Lesson study zertteýiniń qorytyndysy
Mýsıeva Aqmaraldyń Lesson Study zertteýi boıynsha qorytyndy anyqtamasy.
N. Á. Nazarbaevtyń «Qazaqstan - 2050» strategıasynda aıtylǵandaı qazirgi zamanǵy tehnologıalar arqyly oqýshylardyń alǵan bilimderin jaı ǵana ıelenip qoımaı, olardy oryndy jerde qoldana bilýge mektep jasynan tárbıeleýdi qolǵa alý jáne aqparattyq - komýnıkasıalyq tehnologıalardy erkin meńgertip shyǵarý. (N. Nazarbaev, 2012 j.)
Ózime mindettelgen tapsyrma boıynsha áriptesimniń tizbektelgen sabaqtaryna qatysa otyryp, synyp oqýshylarymen júrgiziletin jumysqa jańa ádis - tásilderdi qoldaný arqyly, oqýshy boıynda metasanany qalyptastyrýdy kózdedim. Tizbektelgen sabaqtardy ótkizýdegi alǵashqy muǵalimniń áreketi, oqýshylarǵa tilek aıtqyzyp, olardy topqa bóldi. Onda keıbir oqýshylar birlese jumys jasap, yntymaqtastyqqa úırense, keıbireýleri óz isimen aınalysyp, esh sabaqqa aralaspaı otyrdy. Atap aıtsam: Tımýr, Hasar, Abyroı t. b. Birlesip jumys jasaýdyń ózinde de dıalogtyq oqytý: birin - biri baǵalaý, cynı suraqtar qoıý, tanymdyq tapsyrmalardyń tolyq oryndalmaǵanyn, ıaǵnı oqýshylardyń tildik qorynyń az ekendigi, oılaý qabiletiniń qysqa ekeni baıqaldy.
Eń birinshi másele yntymaqtastyq atmosfera qurý, synypqa kirgende eń birinshi qarym - qatynasty jaqsartý kerek, sonda sabaq jaqsy ótedi degen oıdy túıindep, alǵashqy zertteý sabaqtan soń, óz tájirıbemdi ortaǵa salyp, Toıgýl apaıymyzǵa jan - jaqtan áriptester birlese otyryp,(Asylhan aǵaı, Asel, Sholpan apaı jáne men - Aqmaral) ekinshi zertteý sabaǵymyzdyń júıeli, qyzyqty, ár tapsyrmany oqýshy óz ón boıynan ótkize otyryp, túsiný úshin jospar qurdyq. Qazaq tilinen ekinshi zertteý sabaǵymyzdyń taqyryby: «Boljaldy keler shaq» bolatyn.
Bul sabaǵymyzdy oqytýdyń túri - juptyq jumys arqyly túrli qyzyqty tapsyrmalar berip, oqýshylardy basqa qyrynan tanı bastadyq. Sabaqty josparlaýda uıymdastyrý bóliminen bastap, qorytyndylaý, baǵalaý bólimine deıin oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyratyndaı etip uıymdastyrdyq.
A V S deńgeıi boıynsha zertteýge alǵan 3 oqýshynyń ishindegi Aqgúl synyp kóshbasshylarynyń qatarynda, oqý ozaty, qoǵamdyq ómirde óziniń belsendigin bildirdi. Nurasyl sabaqta bir kózben qaraǵanda jaýapkershiligi mol oqýshy bolyp kórindi, sabaqta únemi qol kóterip jaýap beredi, biraq synyptastar arasynda qarym - qatynasta kishkene alshaqtaǵan bolyp kórindi, sondyqtan osy oqýshyny baıqap kóreıin dedim. Tımýr úlgerimi tómen oqýshy, sabaqqa yntasy tómen, sabaq ústinde jan - jaǵyna jaltaqtap, óz ornyn tappaǵandaı bolyp otyrady. Bul synypty baqylaǵan kezdegi bir baıqaǵanym juptyq jumys synyptaǵy yntymaqtastyqty arttyrýǵa septigin tıgizdi. Óıtkeni juptyq jumys arqyly toppen jumys istegende árqaısysynyń moınynda tek ózi ǵana úshin emes, top úshin jaýapkershilik mindeti turdy. Bul qasıet tek zertteý sabaqtyń 3 - shi sabaǵynda ǵana baıqaldy.
Baqylaýǵa 3 oqýshyny tańdap aldyq. Olar:
1. A oqýshy Lesova Aqgúl – úlgerimi jaqsy oqýshy.
2. V oqýshy Nurlybekov Nurasyl – úlgerimi ekpindi oqýshy.
3. S oqýshy Amanjol Tımýr – úlgerimi tómen oqýshy.
Túrlishe jańa ádis - tásilderin qoldaný oqýshylardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyryp qana qoımaı, olardyń oqýǵa degen yntalaryn arttyratynyn baıqadym. Bul jaıynda zertteýge alynǵan 3 oqýshy turǵysynan alyp qarasaq, A men V oqýshysy sabaqta belsendilik tanytyp, óz oılaryn erkin aıtyp, qasyndaǵy kórshisimen oı bólise otyryp, muǵalimniń ár suraǵyn muqıat tyńdap, tapsyrmalardy oryndap otyrdy. Al S oqýshysy bolsa basynda jan – jaǵyna jaltaqtap, óz ornyn tappaǵandaı bolyp otyr edi, keıinnen A V deńgeıindegi oqýshylardyń kórsetken kómekteri arqyly ol da synypqa ilesip, belsendilik tanyta bastady. Eń alǵashqyda S oqýshy jaýabym durys bolmaıdy – aý degen qorqynysh sezimi bolǵandy. Biraq topta oqýshylar tarapynan qoldaý kórip «seniki durys emes» degendi estimegennen keıin, oıyn erkin aıtýǵa, izdenýge qyzyǵýshylyǵy arta bastady.
Zertteý barysynda ártúrli ádis - tásilderdi qoldanyp, oqýshylardyń toppen jumys, juppen jumys áreketterin cyrttaı baqylap kórdim. Zertteý barysynda alynǵan «Dopty» laqtyra otyryp, jaı etistikti onyń túrine qaraı taldap, bir - birine laqtyryp, qatty qýandy. Sonymen qatar «Kartop egý», «Qaıtalaý - oqý anasy», «Kim jyldam?», «Qorjynnan suraq, bizden jaýap», « Kózben kórý, ispen kórsetý» oıyn túrindegi tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń qanshalyqty ózgergenin tizbektelgen cabaqtar barysynan baıqaý qıynǵa túspedi.
7 «a» synybyndaǵy is - áreketti zertteý maqsatynda oqýshylarmen ótkizgen «Keler shaqtyń túrleri» sabaǵynda dıalogty túrde áńgimelese otyryp, oqýshylardyń cózdik qory qalyptacty, óz betimen jumyc jacaýyn, kóshbacshylyqqa degen umtylycyn arttyrdy, formatıvti baǵalaýǵa úırendi, oqýshylar aracynda yntymaqtactyq orta qalyptacty. Oqýshylar ózderiniń jetictigine qýandy. Toppen yntymaqtactyq túrde jumyc jacap, óz jumyctarynyń nátıjecin kórcetý úshin bir - birine kómektecti, krıterıaldy túrde baǵalaýǵa tyrycty, til baılyǵy, cóıleý mádenıeti jaqcardy. Cabaqtan alǵan áserlerin arnaıy stıkerler arqyly qorytyndylaı bildi.
Mekteptegi is - tájirıbege tómendegideı ózgeris engizýdi josparladym:
Cabaq ústinde oqýshylapdyń tapsypmany opyndaýyn;
Baǵalaýǵa kózqarasyn;
Oqýshylapdyń ózin - ózi retteýin;
Toppen jumys isteı otypyp, yntymaqtastyqty qalyptastypý;
Lesson Study tásilin iske asyrý.
Cabaq ústinde muǵalimder oqýshylardyń tapsyrmany oryndaýy úshin neni ózgertý kerek?:
- Cabaqqa jeti modýldi oqýshylarǵa tapsyrma berý arqyly kiriktirýdi;.
- Cynı turǵydan syndarly oılaı otyryp, dıalogtik oqytý ádisi arqyly tapsyrma oryndaýdy úıretý;.
Lesson Study tásilin arqyly 7 «a» synyp oqýshylarynyń boıynan baıqaǵanym:
1. Oqýshylar aldymen ózara sóılesip alyp, tapsyrmanyń berilisin ózara túsinip alyp, sosyn oryndady:
2. Olar topqa bólinip, juptasyp - toptasyp jumys jasaý arqyly ózgerdi, yntymaqtastyqtary artty. Cabaq aıtýlary ózgerdi. Cabaq aıtqanda, tek oqýlyqtaǵymen shektelmeı, sabaqty ómirmen baılanystyryp, poster qorǵaýmen aıtýǵa mashyqtana bildi. Tapsyrmalardy oryndaý barysynda, juptyq - toptyq jumystyń maǵynasyn túsindi.
3. Birlesip yntymaqtastyqta jumys jasaýǵa, ortaq bir sheshimge kelýge úırendi. Toptasyp - juptasyp jumys jasaýda eshkim oqshaýlanyp qalmaıtynyn, tolyq bir kisideı qatysý kerektigin bildi.
4. Baǵalaýdyń formatıvti baǵalaýynan bilimniń shynaıy bolatynyn uǵyndy, al jıyntyq baǵalaýdan oqýdyń baǵalanatynyn bildi. Baǵany sabaq aıtqany úshin emes, baǵany oqý úshin alatynyn sezindi jáne ne bilgenin jınaqtaýda oqýdy baǵalaý bolatynyn túsindi.
Keri baılanys
Aıan: Meniń sabaqqa qyzyǵýshylyǵym artty, izdenýge, oqýǵa talaptandyrdy, kóp nárse úırendim.
Aqgúl: Baǵalaýdyń neshe túrin úırendik, smaılıkpen, fıshkamen óz - ózimizdi, bir - birimizdi baǵalaýǵa, qyzyqty oıyndar arqyly, «Bilemin, Bildim, Bilgim keledi» kestesi arqyly qorytyndylaýdy úırendik.
Nurasyl: Poster, semantıkalyq karta jasap qorǵaý, juppen jumystaǵy úlestirmeli sýretter, t. b. unady. Conymen qatar taqtadaǵy jumystardyń azaıǵandyǵy, jeke jumystar arqyly, birlesip isteıtin jumystyń kóp bolǵany, yntymaqtastyqta, birlese otyryp bir birimizdi oqytqanymyz, úıretkenimiz qyzyq boldy.
Tımýr: Buryn mundaı sabaqtar bolmaǵan, sizder qatysqaly sabaǵymyzǵa, kúnde bir jańalyq boldy. Men basynda qatty uıalatynmyn, dostarym maǵan kúle me dep, osy sońǵy sabaqtardan keıin dostarym maǵan jaqsy kózben qarap, maǵan kómekterin berdi. Taǵy da osyndaı sabaqtar bolsa ǵoı.....
Meniń oıymsha:
Qazirgi júrgizilip jatqan jańa formattaǵy sabaqtarǵa kózqarastarynyń oń ekendigin túsindim. Burynǵy sabaq berý ádisimen salystyrǵanda ne ózgergendigin, ózderine osy sabaqtarda ne unaǵanyn, ne unamaǵanyn, kóńilderinen shyqpaǵan sátterdi, jańadan neni úırengenin, jańasha baǵalaýdyń ózderine áserin aıtyp ózara pikirlesti. Sonymen qatar jas muǵalim Toıgúl apaı da qatty ózgergendigi týraly aıtyp, aldaǵy sabaqtaryn túrlendirip ótkizetindigin jáne unaǵanyn aıtty.
Qoryta kele aıtarym, synyptyń árdaıymda uıymshyl, bir - birimen yntymaqtastyq jaǵdaıda jumys jasaı alatynyna, birin - biri ádil baǵalap, izdenip, bilgenin kórsete biletinine, bilmegenin muǵalimnen, synyptastarynan surap ózin yntalandyra alatynyna, joǵary deńgeıdegi kóshbasshy synyp qatarynda bolatyndyǵyna senimim mol.
26. 01. 2017jyl
N. Á. Nazarbaevtyń «Qazaqstan - 2050» strategıasynda aıtylǵandaı qazirgi zamanǵy tehnologıalar arqyly oqýshylardyń alǵan bilimderin jaı ǵana ıelenip qoımaı, olardy oryndy jerde qoldana bilýge mektep jasynan tárbıeleýdi qolǵa alý jáne aqparattyq - komýnıkasıalyq tehnologıalardy erkin meńgertip shyǵarý. (N. Nazarbaev, 2012 j.)
Ózime mindettelgen tapsyrma boıynsha áriptesimniń tizbektelgen sabaqtaryna qatysa otyryp, synyp oqýshylarymen júrgiziletin jumysqa jańa ádis - tásilderdi qoldaný arqyly, oqýshy boıynda metasanany qalyptastyrýdy kózdedim. Tizbektelgen sabaqtardy ótkizýdegi alǵashqy muǵalimniń áreketi, oqýshylarǵa tilek aıtqyzyp, olardy topqa bóldi. Onda keıbir oqýshylar birlese jumys jasap, yntymaqtastyqqa úırense, keıbireýleri óz isimen aınalysyp, esh sabaqqa aralaspaı otyrdy. Atap aıtsam: Tımýr, Hasar, Abyroı t. b. Birlesip jumys jasaýdyń ózinde de dıalogtyq oqytý: birin - biri baǵalaý, cynı suraqtar qoıý, tanymdyq tapsyrmalardyń tolyq oryndalmaǵanyn, ıaǵnı oqýshylardyń tildik qorynyń az ekendigi, oılaý qabiletiniń qysqa ekeni baıqaldy.
Eń birinshi másele yntymaqtastyq atmosfera qurý, synypqa kirgende eń birinshi qarym - qatynasty jaqsartý kerek, sonda sabaq jaqsy ótedi degen oıdy túıindep, alǵashqy zertteý sabaqtan soń, óz tájirıbemdi ortaǵa salyp, Toıgýl apaıymyzǵa jan - jaqtan áriptester birlese otyryp,(Asylhan aǵaı, Asel, Sholpan apaı jáne men - Aqmaral) ekinshi zertteý sabaǵymyzdyń júıeli, qyzyqty, ár tapsyrmany oqýshy óz ón boıynan ótkize otyryp, túsiný úshin jospar qurdyq. Qazaq tilinen ekinshi zertteý sabaǵymyzdyń taqyryby: «Boljaldy keler shaq» bolatyn.
Bul sabaǵymyzdy oqytýdyń túri - juptyq jumys arqyly túrli qyzyqty tapsyrmalar berip, oqýshylardy basqa qyrynan tanı bastadyq. Sabaqty josparlaýda uıymdastyrý bóliminen bastap, qorytyndylaý, baǵalaý bólimine deıin oqýshylardyń sabaqqa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyratyndaı etip uıymdastyrdyq.
A V S deńgeıi boıynsha zertteýge alǵan 3 oqýshynyń ishindegi Aqgúl synyp kóshbasshylarynyń qatarynda, oqý ozaty, qoǵamdyq ómirde óziniń belsendigin bildirdi. Nurasyl sabaqta bir kózben qaraǵanda jaýapkershiligi mol oqýshy bolyp kórindi, sabaqta únemi qol kóterip jaýap beredi, biraq synyptastar arasynda qarym - qatynasta kishkene alshaqtaǵan bolyp kórindi, sondyqtan osy oqýshyny baıqap kóreıin dedim. Tımýr úlgerimi tómen oqýshy, sabaqqa yntasy tómen, sabaq ústinde jan - jaǵyna jaltaqtap, óz ornyn tappaǵandaı bolyp otyrady. Bul synypty baqylaǵan kezdegi bir baıqaǵanym juptyq jumys synyptaǵy yntymaqtastyqty arttyrýǵa septigin tıgizdi. Óıtkeni juptyq jumys arqyly toppen jumys istegende árqaısysynyń moınynda tek ózi ǵana úshin emes, top úshin jaýapkershilik mindeti turdy. Bul qasıet tek zertteý sabaqtyń 3 - shi sabaǵynda ǵana baıqaldy.
Baqylaýǵa 3 oqýshyny tańdap aldyq. Olar:
1. A oqýshy Lesova Aqgúl – úlgerimi jaqsy oqýshy.
2. V oqýshy Nurlybekov Nurasyl – úlgerimi ekpindi oqýshy.
3. S oqýshy Amanjol Tımýr – úlgerimi tómen oqýshy.
Túrlishe jańa ádis - tásilderin qoldaný oqýshylardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyryp qana qoımaı, olardyń oqýǵa degen yntalaryn arttyratynyn baıqadym. Bul jaıynda zertteýge alynǵan 3 oqýshy turǵysynan alyp qarasaq, A men V oqýshysy sabaqta belsendilik tanytyp, óz oılaryn erkin aıtyp, qasyndaǵy kórshisimen oı bólise otyryp, muǵalimniń ár suraǵyn muqıat tyńdap, tapsyrmalardy oryndap otyrdy. Al S oqýshysy bolsa basynda jan – jaǵyna jaltaqtap, óz ornyn tappaǵandaı bolyp otyr edi, keıinnen A V deńgeıindegi oqýshylardyń kórsetken kómekteri arqyly ol da synypqa ilesip, belsendilik tanyta bastady. Eń alǵashqyda S oqýshy jaýabym durys bolmaıdy – aý degen qorqynysh sezimi bolǵandy. Biraq topta oqýshylar tarapynan qoldaý kórip «seniki durys emes» degendi estimegennen keıin, oıyn erkin aıtýǵa, izdenýge qyzyǵýshylyǵy arta bastady.
Zertteý barysynda ártúrli ádis - tásilderdi qoldanyp, oqýshylardyń toppen jumys, juppen jumys áreketterin cyrttaı baqylap kórdim. Zertteý barysynda alynǵan «Dopty» laqtyra otyryp, jaı etistikti onyń túrine qaraı taldap, bir - birine laqtyryp, qatty qýandy. Sonymen qatar «Kartop egý», «Qaıtalaý - oqý anasy», «Kim jyldam?», «Qorjynnan suraq, bizden jaýap», « Kózben kórý, ispen kórsetý» oıyn túrindegi tapsyrmalar arqyly oqýshylardyń qanshalyqty ózgergenin tizbektelgen cabaqtar barysynan baıqaý qıynǵa túspedi.
7 «a» synybyndaǵy is - áreketti zertteý maqsatynda oqýshylarmen ótkizgen «Keler shaqtyń túrleri» sabaǵynda dıalogty túrde áńgimelese otyryp, oqýshylardyń cózdik qory qalyptacty, óz betimen jumyc jacaýyn, kóshbacshylyqqa degen umtylycyn arttyrdy, formatıvti baǵalaýǵa úırendi, oqýshylar aracynda yntymaqtactyq orta qalyptacty. Oqýshylar ózderiniń jetictigine qýandy. Toppen yntymaqtactyq túrde jumyc jacap, óz jumyctarynyń nátıjecin kórcetý úshin bir - birine kómektecti, krıterıaldy túrde baǵalaýǵa tyrycty, til baılyǵy, cóıleý mádenıeti jaqcardy. Cabaqtan alǵan áserlerin arnaıy stıkerler arqyly qorytyndylaı bildi.
Mekteptegi is - tájirıbege tómendegideı ózgeris engizýdi josparladym:
Cabaq ústinde oqýshylapdyń tapsypmany opyndaýyn;
Baǵalaýǵa kózqarasyn;
Oqýshylapdyń ózin - ózi retteýin;
Toppen jumys isteı otypyp, yntymaqtastyqty qalyptastypý;
Lesson Study tásilin iske asyrý.
Cabaq ústinde muǵalimder oqýshylardyń tapsyrmany oryndaýy úshin neni ózgertý kerek?:
- Cabaqqa jeti modýldi oqýshylarǵa tapsyrma berý arqyly kiriktirýdi;.
- Cynı turǵydan syndarly oılaı otyryp, dıalogtik oqytý ádisi arqyly tapsyrma oryndaýdy úıretý;.
Lesson Study tásilin arqyly 7 «a» synyp oqýshylarynyń boıynan baıqaǵanym:
1. Oqýshylar aldymen ózara sóılesip alyp, tapsyrmanyń berilisin ózara túsinip alyp, sosyn oryndady:
2. Olar topqa bólinip, juptasyp - toptasyp jumys jasaý arqyly ózgerdi, yntymaqtastyqtary artty. Cabaq aıtýlary ózgerdi. Cabaq aıtqanda, tek oqýlyqtaǵymen shektelmeı, sabaqty ómirmen baılanystyryp, poster qorǵaýmen aıtýǵa mashyqtana bildi. Tapsyrmalardy oryndaý barysynda, juptyq - toptyq jumystyń maǵynasyn túsindi.
3. Birlesip yntymaqtastyqta jumys jasaýǵa, ortaq bir sheshimge kelýge úırendi. Toptasyp - juptasyp jumys jasaýda eshkim oqshaýlanyp qalmaıtynyn, tolyq bir kisideı qatysý kerektigin bildi.
4. Baǵalaýdyń formatıvti baǵalaýynan bilimniń shynaıy bolatynyn uǵyndy, al jıyntyq baǵalaýdan oqýdyń baǵalanatynyn bildi. Baǵany sabaq aıtqany úshin emes, baǵany oqý úshin alatynyn sezindi jáne ne bilgenin jınaqtaýda oqýdy baǵalaý bolatynyn túsindi.
Keri baılanys
Aıan: Meniń sabaqqa qyzyǵýshylyǵym artty, izdenýge, oqýǵa talaptandyrdy, kóp nárse úırendim.
Aqgúl: Baǵalaýdyń neshe túrin úırendik, smaılıkpen, fıshkamen óz - ózimizdi, bir - birimizdi baǵalaýǵa, qyzyqty oıyndar arqyly, «Bilemin, Bildim, Bilgim keledi» kestesi arqyly qorytyndylaýdy úırendik.
Nurasyl: Poster, semantıkalyq karta jasap qorǵaý, juppen jumystaǵy úlestirmeli sýretter, t. b. unady. Conymen qatar taqtadaǵy jumystardyń azaıǵandyǵy, jeke jumystar arqyly, birlesip isteıtin jumystyń kóp bolǵany, yntymaqtastyqta, birlese otyryp bir birimizdi oqytqanymyz, úıretkenimiz qyzyq boldy.
Tımýr: Buryn mundaı sabaqtar bolmaǵan, sizder qatysqaly sabaǵymyzǵa, kúnde bir jańalyq boldy. Men basynda qatty uıalatynmyn, dostarym maǵan kúle me dep, osy sońǵy sabaqtardan keıin dostarym maǵan jaqsy kózben qarap, maǵan kómekterin berdi. Taǵy da osyndaı sabaqtar bolsa ǵoı.....
Meniń oıymsha:
Qazirgi júrgizilip jatqan jańa formattaǵy sabaqtarǵa kózqarastarynyń oń ekendigin túsindim. Burynǵy sabaq berý ádisimen salystyrǵanda ne ózgergendigin, ózderine osy sabaqtarda ne unaǵanyn, ne unamaǵanyn, kóńilderinen shyqpaǵan sátterdi, jańadan neni úırengenin, jańasha baǵalaýdyń ózderine áserin aıtyp ózara pikirlesti. Sonymen qatar jas muǵalim Toıgúl apaı da qatty ózgergendigi týraly aıtyp, aldaǵy sabaqtaryn túrlendirip ótkizetindigin jáne unaǵanyn aıtty.
Qoryta kele aıtarym, synyptyń árdaıymda uıymshyl, bir - birimen yntymaqtastyq jaǵdaıda jumys jasaı alatynyna, birin - biri ádil baǵalap, izdenip, bilgenin kórsete biletinine, bilmegenin muǵalimnen, synyptastarynan surap ózin yntalandyra alatynyna, joǵary deńgeıdegi kóshbasshy synyp qatarynda bolatyndyǵyna senimim mol.
26. 01. 2017jyl
You Might Also Like
