InfoHub Logo

Taqyryby: «Maqal – sózdiń máıegi»
Maqsaty: Qazaqtyń maqal-mátelderiniń maǵynasyn túsindirý, ómirde qoldanylatyn ornyn atap aıtý. Maqal-mátelderdiń tárbıelik mánin ashý, oqýshylardyń tilderin jattyqtyrý, mánerli sóıleýge úıretý, sózdik qorlaryn nyǵaıtý. Ulttyq dástúrdi qurmetteýge baýlý.
Kórnekiligi: ulaǵatty naqyl sózder jazylǵan plakattar, maqal-mátelder
Ádisi: oıyn-saıys, suraq – jaýap

Sabaqtyń barysy:
Muǵalim:- Qurmetti ustazdar, oqýshylar, búgingi ótkizilgeli otyrǵan 1 «a» synyp oqýshylarynyń arasyndaǵy «Maqal sózdiń máıegi» atty saıysymyzdy bastaýǵa ruqsat etińizder.

1. Uıymdastyrý kezeńi.
Oıynǵa qatysatyn toptardy anyqtaý. Top basshysyn taǵaıyndap, topqa at qoıý.
2. Kirispe bólim.
- Aldymen maqal-máteldiń aıyrmashylyǵy, neden shyqqan uǵym ekenine toqtalaıyq. Maqalda qortyndy, tujyrymdy túıin bolady.
Mysaly, «Erdiń atyn eńbek shyǵarady» degen maqal, óıtkeni munda eńbek etken adam er atalatyny jaıly oı anyq aıtylyp tur.
Al mátelde oı tikeleı bildirilmeı, tuspaldap aıtylady. Mysaly, «Kóppen kórgen uly toı» degen mátel. Óıtkeni munda ne kórseń de halyqpen birge kór, óz basyńnyń ǵana qamyn oılama degen oı tuspaldap tur.

«Sóıleı-sóıleı sheshen bolasyń
Kóre-kóre kósem bolasyń» degen maqal tegin aıtylmaǵan, olaı bolsa oıynymyzdy bastaıyq

Oıynymyz 4 aınalymnan turady.
1 aınalym - Maqaldyń taqyrybyn anyqtaý
- Men senderge kez-kelgen maqal oqımyn, al sender sol maqaldyń qaı taqyrypqa baılanysty aıtylǵanyn taýyp aıtasyńdar
1. Anasyz ómir, sóngen kómir
2. Eńbek – er atandyrady
3. Mektep – keme, bilim – teńiz
4. As atasy – nan
5. Otansyz adam,
Ormansyz bulbul
6. Joldasyn tastaǵan jolda qalar
7. Urlyq, urlyqtyń túbi qorlyq
8. Mal jýasy – qoı
Ań jýasy – qoıan
9. Densaýlyq – zor baılyq
10. Oqý-bilim bulaǵy
Bilim – ómir shyraǵy
- Qol soǵyp oıynshylardy dep otyryńyzdar!

İİ aınalym Taqyrypqa baılanysty maqaldy tabý
- Qazir men ár topqa mynandaı maqal-mátelder taratamyn. Sol maqal-mátelderdiń ishinen mátinge baılanysty aıtylǵan maqal-máteldi taýyp oqısyńdar.

İİİ aınalym Maqal qurastyrý
- Ár top basshysy ózine qatysty geometrıalyq pishinderdi jınap, tobymen birge maqal qurastyrady

İÚ aınalym Maqal – mátelder aıtysy
- Ár top bilgeninshe maqal-mátel aıtyp jarysady
Ádil-qazylar óz sheshimin sheshkenshe top arasynda jańyltpashtar aıtyp jarysý
1. Sheshe, sheshe
Neshe kese
Syndy keshe
2. Tary aqta,
tary aqtap
Qapqa qapta
3. Aq shar bar,
Kók shar bar
Kóp shar bar
Bes shar bar
4. Dop, dop!
Dop joǵaldy,
Qap, qap!
Tap, tap!
5. Aq taılaq aq pa?
Qara taılaq aq pa?

Muǵalim:
- Endi sóz kezegin ádilqazylar alqasyna beremiz. Barlyq aınalymnyń qorytyndysy boıynsha oıynǵa qatysýshylardyń upaıyn atap ótseńizder.
(Jeńimpazdar maqtaý qaǵazymen marapattalady)

Qortyndy: Maqal-mátel degenimiz – naqty bir oıdy qysqasha, naqyshty ári sanaýshy sózben jetkizý. Maqal-mátel oı dáldigimen, tereńdigimen, yqshamdylyǵymen erekshelenedi. Maqaldyń kómegimen aıtaıyn degenińdi unamdy da, utymdy jetkizýge bolady.
- Jamannan saqtandyryp, jaqsyny úlgi eter maqal-máteldiń adam ómirine azyq bolary anyq. Maqaldy kóp bilip, kóp qoldanatyn adamdardyń bilim de, aqyly da arta túsedi.
- Osymen «Maqal – sózdiń máıegi» atty saıysymyz aıaqtaldy. Kelesi kezdeskenshe.