InfoHub Logo

Kórý aǵzalarynyń zaqymdanýy – soqyrlyq pen múgedektikke alyp keletin basty sebepterdiń biri.

Kóz ben qosalqy aǵzalardyń jaraqaty mehanıkalyq, termıalyq, hımıalyq zaqymdaýshy faktorlardan, sondaı-aq sáýlelik zaqymdanýlardan bolýy múmkin. Tesetin, kesetin, jumyr zattardyń áseri ár túrli jaraqattar men kontýzıalarǵa soqtyrýy múmkin. Termıalyk, hımıalyq faktorlardyń áseri, sondaı-aq kózge kórinetin jáne últrakúlgin sáýlelerdiń yqpalynan kóz aǵzalary kúıýi múmkin.

Kóz jaraqattary sıpaty men jaraqat alǵan jaǵdaıǵa baılanysty jikteledi. Ádette óndiristik, turmystyq jáne áskerı kóz jaraqattary dep bóledi. Kóz aǵzasy jaraqat alǵan jaǵdaıda zardap shegýshi adamdy mamandandyrylǵan oftolmologıalyq klınıkaǵa der shaǵynda jetkizý asa mańyzdy. Ol jerde naýkasqa bilikti medısınalyq járdem kórsetiledi. Óıtkeni jaraqattanǵan kózdiń taǵdyryn kúnder emes, saǵattar sheshedi. Kóz almasynyń ishki qabattarynyń shyǵyp ketýi, kóz ishine qan quıylý, kóz ishilik irińdi juqpanyń damýy sekildi asqynýlar adamnyń kózden aıyrylýyna alyp kelýi múmkin.

Kóz aǵzalary zaqymdanǵan naýqastardyń hırýrgıalyq jáne terapıalyq emin tek kóz dárigeri ǵana júrgizedi.

Kóz uıasynyń jaraqattanýy jáne kontýzıasy kóbine bas mıynyń zaqymdanýymen qatar júredi. Sondyqtan jaraqatqa zalalsyzdandyrylǵan tańǵysh baılap, naýqasty zembilge jatqyzyp, jedel járdem kóligimen aýrýhananyń neırohırýrgıa nemese kóz bólimine jetkizedi. Jaraqattanǵan adamdy aýrýhanaǵa jaıaý jiberýge úzildi-kesildi tyıym salynady.

Qabaq jaraqattanǵanda jaraqat aınalasyndaǵy terige jasyl brıllıanttyń 1 paıyzdyq eritindisin jaǵady. Jaraǵa zalalsyzdandyrylǵan tańǵysh baılap, tez arada dárigerge jetkizedi. Jaraqatty jýýǵa, jyrtylǵan jerlerin julýǵa bolmaıdy. Eger qabaq bútindeı julynyp qalsa, ony tastamaı dárigerge aparý kerek. Ony óz ornyna tigýge bolady.

Qabaqqa túsken bógde zat aýyrtyp qana qoımaı, kóz jasyn aǵyzady. Eger zat qabaqtyń astyńǵy jaǵynda tursa, kózdi jypylyqtatqanda jáne jas aqqanda ol syrtqa shyǵyp ketedi. Eger shyqpasa, astyńǵy qabaqty syrtqa aýdarý kerek. Bógde zatty sirińkege oralǵan, qaınaǵan sýǵa malynǵan maqtamen, betoramal ushymen nemese dákemen alyp tastaıdy. Eger bógde zat qabaqtyn ústińgi jaǵyna tússe, ony dárigerge baryp aldyrtqan durys.

Qabaq termıalyq kúıik alǵan jaǵdaıda oǵan zalalsyzdandyrylǵan tańǵysh tańyp, tez arada dárigerge jetkizedi.

Hımıalyq kúıik kezinde alǵashqy kómek asa mańyzdy: aldymen kúıgen qabaqty mol aǵyn sýmen jýady, kúıýge alyp kelgen hımıalyq zatty da tez arada jýyp tastaý mańyzdy. 5-10 mınýt jýǵan soń dárigerge kóriný kerek. Eger kúıik hımıalyq zat untaǵynan nemese usaq bólikterden bolsa, jýmas buryn olardy kurǵaq maqtamen nemese pınsetpen alyp tastaý kerek. Bul jaǵdaıda qabaqty jýý hımıalyq zattyń erip, odan ári kúıdirýine alyp keledi.

Kóz almasynyń jaraqattary ishke engen jáne enbegen bolyp bólinedi. Buny tek dáriger anyqtaıdy. Sileımeli qabyq pen qasań qabyktaǵy bógde zatty óz betinshe alýǵa bolmaıdy, bunyń saldarynan adam kózinen aıyrylýy múmkin. Tek terini jasyl brılıanttyń 1 paıyz spırttik eritindisimen óńdep, kózge 30 paıyzdyq natrıı sýlfasıly eritindisin nemese 0,25 paıyzdyq levomısıtın eritindisin tamyzyp, shuǵyl túrde aýrýhanaǵa jetkizý kerek.

Kózdi soǵyp alganda zaqymnyń aýyrlyǵyn óz betinshe baǵalaý qıyn. Sondyqtan zardap shegýshini tez arada maman dárigerlerge jetkizý kerek.

Kóz termıalyń kúıik alǵan jaǵdaıda qabaq pen kóz aınalasyn jasyl brılıanttyń 1 paıyz spırttik eritindisimen óńdep, kózge 30 paıyzdyq natrıı sýlfasıly eritindisin nemese 0,25 paıyzdyq levomısıtın eritindisin tamyzyp, sondaı-ak 1 paıyzdyq tetrasıklın jaqpamaıyn salyp, kózdi zalalsyzdandyrylǵan tańǵyshpen tańyp, shuǵyl túrde aýrýhanaǵa jetkizý kerek.

Qabaqqa qyshqyl ne silti túskende, hımıalyq kúıik oryn alady. Bul zattar ábden jýylǵansha áserin toqtatpaıdy. Sondyqtan alǵashqy kómekti durys kórsetý jáne dárigerge tez arada jetkizý asa mańyzdy. Ásirese siltiden kúıý qaýipti. Ol tinderdiń kuramyndaǵy birqatar zattardy eritip jiberedi de tereń enedi. Bunda da hımıalyq zat untaqtaryn alyp tastaǵan soń kózdi jýý kerek. Naýkasty tez arada aýrýhanaga jetkizý lázim. Alaıda mamandandyrylǵan kómek tez jáne sapaly kórsetilse de, hımıalyq kúıikter aýyr zardaptarǵa soqtyrady. Sondyqtan óndiriste jáne turmysta qyshqyldarmen, siltilermen jumys jasaǵanda, mindetti túrde qorǵanysh kózildirik nemese betperde kıý kerek.

S.A.Kaýsova, kóz dárigeri.

---