InfoHub Logo

Synyby 10
Sabaqtyń taqyryby: § 47 Medısınalyq genetıka jáne keıbir tuqym qýalaıtyn aýrýlardyń aldyn alý men emdeý

Sabaqtyń maqsaty:
bilimdilik – Oqýshylarda medısına men densaýlyq saqtaý úshin genetıkanyń mańyzy týraly bilim
júıesin qalyptastyrý. Tuqym qýalaıtyn aýrýlar, olardyń túrleri men aldyn alý jumystary týraly bilim berý
damytýshylyq – densaýlyqtyń genetıkalyq negizderi týraly bilimderin tereńdete otyryp oılaý qabiletin damytý. Shyǵarmashylyq qabiletterin arttyrý
tárbıelik – oqýshylardy óz betterimen jumys jasaýǵa, tapsyrylǵan jumysty jyldam oryndaýǵa, alǵan bilimderin is - júzinde qoldana bilýge tárbıeleý. Tuqym qýalaıtyn aýrýlardy zertteý tásilderin jáne olardyń mańyzyn túsindire otyryp salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýǵa tárbıeleý
Sabaqtyń tıpi: aralas sabaq
Sabaqtyń túri: dástúrli
Sabaqtyń ádisteri: bıologıalyq dıktant, genetıkalyq esepter shyǵarý,
ınteraktıvti tapsyrmalar, shyǵarmashylyq izdenis jumystar
Kórneki - quraldar: mýltımedıalyq proektor, slaıdtyq prezentasıa

Sabaq barysynyń júrgizilýi
I. Uıymdastyrý kezeńi
1. Synyp bólmesin sabaqqa daıyndaý. Oqýshylardy túgeldeý
2. Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý
Úı tapsyrmasyn suraý:
1. Suraq - jaýap
2. Bıologıalyq dıktant

İİİ. Jańa sabaqty ótý
1. Muǵalimniń alǵy sózi
2. Slaıdtyń kómegimen jańa sabaqty túsindirý
3. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq izdenisi.
Muǵalim sózi. Tuqym qýalaıtyn aýrýlarǵa jalpy sholý
(slaıdtyń kómegimen baıandaý)
Tuqym qýalaıtyn aýrýlar - ata - analarynan urpaqtaryna beriletin aýrýlar. Tuqym qýalaıtyn aýrýlar gendik, hromosomalyq jáne genomdyq mýtasıalardyń áserinen genetıkalyq materıaldyń ózgerýine baılanysty qalyptasady. Genetıkalyq jikteý boıynsha tuqym qýalaıtyn aýrýlar: monogendik; hromosomalyq; mýltıfaktorlyq (polıgendik) bolyp bólinedi. Monogendi aýrýlar genetıkalyq aqparat jazylǵan qurylymdyq genderdiń mýtasıaǵa ushyraýynan týyndaıdy. Bul aýrýlardyń urpaqtarǵa berilýi, G. Mendeldiń tuqym qýalaý zańdylyqtaryna sáıkes júretindikten mendeldenýshi tuqym qýalaıtyn aýrý dep atalady. Monogendi túri aýtosom.- domınantty (arahnodaktılıa, brahıdaktılıa, polıdaktılıa, t. b. dertter), aýtosom.- resessıvti (eki, keıde úsh nemere aǵaıyndy nekelesken adamdar arasynda jıi kezdesedi; agammaglobýlınemıa, alkaptonýrıa, t. b. dertter) jáne jynystyq H - jáne Ý - hromosomalarmen tirkesken (genge baılanysty erkek aýyrady, al aýrýdy áıel adam tasymaldaıdy; gemofılıa, t. b. dertter) tuqym qýalaıtyn aýrýlar bolyp bólinedi.