InfoHub Logo

Máńgilik el - bul qazaqtyń ótken tarıhynan bastaý alýy tıis. Tamyry tereńge jaıylǵan tarıhtan syr sherter bolsaq, biz qazaq ne kórmedik, kansha qıyn jaǵdaılardy, asharshylyq, soǵys, elden jyraqqa aýyp ketý, tilimizden aıyrylý, barlyǵyn bastan keshirdik. Biraq osynyń birde-birine moıymastan búgingi kúnge de amanshshyqpen jetip otyrmyz. Shúkir, mine osynyń ózi-aq máńgi el keregesi.

550 jyl buryn Jánibek pen Kereı qurǵan Qazaq handyǵy alǵash ret óz ataýynda halyq etnonımi bekitildi. Qazaq halqynyń táýelsizdik úshin kóp ǵasyrlyq kúres jolynda uly jeńister men aýyr jeńilister boldy. Osy úzdiksiz kúrestiń tarıhı tájirıbesi «Máńgilik El» ózekti ıdeıasynyń mańyzdylyǵy - halyq birligin dáleldeıdi. Tarıhı kún - Qazaq handyǵy qurylýynyń 550 jyldyǵyn atap ótý - ótken, osy jáne keler shaqtyń mırasqorlyǵyn jáne urpaqtyń babalar aldyndaǵy qazaqı memlekettiliktiń qaınar kózi mereıtoıly kúnderden buryn esepteletin negizi men dástúrin saqtaýdaǵy erekshe jaýapkershiligin aıryqsha kórsetedi. Táýelsiz Qazakstannyń Tuńǵysh Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń zamanaýı qazaqstandyq memlekettilik qurýdaǵy sińirgen tarıhı eńbegine eshkimniń talasy joq. Kúshti qaıraty men strategıalyk kóripkeldiginiń arqasynda Qazaqstan zańdy rásimdelgen shekarasy bar, jemisti, turaqty, bedeldi memleketke aınaldy. Qazaqstandyqtardyń ulttyq ıdeıasy men tarıhı sanasyn qalyptastyrýda, jáne halyqtyń birligin nyǵaıtýda Qazaqstan Prezıdenti N.Nazarbaevtyń erekshe rólin atap kórsetý qajet. Qazaqstan «Máńgilik El» ıdeıasyna birikken kópulttyń ókilderine Otan bolyp tabylady. Qazaqstandyqtar bar qıynshylyqtardan ótip, ulttyq qaýymdastyqqa laıyqty oryn aldy. Buǵan jetý joly da ońaı bolmaǵany aıan. Iá, el bolyp eńse tiktedik degende - arǵy jaǵynda da arqasúıer, taban tirer ne bar ekenin qazaq jurty men qazaqstandyqtardyń jarasymdy tirshiliginiń dáleli boldy. Bir kezderi Alash arysy Mirjaqsh Dýlatov «Túrik balasy» atty jazbasynda: «Keleshek kúnniń qandaı bolashaǵyn bilýge tarıh anyq qural balady. Óziniń tarıhyn joǵaltqan jurt óziniń tarıhyn umytqan el qaıda júrip, qaıda turǵandyǵyn, ne istep, ne qoıǵandyǵyn bilmeıdi, keleshekte basyna qandaı kún týatynyna kózi jetpeıdi. Bir halyq óziniń tarıhyn bilmese, bir el óziniń tarıhyn joǵaltsa, onyń artynsha ózi de joǵalýga yńǵaıly bolyp turady»,-dep, sonymen birge taǵy jazǵan maqalasynda: «Tarıhy, ádebıeti joq halyqtyń dúnıede ómir súrýi, ulttyǵyn saqtap ilgeri basýy qıyn. Ádebıeti, tarıhy joq halyqtar basqalarga sińisip, jutylyp joq bolady»,-dedi. Bizdiń Otanymyz Qazaqstan - búginde táýelsiz memleket. Elbasymyz óz sózinde «Jer betinde myńdaǵan ulttar men ulystar bar. Biz - derbes memleket qurý baqytyna ıe bolatyn 193 ulttyń birimiz.

Basqa baqyttyń qonýy bir bólek, sol baqytty baǵalaı bilý bir bólek.Táýelsiz elderdiń barlyǵy birdeı turaqtylyq pen tatýlyqqa uıyp, damýdyń dańǵylyna túse algan joq.Táýelsizdik - tarıhtyń syıy nemese búgingi býynnyń menshigi emes. Ol - ótken babalardyń aldyndaǵy qasıetti boryshy jáne keleshek urpaqtyń aldyndaǵy zor jaýapkershilik. Biz Táýelsizdigimizge táýbe dep, táýekelmen bolashaqqa bet túzep kelemiz. Biz búgin Uly tarıhymyzdyń taǵy bir shebinen senimdi ótip kelemiz»,-degen edi. Shynynda da táýelsizdikke qol jetkizýimiz, adamzattyń basynan keshirgen, ǵalamat zobalań zamannan aman-esen ótýimizdiń ózi baǵa jetpes mura emes pe?

Ultymyzdyń uly tulǵasynyń biri - Álıhan Bókeıhan «Jurt paıdasyna taza jolmen týra bastaıtyn er tabylsa, qazaq halqy onyń sońynan erer edi» - dep arman etken er tulǵa búgin Elbasymyzdyń ár isinen kórinis tapqandaı. Kereı men Jánibek qurǵan Qazaq handyǵynyń tarıhı jalǵasy - búgingi órkenıetti Kazaqstan. Elimizdiń ózindik strategıasy qalyptasqan, álemdegi aldyńǵy qatarly memleketter qatarynan oryn alýy – Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń eren eńbegi men kóregen saıasatynyń jemisi dep bilemin.

№30 mektep gımnazıasynyń oqytýshysy Raqymberli Parasat Maǵaýıaqyzy

---