InfoHub Logo

«Mamandyqtyń bári jaqsy, tańdaı bil!»

Maqsaty: “Mamandyq” qundylyǵy týraly túsinik sferasyn keńeıtý. Mamandyq tańdaýdaǵy ata - ana mindeti, onyń nátıjesindegi eńbek qýanyshyna qosar úlesi men jeke tulǵanyń áleýmettik ashyq qoǵamǵa beıimdelýine, ıaǵnı áleýmettenýine yqpal etý.
Mindetteri:
• Mamandyq tańdaýdyń negizgi sharttaryn tanytý;
• Mamandyq tańdaýda úılesimdi oń sheshim qabyldaý;
• Bala boıyndaǵy jeke dara psıhologıalyq ereksheligin taný;
• Eńbekqorlyqqa, eńbekti qadirleı bilýge, tabandylyqqa otbasynda tárbıeleý.
Kórneki quraldar: túrli - tústi qaǵaz, úntaspa, A4 qaǵaz, slaıd, qanatty sózder.
Ótkizilý formasy: dóńgelek stol
Ádisi: áńgimeleý, pikirtalas, oıyn - jattyǵý.

Júrgizilý barysy:
Uıymdastyrý: Ata - analardyń qolyna jasyl jáne sary tústi japyraqshalar taratylyp, eki topqa bólip otyrǵyzylady.
1. «Oı - qozǵaý» toppen jumys
2. «Búgingi meniń oıym» aıdary boıynsha pikirtalas.
3. «Shabyt» oıyn - jattyǵý
4. «Súıispenshilik sıpaty»
5. Qorytyndylaý.

İsim ońsyn deseńiz,
Sol istiń mamany bolyńyz.
Dańqym shyqsyn deseńiz,
Kópshiliktiń adamy bolyńyz.
Ál - Farabı

İ - bólim «Oı qozǵaý»
MAMANDYQ – OL...
Mamandyq – bul arnaıy biliktilik pen bilimdilikti talap etetin, adamnyń eńbek qyzmetiniń túri.
EŃBEK - OL...
Eńbek - bul adamnyń qyzmeti, materıaldyq jáne rýhanı jaǵdaıyn qurýǵa baǵyttalady.
EŃBEK PEN MAMANDYQTYŃ AIYRMASHYLYǴY...
Eńbek árqashan maqsatty, ıaǵnı árdaıym nátıjeli bolý kerek, Al mamandyq latyn tilinen aýdarǵanda - resmı kórsetilgen is, ıaǵnı mamandyq ıesi bolý úshin arnaıy oqý kerektigin kórsetedi.

İİ - bólim “Búgingi meniń oıym”
Adam óz mamandyǵyn tańdaǵan kezde, neni basshylyqqa alý kerek?
• Beıimdiligi (qyzyǵýshylyǵy, eńbek túrtkisi, yntasy);
• Qabileti, densaýlyq jaǵdaıy (ishki múmkindikter men shekteýler);
• Yqylas deńgeıi men ózin - ózi baǵalaýy;
• Ikemi;
Jaqsy maman bolý úshin adam neni bilýi jáne úırenýi qajet?
• Ózine, qoǵamǵa tıgizetin paıdasyn bilý;
• Kisilik qasıetterge (ımandylyq, izgilik, qaırymdylyq, kishipeıildilik, derbestilik, jaýapkershilik, namysqoılyq, jigerlilik,, t. b.) ıe bolý;
• Ortamen qarym - qatynas jasaı bilý;
• Óziniń tańdaǵan mamandyǵynyń mazmuny men qyzyqty qyrlaryn, jumys tártibi men jaǵdaıy, kásibı ósý múmkindigi týraly suraqqa jaýap bere alǵanda ǵana tańdaǵan mamandyǵy týraly oı - nıeti salmaqtana túsedi.
Adam birneshe mamandyqty meńgerse, onyń ómiri qandaı bolady dep oılaısyz?
• Zamanaýı aǵymǵa qaraı keıbir mamandyqtar tez eskirip, onyń ornyna jańa mamandyqtar basyp jatyr. Sondyqtan kez - kelgen jaǵdaıda qosalqy tańdaǵan mamandyq bolý qajet.
• Múmkindigi bolyp jatsa, “Jigitke jeti óner de az” degen sóz tegin emes. Tanym kókjıegi keńip, bilim qory artsa nesi aıyp. Sáıkes mamandyq bolsa, keń túrde bilgen, ıgergen jaqsy. Sol mamandyqty tereńdete, únemi qyry - syryn baıqap, izdenip bilim tolyqtyrý da jaman emes. Tek toqyrap qalmaý kerek.
Adam ózin belgili bir mamandyqqa qashan, qalaı daıyndaýy kerek dep oılaısyz, ondaǵy ata - ananyń róli qandaı?
• Mamandyqqa erterek daıyndalý, jaqsy aqparat alý, ózińdi ishteı ázirleý, múmkindigińdi esepke alý, t. b. oılaný, tolǵanýǵa ýaqyttyń keńdigi jaqsy.
• Ata - analar balanyń jeke dara erekshelikterin eskere otyryp mamandyqqa qatysty ıkemine, qyzyǵýshylyǵyna, qabiletine, beıimine qaraı qajetti úıirmelerge qatystyrý, mamandyqqa baılanysty ádebı kitaptarmen, aqparat kózderimen qamtamasyz etý.

İİİ - bólim «Shabyt»
Tapsyrma boıynsha ata - ana ózi kelispeıtin tujyrymdy berilgen tujyrymdardan bólip alyp, oıyn anyq, ashyq túrde jarıalaıdy.
Mysaly: Mamandyq bir - aq ret birjola tańdalady - kelisýge bolmaıdy. Jaǵdaıǵa baılanysty jańa mamandyq ıgerýge quqyǵy bar, sáıkes mamandyqty atqarýǵa bolady.
• Mamandyq bir - aq ret birjola tańdalady.
• Mamandyq tańdaý qaltanyń qalyń bolýyna baılanysty.
• Mamandyq adamnyń qabiletine, beıimdiligine baılanysty.
• Otbasy men dostarynyń aqylyna súıenip, mamandyq tańdaýǵa bolady.
• Qartaıǵanda da mamandyq tańdaýǵa bolady.
• Jaqsy bilim alý úshin, qymbat oqý ornyna túsý kerek.
• Aqsha bolsa, mamandyq qajet emes.
• Mamandyq tańdaýda psıhologtyń kómegi qajet.
• Mamandyq tańdaýdaǵy basty ólshem - qyzyǵý men qoǵamdyq suranystyń sáıkestigi
• Tańdaıtyn mamandyǵymdy bolashaq tabysym anyqtaıdy.
• Mamandyq tańdaý - kún kóris qamy.

İÚ - bólim “Súıispenshilik sıpat”
“Eńbek ataýlynyń bári de baǵaly, óıtkeni ol adamdy izgilendiredi” (L. N. Tolstoı)

Kórsetilgen dáıeksózdiń maǵynasyn ashý.
Mamandyqtyń bári jaqsy, balamnyń óz qalaýy boıynsha mamandyq tańdaýǵa jaǵdaı jasaımyn, birinshi kezekte joǵarǵy oqý ornyn emes, áýeli mamandyq tańdaýdy birinshi kezekke qoıamyn degen ata - analar jasyl japyraqqa óz izgi nıetin bildirsin, al pikirge kereǵar ustanym ustaıtyn ata - analar, ıaǵnı mamandyq tańdaýda áli de sheshilmegen kókeıinde problemasy bar ata - analar sary japyraqqa oı - nıetin bildirip aǵashqa japsyramyz.
Endi osy oılaryńyzdyń barlyǵy nege aǵashqa japyraq túrinde japsyryldy, qalaı oılaısyzdar...
Árbir otbasy - órken jaıǵan aǵash dińgegi. Eger osy sary japyraqtar kóp bolsa, sizdiń otbasyńyzda balaǵa mamandyq tańdaýda berilip jatqan baǵyt - baǵdaryńyz kómeski, oń jolǵa qoıylmaǵan. Al eger jasyl japyraq kóp bolsa, sizdiń otbasyńyzda balaǵa mamandyq tańdaýǵa baǵyt - baǵdar berý óz máni de júrgizilip jatyr dep aıtýǵa bolady.
Úlkender bata bergende kóktep kóger, urpaq jaı dep jatady, sol sıaqty otbasynyń kóktep - kógerýi úshin, ózderińiz aıtyp jatqan jaqsy oılardyń barlyǵyn balaǵa súıispenshilikpen uqtyra, qalyptastyra, daryta bilýimiz qajet.

Qorytyndy bólim:
Kúndi qolmen búrkeýge bolmaıtyndaı, barlyq problemalardan qashyp qutylý múmkin emes. Balańyzǵa, mamandyq tańdaýda qadirmendi ata - ana aqyl qosar aqylshysy ekenińizdi, qıyndyǵyn jeńildeter kómekshisi ekenińizdi, ıaǵnı erteńgi kúngi súıenish - tiregi ekenińizdi umytpańyzdar.

Qurmetti ata - analar!
Adam, ómirinde eki - aq nársesi durys bolsa bolǵany ózin baqyttymyn dep sanaıdy eken. Birinshisi - mamandyq, ekinshisi - adal jar.
Qarap otyrsaq, jumys pen onyń aıasynda otbasynda tirshilik etý adam ǵumyrynyń teń jartysyn alady eken. Ózińdi mamandyqtar áleminde tabý - ózińniń qoǵamǵa qajetti adam ekenińdi seziný, laıyqty qarjy tabý, óz qabiletterińdi barynsha kórsetý men syı - qurmetke bólený bolyp tabylady.
Jalpy adamnyń óz mamandyǵyna qanshalyqty rıza bolsa, ómirge de dál solaı rıza bolady eken. Kásip tańdaý bir jaǵynan - bolashaqqa úńilý bolsa, ekinshi jaǵynan, ol - óziniń ishki jan - dúnıesine úńilý, ıaǵnı meniń myqty jáne álsiz jaqtarym men ne isteı alamyn, tabysqa jetý úshin maǵan ne qajet degen saýalǵa jaýabyń.
Júrekten júrekke: Ata - analar ortaǵa sheńber quryp turady. Balaýyz shamdy qoldan - qolǵa berip bir - birine jyly sózder aıtady.