InfoHub Logo

Kúni keshe bizdiń Aqsý qalasynda taǵy da jantúrshigerlik oqıǵa ashyq kúnde jaı túskendeı etti. Aýyldan qalaǵa oqýǵa kelgen qyz jaza basyp, ekiqabat bolyp qalǵan. Sóıtip, 9 aı kótergen nárestesin qoqys jáshigine laqtyryp jibergen. «Sábıdiń óli denesin jaıaý júrginshiler taýyp alypty. Polısıa jas bosanyp, qolyn qanǵa malǵan áıeldi taýyp alypty. Náreste ómirge saý kelgen, salmaǵy 3 keli 450 gram, boıy - 51 sm.» deıdi resmı habarlarda.

Taǵy bir habar - Qaraǵandy oblystyq balalar klınıkalyq aýrýhanasyna aýyr soqqydan denesi kógergen 4 aılyq náreste jetkizilipti. Sońǵy jyldary elimizde osyndaı qatygezdik oqıǵa jıi kezdesetin boldy.

Ne aıtýǵa bolady?

İshten shyqqan náresteni tirideı (?) laqtyryp jiberý úshin qara taýdaı erik-jiger, qara taýdaı  qanypezerlik kerek emes pe?!

Shyryldap jylap qoımaǵan náresteni soqqynyń astyna alý úshin de qara taýdaı qanypezerlik kerek.

Osy...

Bizdiń qazaq jastarynyń oı-boıyna mundaı qatygezdik qaıdan paıda boldy?

Nege bul jaǵdaı jıi qaıtalanyp otyr?

Bizdiń ata-babanyń teginde bolmaǵan is qoı bul. Bizde túrme degenińiz, balasynan, ata-anasynan beziný degen keleńsizdikter bolmaǵan. Áldeqalaı kep qalǵan jetim balany asyrap alyp, erjetkizip, aldyna mal salyp, shańyraq kótertkizip, rýly el etken talaı-talaı oqıǵalardy tarıhtan bilemiz.

«Ósken orta, iship-jegen tamaq, tyńdaǵan mýzyka, kórgen kınońyz da sana-sezim, aqylǵa áser etedi. Mysaly, dońyzdyń eti - haram,-dep edi akademık Tóregeldi Sharmanov.

- Dońyz qatty ashyqqanda óz toraıyn ózi tirideı jep qoıady, al onyń etin, shujyǵyn jegen ulttyń peıilin jaqsy bilemiz.

Qazaq balasy ondaıdy jemeý kerek. Óıtkeni, ishken-jegen taǵam qan arqyly mıǵa barady...» dedi. Aqsýda balasyn óltirgen jas áıel dońyzdyń etin jemegen bolar, biraq, qalaıda bir jaǵdaı oqys qadamǵa barýyna áser etti ǵoı. Ósken ortasy, bilim alǵan mektebi, ustazdary qandaı eken degen oı týyndaıdy. Estýimizshe ózi mýzyka salasynda bilim alýda.

Ónerden habary bar jannyń jan-júregi názik bolmaýshy ma edi... Bul - aıtqan jerden aýlaq, áldeneniń... ushqyny tárizdi. (Ushqynnan jalyn laýlaıdy degen bar emes pe?!) Bul - qoǵamnyń asa ózekti máselesi - sana-sezimniń rýhanı kataklızmi, adamnyń rýhanı máńgúrtke aınalýy.

Áıtpese ne?

Shyńǵys Aıtmatovtyń «Borandy beket» romanyn oqyp pa edińiz?

Ertede, qalmaq pen qyrǵyz shapqynshylyǵy tusynda, eki jaq bir-birin qul etip ustaý úshin tutqyn alyp otyrǵan. Ol tutqyn ebin taýyp, qashyp keter dep, ábden azaptap máńgúrt etip tastaıtyn bolǵan. Ol azaptan adam ne óledi, ne máńgúrtke aınalady. «Borandy bekette» tutqynǵa túsip, máńgúrtke aınalǵan ulyn jelmaıamen janushyra izdegen ana beınesi qandaı?!

Ah ura qınala jetken anasyn aıdalada jalǵyz ul - máńgúrt atyp óltirmeı me?

Endi osy oqıǵamen salystyryp qaraǵanda qazirgi jastardyń óz ózine qol salýy (sýısıd), balasyn laqtyryp jiberýi, uryp-soǵýy, óltirýi, dárethanaǵa tastaýy qalaı dep oılaısyz? Iá, bul - sábı-dúnıe qasireti!

O dúnıe tarazy deıdi. Ómiri erte úzilgen bala ata-anasyn jumaq jaqta kútedi deıdi. Anasy óltirgen bala she?

Ol da anasyn jumaq jaqtan kúte me eken?

Qazaq - jer betindegi eń keńpeıil, dosqa da, jatqa da qushaǵyn keń ashatyn eń baýyrmal, urpaǵyn jatqa jibermeıtin eń namysshyl, qasıet-peıili erekshe halyq edi...

Qyzǵa qyryq úıden tyıym salyp, ulyn namysqoı etip tárbıelegen er minezdi halyq edi...

Qazir she?

Siz...

Ne oıladyńyz?

---