InfoHub Logo

№16 kolej MKQK
Sapa menejmenti júıesi
Oryndaǵan: A-41 top stýdenti Iskandır Erasyl Saparǵalıuly
Jetekshisi: Ibraemov Amanolla Meıramhanovıch

Mashına jasaý kesheniniń ornalasýyna birqatar erekshelikter áser etedi. Eń aldymen bul — shyǵarylatyn ónimderdiń kúrdeliligi. Ol onyń salalary men sala ishilik kásiporyndarynyń mamandaný qajettiligin týǵyzady.

Mamandanýdyń úsh túri – buıymdyq, tetikter shyǵarý jáne tehnologıalyq túrleri bar.

Mashına jasaýdyń ár salasy belgili bir ónim túrlerin: trak­tor jasaý – traktorlar, stanok jasaý – stanoktar, aspaptar ja­saý – aspaptar shyǵarady. Bir salaǵa jatatyn zaýyttar da óz mamandanýy bar. Mysaly, Qyzylordadaǵy aýyl sharýashylyq mashınalaryn shyǵaratyn zaýyt – kúrish jınaıtyn mashına, Astanadaǵy – traktor tuqym sepkishterin, Pavlodardaǵy zaýyt – traktorlar shyǵarady. Ónimder boıynsha ondaı mamandanýdy – buıymdyq mamandaný dep ataıdy.

Mashına jasaý zaýyttary, kóp jaǵdaıda, daıyn ónim emes (sta­nok, avtomobıl), onyń tetikterin shyǵarýmen aınalysady. Ondaı mamandanýdy tetik boıynsha mamandaný dep ataıdy. Mysaly, Stepnogordaǵy zaýyt temir jol podshıpnıkterin, Qostanaıdaǵy – aýyl sharýashylyq mashınalary úshin dızel dvıgatelderin, al Taldyqorǵandaǵy – avtokólik úshin akýmýlátorlar shyǵarady.

Mashına jasaý zaýyttarynyń úshinshi bir mamandaný túri -tehnologıalyq mamandaný. Mashına jasaý úsh negizgi tehnologıalyq satydan túrady. Birinshi saty – quıý, soǵý, nemese bastyrmalaý arqyly tetikter daıarlaý. Ekinshisi – tetikterdi stanoktarda mehanıkalyq óńdeýden ótkizý, al úshinshisi – tetikterden daıyn ónimder qurastyrý.Eger zaýyt óndiristiń barlyq úsh satysyn júzege asyrmaı, tek bireýimen ǵana aınalyssa, ol tehnologıalyq ma­mandaný, ıaǵnı tehnologıalyq prosester satysy boıynsha maman­daný bolyp tabylady.

Mysaly, Óskemendegi «Azıa-Avto» avtomobıl qurastyrý zaýyty avtomobılderdi tek daıyn tetikter jıyntyǵynan qurastyrady. Iaǵnı bul tehnologıalyq mamandanýy bolyp sanalady.

Mashına jasaýda kez kelgen mamandaný (tehnologıalyq, tetiktik, buıymdyq) kásiporyndar arasyndaǵy kooperatıvtendirýsiz (yn-tymaqtasýsyz) múmkin emes. Ol kez kelgen mashınanyń (avtomobıl, stanok, teledıdar) kóptegen ár túrli bólshekterden (mysaly, elektrovozdarda olardyń sany 200 myńnan astam) turatynyna baılanysty. Bir zaýytta olardyń barlyq túrlerin shyǵarý múmkin emes jáne tıimsiz. Sondyqtan bir zaýyt ekinshi bireýmen kooperatıvtendiriledi. Mysaly, «Azıa-Avto» zaýyty avtomobıl akýmýlátorlaryn Taldyqorǵannan ákeledi. Qazaqstandyq «Porshen» (Almaty), Pavlodar traktor zaýyttary reseılik «Altaıskıı dı­zel» (Barnaýl) zaýytymen tikeleı qarym-qatynasta jumys isteıdi. Almatylyq zaýyt Barnaýlǵa tetikter jiberse, onda traktor dvıgatelderin qurastyryp, olardy Pavlodarǵa jetkizedi.

Sonymen, mashına jasaý kesheni salaaralyq emes, sala ishilik aýmaqty damýymen erekshelenedi.

 Paıdalanǵan ádebıetter:

- Mashına_jasaý_kesheni 2-basylymy, - Almaty: Atamura, 2009. 

- https://baribar.kz/student/7348/mashina-zhasau-keshenininh-mamandanulary-men-koeliktik-faktorlary/

---