InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: «Matany batık ádisimen áshekeıleý»

Sabaqtyń maqsaty:
• Oqýshylarǵa batık óneriniń shyǵý tarıhy týraly maǵlumat berý;
• Oqýshylardy mata betine sýret salý tehnıkasymen tanystyrý;
• Sándik qoldanbaly ónerimen tanystyrý;
• Oqýshylarǵa batıktiń jasalý tehnologıasyn mengertý;

Sabaqtyń mindetteri:
Bilimdilik:
• Mata ústine sýret salý kezinde qural - jabdyqtardy qoldanýyn úıretý;
• «sýyq» batık tásiliniń ádisteri, prınsıpteri tehnıkalyq tásilderdi meńgerý;
Damytýshylyq:
• Sándik sýret salý kezinde grafıkalyq biliktilikti damytý;
• Sándik qoldanbaly ónerine qyzyǵýshylyǵyn arttyrý;
• Shyǵarmashylyq qabiletterdi: yrǵaq, tús, sezimdi damytý;
Tárbıelik:
• Sheberler ónerine súıispenshilikti tárbıeleý;
• Uqyptylyqqa, tazalyqqa, eńbeksúıgishtikke tárbıeleý;
Sabaqtyń túri: shyǵarmashylyq praktıkým.
Sabaqtyń ádis - tásilderi:
Baıandaý, suraq - jaýap, tájirıbelik, klaster, refleksıa.
Sabaqtyń kórnekiligi:
Interaktıvti taqta, daıyn batık úlgileri, qaǵaz, akrıl boıaýlary, qylqalamdar, kerilgen mata.
Pánaralyq baılanys:
Tarıh, bıologıa, beıneleý óneri.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
İİ. Ótken sabaqty qaıtalaý (suraq - jaýap arqyly).
- Jastyqshalarda quraqtyń qandaı tehnologıasyn paıdalanyldy?
- Pechvork degenimiz ne?
- Quraq buıymdarynda qandaı neniń úılesimdiligi bolý kerek?
- Mata tústerin tańdaǵanda tústeri men reńderi qandaı bolý kerek?

İİİ. Jańa sabaqty túsindirý. Oı shaqyrý.
- Batık óneri týraly ne bilesińder?
- Batık jasaýda alǵashqyda qandaı boıaýlar qoldanylady?
Batık sózi ıavan tilinen aýdarylǵanda - ystaq balaýyzben sýret salý degen maǵyna beredi. Bul matany eritilgen balaýyzben áshekeıleý ádisi.
Ónerdiń bul túrimen álemniń kóptegen halqy (úndister, qytaılyqtar, mysyrlyqtar, perýlyqtar) ejelden aınalysyp kelgen, sonyń ishinde, sýrettiń qanyqtyǵy men kórkemdigi jáne tehnıkalyq jetistigi jaǵynan eń joǵary deńgeıge jetken - ıavandyqtar boldy.
Iavan batıkteri kórkemdigimen, ádemiligimen búkil álem halqyn tań qaldyrdy, al ındonezıalyqtar úshin bul qarapaıym ǵana órnek.
Óıtkeni, batık – ındonezıalyqtar úshin Iava, Balı jáne basqa araldardyń turǵyndary úshin – er adamdar da, áıelder de kıetin jaı ǵana ulttyq kıim.
Batıkke salynatyn órnekter alýan túrli – on myń astam túri bar. Kópshiligi ejelden kele jatqan órnekter. óte keń taraǵan - ómir qýanyshy órnegi: qustardy, kóbelekterdi, gúlderdi, jemisterdi beınelegende, boıaý erekshe úılesim tapqan. Sondaı - aq batıkterde – mıftik Garýd qusynyń beınesi kóbirek kezdesedi.
Batıkke salynǵan sýretter birneshe túrge bólinedi: geometrıalyq, túrli deneler, ósimdikter beınesindegi órnekter.
Matany keskindeýdiń negizgi ádisi. Batık tehnıkasynyń negizi boıaýdy rezervte ustaý prınsıpinde, ıaǵnı qajet kezinde qoldanylatyn artyq boıaýdy syıymdylyqqa (ydysqa) jınaqtaý prınsıpinde jatyr. Bul matanyń órnek jasalatyn belgili bólikterin boıamaı qaldyrýǵa múmkindik beredi.
Bul tehnıkany mataǵa salynatyn ádisine qaraı birneshe túrge bólinedi: ystyq, sýyq jáne aralas batık.
Sýyq jáne ystyq batık jaıma boıymen aqqyshtyǵy shekteýli, syıymdylyqtaǵy (rezervtegi boıaý) boıaýmen jumys isteýge negizdelgen.
«Sýyq» batık.
Osy tásil «ystyq» batıkten rezerv temperatýrasymen, qural - jabdyqtarymen erekshelenedi. Sýret rezerv syzyǵymen shekteledi. «Sýyq» batıkte rezervti alyp tastaý qajet emes, ol óte yńǵaıly jáne ádemi.
Batık jasaý úshin bizge qural - saımandar qajet, olar:
Jaqtaý - bul aılabuıymdy satyp alýǵa nemese qajet ólshemde qoldan jasap alýǵa bolady.
Batık jasaýǵa paıdalanatyn matalar. Maqta mata (bóz, shyt, shıfon) matalary. Biz búgingi «sýyq» batıgimizde maqta matasyn qoldanamyz.
Boıaýlar. Mataǵa arnalǵan akrıl boıaýlary.
Qylqalamdar: qatty qylqalamdar jáne jumsaq qylqalamdar.
Balaýyz: daıyn balaýyz (rezerv).
Útik: daıyn buıymda útikteý úshin.
Qorǵanysh kıimderi: hımıalyq qospalardy qoldanǵanda qolyńnyń terisin saqtaý úshin rezenke bes saýsaq qolǵap. Ár túrli boıaýlardy qoldanǵanda aljapqysh kıý mindetti, olar boıaýlardan daq túspeý úshin kıiledi. Qylqalamdardy súrtip otyrý úshin qıyq matalar.

IV. Praktıkalyq kezeń.
«Sýyq» tásilimen mata ústine batık sýretin salý.
• Naqty ólshemmen buıymnyń sýretin (eskızin) salý.
• Qystyrmaly knopka arqyly matany keremiz. Kerilgen mata myqty jáne berik bolý kerek.
• Sýretti jaı qaryndashpen mata ústine kóshiremiz.
• Sýret syzyqtaryn rezervpen júrgizemiz.
• Boıaýdy bastaımyz. Kontýr ishindegi sýretti sýlaımyz. Birinshi ashyq tústermen, sodan soń qoıý túspen boıaımyz.
• Gúlderdi boıap bolǵan soń japyraqtarǵa kóshemiz.
• Jumystyń aıaǵynda mataǵa arnalǵan kontýrmen bezendiremiz.
• Jumystyń aıaǵynda sýretti ystyq útikpen boıaýdyń beriktigin kúsheıtemiz.

V. Sabaqty qorytyndylaý.
• Balaýyzben qandaı buıymdar jasaýǵa bolady?
• Batık óneri týraly ne bilesińder?
• Batıktiń qandaı túrleri bar?
• «sýyq» batık jasaý úshin qandaı qural jabdyqtar kerek?
• Balaýyz degenimiz ne?
• Batık ónerin qandaı matalarda oryndaýǵa bolady?

VI. Úıge tapsyrma.
Kelesi sabaqta osy sýrettiń shet syzyqtaryn mata betine kóshirý.
VII. Baǵa qoıý.
Sabaqqa qatysqandaryna qarap baǵa qoıý.

VIII. Refleksıa.
• Sabaq qalaı ótti?
• Búgingi ótken sabaqtan qandaı áser aldyńdar?
• Batık óneri unady ma?