InfoHub Logo

Ulttyq bolmys degenimiz-qazaqtyń salt –dástúrlerimen,ıbaly, ımandylyq  túrleri jatady. Erterekte  mal baǵyp júrgen ata- babamyz balalaryn atqa minýge,  tórge qamshy ilip,  qasqyr terisin keregege baılaýy, qazaqtyń márttigin  kórsetken.En aldymen qazaqy sútpen bitken til,  bizdiń tildiń baılyǵyn, sóz ulylyǵyn kórsetip, dáripteledi.  Qazaqy oıý-órnekpen naqyshtalǵan  kıim  kıýi ózge ulttan bólek, kıgen shapandary qysta tońǵyzbaıtyn qasıeti bar  ekendigin kórsetedi. Aǵashtan oıyp jasalǵan tabaq, as ishetin qural- jabdyqtar tamaq jeýge yńǵaıly , tez sýyıtyn, adam densaýlyǵyna paıdaly  bolyp  tabylady.  Sonymen birge  ulttyq aspaptar tarıhy da erteden kele jatqan,  óner qudireti dep bilemin.Dombyra , jetigen, qobyzdyń túrleri   qazaqtyń atyn álemge moıyndatqan aspap ekenin bilemiz. Ulttyq  oıyndar  qazaq halqynyń  ózine tán  aǵashtan jasalynatyn altybaqan tebýi , súıek jasyryp,  aqsúıek oıyndaryn oınaýy,  qazaqtyń  ulttyq qadir- qasıetin uǵyndyryp tursa kerek.Ulttyq meıramdardy toılaýda ózindik ereksheligimen aıqyndalady. Kún men túnniń teńesýi, kóktiń shyǵýy,   kóje asylýy, saqtalǵan súr etter, naýryzdyń reńin  ashýda.

Qazirgi tańda  sán álemimen eldi tańǵaldyratyn  tiginshilerdiń atelesinde  de túrli qazaqtyń ulttyq kıimderi  búkilálemdik arenadan kórinýde.Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti N.Á.Nazarbaev «Uly dalanyń jeti qyry» atty  Joldaýynda qazaq ultynyń ózindik aıryqsha bolmysy  atqa miný mádenıeti dep kórsetýi tegin emes.Atqa miný ejelgi ata- babamyzdyń jylqyshylyq kásibi, astyna mingen atymen talaı jaýlarǵa  tótep berip, ataǵy shyqqanyn búkilálem biledi.San alýan ataqty metal ordasy bolǵandyqtan, alǵashqy metalýrgıada mys, altyn  qorytpalary arqyly zergerlik buıymdar soǵylýy, metal qorytatyn peshter bolýymen birge , ejelgi dáýirdegi  turmystyq zattar paıda boldy.Ań stıli dep atalatyn bóliminde, adam  qorshaǵan ortamen,tabıǵatpen birge jasasyp, sondaǵy mysyq tuqymdas barysty  pir tutý, solardyń qaısarlyq minezine uly dala halqyn balaǵany tegin emes ekenin kórýge bolady.Bizdiń ata-babalarymyzdyń 1869 jyly «Esik» qorǵanynan tabylǵan  jaýynger beınesi «Máńgilik eldiń» qaısar qaharmany ekenin kórýge bolady. Budan baıqaǵanymyzdaı, asqan kórkemdik ónerdiń joǵary deńgeıin kórsetýde. Naqtyraq aıtsaq,  tabylǵan jaýyngerdiń altynmen  jasalǵan kıimderi, altyndy soǵýda qazaqtyń  tehnıkasy joǵary bolǵandyǵyn kórsetedi.Qazirgi tańda «Altyn adamnyń» tabylýy bizdiń jaquttarymyz dep aıtýǵa bolady. Kelesi  bólimi «Uly Jibek joly» atalýy Qazaqstannyń Evrazıa qurlyǵynyń   tranzıttik órkendeýge  ákelip soǵatyny, talaı  qundy taýarlar saýda- sattyq órkendeýine jol ashqanyn kórsetedi. Qazaqstan almanyń joǵarǵy sortyn ósiretin álemge aty tanymal halyq bolyp sanalady. Ósimdikterdiń jaýhary sanalatyn «regel» qyzǵaldaǵy óziniń jupar ıisimen tanymal boldy.

Sonymen qorytyndylaǵanda,  «Máńgilik eldiń»  halqy bolýymyz úshin , týǵan jerimizdi aıalap, súıispenshilik týǵyzatyn patrıottyq  rýhy bar jastardy tárbıelep,  rýhanıjańǵyrýdyń tilimizdi saqtap, túrli ádet- ǵurpymyzdy umytpaı,  alma men qyzǵaldaqtyń Otany bolǵan «Qazaq» eliniń azamatshasy ekenin maqtan tutamyn.

Aqtóbe qalasyndaǵy №40 jalpy

bilim beretin orta mekteptiń 8 «b» klass oqýshysy

Nurmaǵanbetova Aıǵanym Abaıqyzy

---