InfoHub Logo

Kez-kelgen memleket pen qoǵamnyń saıası-áleýmettik ómirinde qujattardyń alatyn orny zor. Eldegi árbir mekeme men kásiporynnyń qyzmeti qujattar negizinde júzege asyrylady. İs-qujattardy tıisinshe júrgizý, olardy basqarýdy, tasymaldaýdy qamtamasyz etý – jaýapty qyzmetkerge artylǵan mańyzdy mindet. Al sol qujattardyń belgili bir merzim ótkennen soń qaýipsiz túrde saqtalýy da qajetti is. Sebebi tarıh qoınaýynda keleshekke qajetti kóptegen málimetter bolatyny belgili. Qoǵam ómirinde sońǵy jyldary oryn alǵan betburystar ótken tarıhymyz ben san jyldar boıy somdalǵan rýhanı muralarymyzdyń búgingi kózqaras turǵysynan zerdelep, oı eleginen ótkizý talabyn alǵa tartyp otyr. Qazaqstan táýelsiz memleket bolǵannan beri qoǵamymyzdyń áleýmettik-ekonomıkalyq saıası ómirinde jasalǵan betburystarmen birge, muraǵat salasynda da eleýli ózgerister boldy. Qandaı da bir memlekettiń ózindik ulttyq bolmysyn, mádenıetin, tarıhyn jańǵyrtyp otyratyn qundylyqtardyń sol memlekettiń ótkenin baǵamdap, bolashaǵyn boljaýdaǵy mańyzy jyl ótken saıyn artyp otyr. Muraǵat qujattarynyń Qazaqstannyń áleýmettik, ekonomıkalyq jáne saıası damýyna tıgizer áseri óte zor. Óıtkeni ótken tarıhymyzdy bilý úshin muraǵat qujattaryna júginemiz. Másele qoǵam ómirine qatysty qujattardy tıimdi paıdalaný bolyp tabylady. Qujattarmen jumys júrgizý orasan zor mindet arqalaıtyn mańyzdy jumys bolǵandyqtan, elimizdegi joǵarǵy oqý oryndary sol mańyzdy isti atqarýǵa qabiletti, joǵary bilimdi mamandardy daıarlaýǵa kúsh salady. Máselen, elimizdiń ozyq oqý oryndarynyń biri de biregeıi, qara shańyraq ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń Tarıh, arheologıa jáne etnologıa fakúlteti Muraǵattaný, qujattaný jáne qujattamany basqarýdy qamtamasyz etý mamandyǵy boıynsha kadrlar daıyndaıdy. Ǵylymı-pedagogıkalyq baǵyttaǵy bul mamandyqty ıgerý barysynda magıstranttar Muraǵattanýdyń teorıalyq máseleleri, Elektrondyq formattaǵy qujattyq jarıalanym, Arheografıanyń teorıalyq-metodologıalyq máseleleri syndy mindetti pánder men birqatar elektıvti pánderdi oqıdy. Osy pánderdiń teorıalyq negizin meńgerý barysynda jáne ǵylymı semınarlarda tájirıbe almasý arqyly, pedagogıkalyq praktıka kezinde magıstr dárejesin alýdan úmitti árbir stýdent mamandyǵyn kásibı deńgeıde meńgerip shyǵady. 1998 jyly Parlament memleketimiz tarıhyndaǵy tuńǵysh «Ulttyq muraǵat qory jáne muraǵattar týraly» Zańdy qabyldap, oǵan 1998 jyly 22 jeltoqsanda Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N.Á. Nazarbaev qol qoıdy. Elimiz tarıhyndaǵy ózindik tujyrymdamasy bar bul tuńǵysh Zań alys jáne jaqyn shet memleketterdiń qujattamalyq qamtamasyz etý salasy men muraǵat isin damytý tájirıbesine súıenip jasaldy. Ol úsh birdeı mindetti atqarady. Atap aıtqanda: Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq muraǵat qorynyń qujattaryn memlekettik saqtaýǵa qabyldaý; olardyń saqtalýyn qamtamasyz etý; memleket, qoǵam jáne azamattar múddesine saı qoldaný. Sonymen qatar bul mamandyqtyń kásibı standarttary 2016 jyly QR Mádenıet jáne sport mınıstriniń №249 buıryǵy arqyly bekitildi. Búgingi kúni elimiz úshin qujat túzý salasyndaǵy normatıvtik quqyqty retteý, kemshilikterdiń ornyn tolyqtyryp, damytý mańyzdy másele bolyp otyr. Sebebi resmı is-qujattar tilindegi saýattylyq, birizdilik pen júıelilik qaı salada bolsa da mindetti. Bul istiń astarynda ana tilimizge degen qurmettiń jatqanyn da eskerý kerek. Qoryta aıtsaq, basqarý qyzmetinde qujat eńbek quraly bolyp ta, eńbektiń nátıjesi bolyp ta esepteledi. Sebebi árbir istiń esebi qujat arqyly kórinis tabady. Olaı bolsa, mańyzdy mindetti arqalap, qujattarmen jumys júrgizetin bilikti mamandardy daıarlap, kásibı qabiletterin shyńdaýda Muraǵattaný, qujattaný jáne qujattamany basqarýdy qamtamasyz etý mamandyǵynyń qajettiligi memlekettik deńgeıde aıqyndalǵan dep nyq senimmen aıta alamyz. Osy mamandyq boıynsha bilimin jetildirip jatqan magıstrant retinde men úlken jaýapkershilik pen maqtanysh sezinemin.

Jamalova Zarnıgora Robertovna Al-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetiniń 2-kýrs magıstranty

Ǵylymı jetekshisi t.ǵ dosent Nýrpeısova B.E

---