Qazaqstan búkil álemde halqy úsh tildi paıdalanatyn mádenıetti el retinde tanylýy jáne qazaq, orys, aǵylshyn tilderiniń qyzmeti damyp, belsendi qoldanys tabýy tıis. Qazaq tili – QR memlekettik tili. Orys tili – ultaralyq qatynas tili qyzmetin atqarady. Aǵylshyn tili - jahandyq ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirý tili, jáne qoǵamnyń túrli salalarynda qoldanylady.. QR táýelsizdik alyp, óz aldyna derbes memleket bolyp, halyqaralyq baılanystary nyǵaıǵan saıyn, barlyq salada elimizdiń shet eldermen baılanysy jan - jaqty damýda. Halyqaralyq qatynastyń qarqyndy damýy Qazaqstannyń ekonomıkasyna ǵana áser etip qoımaı, sonymen qatar álemde qoldanys aıasy eń kóp taraǵan til retinde halyqtyń aǵylshyn tiline degen qyzyǵýshylyǵyn da artyp otyr. Sondyqtan, úshtildilik máselesin, onyń áleýmettik - lıngvısıkalyq qyrlaryn, qalyptasý jáne damý erekshelikterin arnaıy zerttep, eń bastysy tildi aqparattyq resýrstar arqyly ózdiginen úırený joldaryn durys tańdap alýǵa jetýimiz kerek dep oılaımyn..
«Qazaq tilinen asyl, qazaq tilinen baı til joq. Sol ata - babanyń tili bolǵan qazaq tilin osy kúngi qazaqtyń jalǵyzy bilmeıdi. Eger qazaq tilin bilse, din de osynda, ǵylym - bilim de osynda, áýlıelik te osynda. Solaı bolǵany úshin burynǵy ótken ata - babalarymyzdyń bári jaqsy bolyp, áýlıe bolyp ótti».
Maǵjan Jumabaıuly
«Arshyn» toby
1spıker Raıhanova Dilnar 10 synyp
2 spıker Asqar Ásem 10 synyp
3 spıker Bolysbek Abzal 9 synyp
«Qazaqtyń tili sonshalyqty mol.... qazaqtyń tilimenen qandaı kitap bolsa da jazýǵa bolady. Qazaq tili munshalyq jatyq hám anyq bolar edi, eger de bizdiń qazaqtar ańǵaryp, bóten til aralastyrmastan ilgeri bastyryp syılasa».
Halel Dosmuhameduly
«Tulpar» toby
1 spıker Nazarov Qýanysh 11 synyp
2 spıker Halısan 11 synyp
3 spıker Asqatjan 9 synyp
«Bizdiń tájirıbemizde qazaq tili – baı til. Tek sózderi ǵylym jolyna salynyp rettelmegen til. Qazaq tili ǵylym jolyna rettelse, eshbir jurttyń tilinen kem bolatyn emes, buǵan ılanýymyz kerek».
Máshhúr Júsip Kópeıuly
Kóp tildiliktiń qajettiligi jáne keri áseri taqyrybynda «Debat» tehnologıasy boıynsha ótkizilgen saıys Prezıdentimizdiń «Jańa álemdegi, jańa Qazaqstan» joldaýynda kórsetilgen «Tilderdiń úsh tuǵyrlylyǵy» izimen bolyp ótti. Debat saıysyna mekteptegi til mamandary, tarıhshylar men mektep ákimshiligi qatynasyp, óz oılaryn ortaǵa saldy.
Qazirgi mektep túlekteri óziniń bilimin jalǵastyrýyna qajet baǵyttardy tez ári durys taba almaı otyr, óziniń bolashaq kásibı qyzmeti men memlekettiń ekonomıkalyq, tehnologıalyq jáne qorǵanys qabiletiniń damýy arasyndaǵy baılanysty jetkilikti bilmeı otyr. Qalyptasqan jaǵdaıdan shyǵýdyń joly joǵary synyp oqýshylaryn bolashaq kásibı áreketke baǵyttaýda mektepterdiń jumysyna mańyzdy ózgerister engizý bolyp tabylady. Bundaı ózgeristerdiń bastysy álemdik jelige qosylý arqyly jańa aqparattar alý jáne sony oqýshyǵa jetkizýdi uıymdastyryp, ózdiginen bilim alýǵa daıyndaý. Ár oqýshy óziniń kásibin durys tańdap alýy úshin oqýshylardyń ǵylymı jumysyn uıymdastyrý, joba jasaýǵa baǵyttaý jumystary tek mektep baǵdarlamasymen ǵana shektelmeıtinin bilesizder. Ol úshin joǵaryda aıtylǵan jańa aqparat kózderin ár muǵalim úzdiksiz izdep, taýyp ony qoldana bilý úshin til qajetti qural. Qysqasy oqýshyny mamandyqqa baǵyttaýdaǵy muǵalimderdiń jumystary durys uıymdastyrylýy úshin kóp tildiliktiń qajettiligi taǵy aldymyzdan shyǵady.
Taǵy bir kóp tildilikti qajet etetin másele oqýshylardyń bilim sapasyn jańa júıemen baǵalaý ádisterin meńgerý jáne sol arqyly bilim berý sapasynyń ulttyq baǵalaý júıesin damytý 12 jyldyq bilim berýdegi basty máselelelerdiń biri. Sebebi, bulardyń barlyǵy shet eldik is - tájirıbelerden tańdalyp alynǵan eń úzdik tásilder.
«Arshyn» tobynyń 2 spıkeri:
Qazaqstan Respýblıkasynda Tilderdi qoldaný men damytýdyń memlekettik baǵdarlamasy Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýsıasynyń 93 - babyna, «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy til týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń 23, 25 - baptaryna, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 1996 jylǵy 4 qarashadaǵy ókimimen maquldanǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń til saıasaty tujyrymdamasyna, El Prezıdentiniń Qazaqstan halqyna «Qazaqstan - 2030» Joldaýyna jáne Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 1998 - 2000 jyldarǵa arnalǵan is - qımyl baǵdarlamasyna sáıkes ázirlengen.
«Tulpar»tobynyń 3 spıkeri suraq qoıdy:
Elimizdiń erteńgi bolashaǵy urpaq tárbıesine baılanysty ekendigi bárimizge málim. «HHİ ǵasyrda bilim berý kapıtalǵa aınalýda, ol óz mazmuny jóninen strategıalyq resýrstarmen básekelese alady jáne solaı bolýǵa tıis. Eldiń damý deńgeıi osy arqyly baǵalanatyn bolady», - dep Prezıdentimizdiń halyqqa Joldaýynda bilimge erekshe mán berýi jáne únemi qadaǵalap otyrýy jaıly ne aıtasyz?
Álemdegi órkenıetti damyǵan memleketter óziniń damý satysynyń bir kezeńin aıaqtap, «jahandyq ortaq bilim sanasy» degen jańa baǵytqa bet buryp barady. Qaı elde júıeli bilim berilse, sol eldiń damý qarqyny erekshe bolmaqshy. Ony órkenıetti elderdiń tájirıbesi kórsetip otyr.
12 jyldyq orta bilim berýge kóshýge baılanysty Qazaqstan úshin bilim berýdiń maqsattary birneshe aýqymdaǵy bazalyq biliktilikterden quralady. Sonyń ishinde úsh tildi bilý arqyly tehnokrattyqqa qol jetkizý jáne osylar arqyly komýnıkatıvtilikti damytý kózdelgen.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń «Tilderdi qoldaný men damytý baǵdarlamasynda»: «Tildi damytý - Qazaqstan Respýblıkasy memlekettik saıasatynyń asa ózekti baǵyttarynyń biri», sondaı - aq «Memlekettik tildi oqytýdyń sany men sapasyna kóńil bólý kerek» delingen. Elbasy N. Á. Nazarbaev: «Qazaqstannyń bolashaǵy qazaq tilinde» - dep tujyrymdaıdy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
