Matematıkalyq dámhana
Atyraý oblysy, Qyzylqoǵa aýdany, Mıaly selosy,
H. Dosmuhameduly atyndaǵy orta mektebiniń muǵalimi
Aqqalıeva Laılá
“Matematıkalyq dámhana” atty saıys.
Maqsaty:
Bilimdilik: Bilimge degen kózqarasyn qalyptastyra otyryp, matematıka pánine degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń matematıkalyq oı - órisin damytý.
Tárbıelik: oqýshylardy alǵyrlyqqa, shapshańdyqqa, izdenimpazdyqqa, tapqyrlyqqa tárbıeleý.
Kórnekilikteri: oıyn taqyrybyna baılanysty plakat, matematıkaǵa baılanysty naqyl sózder, úlestirmeli kartochkalar.
Pánaralyq baılanys: Qazaq tili, beıneleý.
Oıyn barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi: oıyn shartymen tanystyrý, qatysýshylardy anyqtaý.
II. Oıyn jospary: Komandalardy tanystyrý, saıys tapsyrmalary:
As máziri:
«Máńgi umtylmas» salaty
«Matematıkalyq vınegret»
«Bizdiń stoldan sizdiń stolǵa»
«Tez piser» atty qaımaq qosylǵan borsh
«Ragý»
«Matematıkalyq rýlet»
«Qaımaqpen kópirshiktelgen balmuzdaq»
«Merekelik shashý torty»
«Mezım»
III. Jeńisterdi anyqtaý, marapattaý.
Saıys barysy:
Sálemetsizder me oqýshylar!
Naqty bilimge qyzyǵýshylar
Estigenin estip turyp,
Oqyǵanyn mıǵa toqýshylar.
Sálemetsizder me ustazdar!
Aıtar oıyn tuspaldar.
Biz oqytqan oqýshylardyń,
Sáti keldi synalar.
Esepti túrli – túrli shyǵaramyz,
Arasynda oıyn oınap jarysarmyz.
Oıly suraq, jeńil suraq bári de bar,
Ázil esepke búgingi keshte de oryn bar.
Olaı bolsa, bul ne turys,
Keshimizdi biz bastaıyq.
Ádil baǵaǵa qaltasy toly,
Ádil – qazylardy ortaǵa shaqyraıyq!
(Ádil – qazy alqasymen tanystyrý)
Sizderden kafeniń «Býhalterlik mekeme» - dep atalatyn bólmesine jaıǵasýlaryńyzdy suraımyz!
Sonymen qatar esepshiler: Esepshilerdi tanystyrý.
Qymbatty matematıka jankúıerleri men osy zalǵa jınalǵandar! Sizderge osy oıynǵa qatysýshylar atynan qatal da, qatesiz matematıkalyq sálem!
Matematıka – buralańsyz naqty ilim,
Úıretetin baqyt tilin, baq tilin.
Aıdynyńda súńgip, súńgip júzseń bir,
Tarqalmaıdy qýanysh pen shattyǵyn – dep
Mektebimizde ótilip jatqan «Matematıkalyq dámhanaǵa» hosh keldińizder demekpin! Bizdiń dámhanamyzda búgin matematıkanyń alǵyrlary, tapqyrlary bilimdermen synasady. Osy kafeniń ashylýyna oraı arnaıy shaqyrylǵan meımandarymyz bar endeshe, olarmen tanys bolyńyzdar!
Jınalǵan ylǵı daryndar,
Júrekte ot kózderinde jalyn bar – deı kele,
ortaǵa kishkentaı qonaǵymyz 5 «v» synybyndaǵy «Kvadrat» tobyn halaıyq,
Qol soǵyp qarsy alaıyq!
Úlgili tártip, jaqsy oqý,
Alǵa qoıǵan maqsatyn.
Árqashanda mektepte,
Shyǵyp júrgen jaqsy aty – dep
6 «á» synyp oqýshylarynan quralǵan «Úshburysh» atty tobyn ortaǵa shaqyramyz!
Asyp áste saspaıtyn,
Batyl qadam bastaıtyn.
Erkin bılep barynsha,
Jarystan sirá qalyspaıtyn – dep ortaǵa 7 «b» synyby «Trapesıa» tobyn shaqyramyz!
Qurmetti kafe qonaqtary! Ózderińizge arnaıy ázirlengen stoldarǵa jaıǵasyńyzdar. Ózderińizdiń úılerińizde otyrǵandaı erkin sezinińizder!
Sondaı – aq bul kafede matematıkany súıip oqıtyn, onyń qyr – syryn meńgerýge qulshynysy bar barlyq matematıka jankúıerlerine de oryn bar. Sizder árqashan bizdiń kafeniń tańsyq taǵamdaryna tamsanyp, sizder qyzyqty da mazmundy ýaqyttaryńyzdy ótkizesizder degen senim bildiremin! Kafe mázirinen kolorıaly taǵamdarmen qatar, ystyq jáne sýyq taǵamdardy, sonymen birge til úıirtetin, máńgi esińizden ketpes, dámimen deneńizdi balqytatyn desert pen sýsyndardy taba alasyz. Sonymen birge bizdiń kafede óz qyzmetin, as mázirin usynatyn daıashylar men barmender árqashan da sizderdiń qastaryńyzdan tabylady. Endeshe, astaryńyz dámdi bolsyn!
Qurmetti kafe qonaqtary! Sizder qandaı qonaq ekenderińizdi, qandaı tilde sóılesetinderińizdi bilgimiz keledi, jáne de osy ishken astaryńyzdyń aqysyn qalaı ótemeksizder! Endeshe, ózderińdi tanystyryp ótseńizder!
Bul bólimde tanystyrýmen qatar, ár top ózderiniń tobymen tanystyra otyryp, ózderi daıyndaǵan gazet nemese býkletterin tanystyryp ótýi tıis.
Sonymen, ortaǵa: (ár top ózderin tanystyrady)
Tanystyrý saıysy boıynsha sóz kezegi ádil – qazy alqasyna beriledi. Al, endeshe qurmetti kórermender! Naqty saıysymyzdy bastaıyq!
1 – saıys: Qurmetti kafe qonaqtary! Biz sizderge kafeniń aspazdary ázirlegen suraqtar soýsynan turatyn «Máńgi umtylmas» salatyn usynamyz.Bul salat sizderdiń boılaryńyzǵa jaǵymdy sińýi úshin komandalarǵa kezektesip suraqtar qoıylady. Eger bir komanda suraqqa durys jaýap bere almasa, onda basqa komanda jaýap berý quqyǵyna ıe bolady. Durys jaýap bir balmen esepteledi.
Suraqtar:
5-synyp: Ol oqýshy quraly,
Qateni túzetip turady. (Óshirgish)
6-synyp: Aǵash ústinde 100 torǵaı otyrady. Ańshy 10 torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (10 torǵaı)
7-synyp: Matematık, dáriger, aqyn, mýzykant, ekinshi Arıstotel atanǵan shyǵystyń ǵulamasy kim? (Ál - Farabı)
5-synyp: Balalardy jazalaý úshin qandaı geometrıalyq fıgýra qoldanylady? (burysh)
6-synyp: Qar jaýǵanda jaýatyn aqshaqardyń formasy qandaı fıgýraǵa negizdelgen? (altyburysh)
7-synyp: 1 t maqta aýyr ma, 10s temir aýyr ma? (teń)
(Ádil – qazy baǵasy)
2 – saıys: Qadirmendi qonaqtar sizderge kelesi kezekte «Matematıkalyq vınegret» usynylady. Daıashylar usynǵan astan alyp otyryńyzdar! Sizderge usynylǵan taǵamda beınelengen geometrıalyq fıgýralar qandaı da bir áripke sáıkes keledi. Qorshaýda turǵan fıgýralardyń ornyna osy áripterdi qoısaq qandaı sóz shyǵady eken? Ol neni bildiredi? Jaýap izdep kórelik. Kim tapqyr? Oılanýǵa 1 mınýt ýaqyt beriledi. (Matematıka mı gımnastıkasy)
Saıyskerler jaýap bergenshe: Kezekti úı tapsyrmasy retinde berilgen qyzyqty qoıylymdarmen KVN-ge berelik.
Ortaǵa 5-synyptyń «Top qoıaıyq!» kórinisin tamashalańyzdar! Endi ár toptyń jaýabyn tyńdalyq. 2-saıys qorytyndysy boıynsha ádil-qazy alqasyna berelik.
3 – saıys: Kelesi kezekte ár komanda ózderimen kafede birge kóńil kóterip kórshi stolda otyrǵan adamdarǵa as syılaýy kerek. Ol syılyq - «Bizdiń stoldan sizdiń stolǵa» dep atalady. Bul usynylǵan astan alý úshin ár komanda úı tapsyrma retinde ázirlep kelgen qyzyqty da tartymdy suraqtaryn kezektesip qoıýy kerek. Esepshiler 1-3 saıys boıynsha qorytyndysyn shyǵarǵansha 6-synyp «Nan týraly shyǵarma» atty kórinisin tamashalańyzdar!
4 – saıys: Endigi kezekte sizderge kim úlgerse, sol isher degendeı bizdiń aspazdar «Tez piser» atty qaımaq qosylǵan borshyn usynady. Oqýshylar usynylǵan astan alyp otyryńyzdar! Ol úshin orny aýystyrylyp berilgen sózderden matematıkaǵa baılanysty sózder qurastyrý kerek. Oılanýǵa 3 mınýt ýaqyt beriledi.
Sózder: ýtkabýra (kýbatýra), ımrteıams (sımmetrıa), kelshób (bólshek), garıfý (fıgýra), kartvad (kvadrat), akrofıtamnı (ınfarmatıka).
Komandalar ýaqyt bitti. Jaýaptaryńyzdy daıashylarǵa berýlerińiz suralady! (Daıashylar ádil-qazyǵa jaýaptaryn beredi)
Saıyskerlerdiń jaýaptarynyń durystyǵyn qazylar alqasy anyqtaǵansha:
Kezekti úı tapsyrmasyna berilgen 7-synyptyń «Juldyzben júzdesý» atty kórinisine berelik.
5 –saıys: Qadirmendi qonaqtar! Kelesi kezekte zeıin men oılanýdan turatyn ár túrli til úıirter ashshy dámdeýishter qosylǵan «Ragý» usynylady. Eger komanda birinshi kezekten jaýabyn tapsa, onda oǵan 15 upaı beriledi, ekinshi kezekten tapsa 10 upaı, úshinshi kezekten tapsa 5 upaı beriledi. Astan alyp otyryńyzdar!
1-topqa: Teńdeý.
a/ Buny oryndaǵyń kelmese de, oryndaısyń, ony bilmeıtin sıaqtysyń, biraq ony bilgiń kelse, lezde taba alasyń. (15 upaı)
á/ Onyń ósimdik sıaqty sabaǵy, tamyry bar ma bilmeımin, biraq onda ósimdikke qajettisi bar. (10 upaı)
b/Keı kezde esepter onyń kómegimen sheshiledi. Keıbir oqýshylar ony sheshe almaǵandyqtan sheshkisi kelmeıdi. (5 upaı)
2 – topqa: Túbir
a/ Adamdar qatty mazasyzdanǵanda keı kezde dárigerge barǵanda da osy sózdi qoldanylady. (15 upaı)
á/ Ol ósimdikterde qajet nárse atalady. (10 upaı)
b/ Ony tabý úshin tereń bilim qajet. (5 upaı)
3 – topqa: Pıfagor
a/ Ol ǵalymnyń famılıasymen atanǵan. Ol ǵalym ony oqymaǵandardyń ózine de áıgili. (15 upaı)
á/ Onda biz bala kezimizden biletin bir fıgýra týraly aıtylady. Mektepke kelgende ol týraly keńinen oqımyz. (10 upaı)
b/ Odan biz ol fıgýranyń qabyrǵalary týraly bilemiz. Ony dáleldeý kerek. (5 upaı)
(Ádil – qazy baǵasy)
Esepshiler: 3-5 saıys qorytyndysyn ázirlegenshe óz kezegin
6 – saıysty bastaıyq: Bas aspazshy retinde men sizderge «Matematıkalyq rýlet» atty geometrıalyq assortı usynamyn. Sizderge usynylǵan assortı bólikterine ár komanda 1 mınýtta fıgýra qurastyrý kerek. ( trapesıa, paralelogram,kvadrat)
Qurmetti daıashylar! Bizdiń qadirmendi qonaqtardyń taýysqan taǵamdaryn alyp, stoldy kelesi taǵam túrin ákelgenshe tazalap ázirleńizder. Jegen taǵamnyń esebin anyqtaý úshin býhalterlik mekemege tapsyryńyzdar.
Býhalterlik mekeme óz baǵasyn bergenshe kórermenderge de kezek keldi:
Suraqtar qoıý:
1. Bul zattyń pishini tik tórtburysh tárizdi. Ol mektepten qashyq turatyn oqýshylardyń kóbinde bar. Mektepke jaqyn turatyn oqýshylardyń keı bireýinde de joq. Ony sen jaı almaısyń. Ár mektepte ony taratatyn adam bolady. Bul ne? (jol bıleti)
2. Bul zat bireýiniń qaltasynda, bireýiniń sómkesinde. Betińde sandar bar. Ol san zattar aýysyp ketpeý úshin jazylǵan. Bul ne? (Kıim tapsyrǵanda beriletin belgishe)
3. Bul quraldy ádebıet muǵalimi eshqashan qajet etpeıdi. Al matematıka muǵalimi eshqashan qolynan tastaǵan emes. Ol ózi erekshe bir zat: ólshep-ólshep alyp, túr –túrge bólip tastaıdy. (transportır)
4. Onymen erterekte dúkenderge qoldanylǵan. Ár satylarynda dóńgelek toqashtar ilingen. Ony qoldanǵanda ózi sart-surt etedi. Qarapaıym kálkýlátor dep ataýǵa bolady. (Esepshot)
Býhalterlik mekeme óz baǵasyn berýge ázir eken, endeshe tyńdalyq!
7 – saıys: Endi qurmetti qonaqtar! Sizderge «Qaımaqpen kópirshiktelgen balmuzdaq»desertin usynamyz.
Ol úshin sizderge, sandarǵa baılanysty maqal – mátelder usynylady. Sizder maqal – mátelderdegi sandardy durys tabýlaryńyz kerek. Ár durys jaýap 1 balmen baǵalanady.
5-synyp:
....(eki)jaqsy qas bolmas, ....(eki) jaman dos bolmas.
Dosyńdy ...(úsh) kún synama, ...(úsh) jyl syna.
...(10) ret aıtqannan ...(1) ret kórsetken artyq.
Bilgeniń bir ...(9), bilmegeniń ...(99)
Er qarýy - ...(5) qarý.
6-synyp:
Jumysqa ...(úsh) jylda úırenedi, jalqaýlyqqa ...(úsh) kúnde úırenedi.
...(6) jyl ash bolsań da, atańnyń saltyn umytpa.
Bolar bala.....-inde (15) baspyn deıdi, bolmas bala ...(25)- inde jaspyn deıdi.
...(bir) eli aýyzǵa -...(eki) qaqpaq.
Jerdi ....(eki) ret jyrtqan, ónimdi ...(eki) ese ónim alady.
7-synyp:
Bireýge ...(5) kún aldynda kelse, bireýge ...(5) kún keıin keledi.
...(bir) kún tuzyn tatqanǵa, ...(40) kún sálem.
Oqymaǵan ...(bir) bala, oqyǵan (eki) bala.
Jaqsy jigit ....-inde (15) de jas emes, ...-ge (100) kelse de pás emes.
...-aý (6) ala bolsa aýyzdaǵy ketedi, ...-eý(4) túgel bolsa tóbedegi jetedi.
7- saıystyń qorytyndysy boıynsha sóz ádil-qazyda.
8-saıys: Qurmetti qonaqtar! Kafe ákimshiligi sizderge áli de osy kafeden basqa kafelerge ketip qalmaı bizdiń bas aspazshymyz usynǵan taǵamdardy jaqsy baǵalap otyrǵandaryńyz úshin óz rızashylyqtaryn bildiredi. Osy qurmetterińiz úshin kafe ákimshiligi syı qurmet retinde. «Merekelik shashý» tortyn usynady. Tortty kesýden kim sheberlik kórsetedi eken kórelik? Ol úshin sizder merekelik tortty úsh kesý arqyly tortta ornalasqan jemister ár bólingen bólikte bireýden qalatyndaı etip kesýlerińiz kerek. Oılanýǵa 3 mınýt ýaqyt.
9-saıys: Búgingi keshte sizder bizdiń aspazshylar ázirlegen astardyń dámdiligine rıza bolyp, barlyq usynylǵan as mázirlerinen bas tartpańyzdar. Keıbir adamdarda qabyldaǵan astary tez qorytylady, al keıbirinde ishterin aýyrtyp mazasyzdandyrady. Asty kóp qabyldaýdan ishteri aýratyndarǵa, sonymen qatar búgingi as boılaryńyzǵa tez sińýi úshin sizderge asqazan úshin taptyrmas dári «Mezımdi» usynamyz. Logıkalyq eseptermen jumbaqtar beremiz.
1. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3kg bolady, al eger eki aıaǵymen tursa, onyń salmaǵy qansha? (3kg)
2.Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5burysh)
3. Nárselerdi sanaǵanda,
Kerek ol bizge aýadaı,
Aıtyńdarshy, bul qandaı san,
Jan-jaǵyńa qaramaı? (natýral san)
4. Joq ózinde bas ta, qas ta, moıyn da,
Uzyndyǵy jazylyp tur boıynda. (syzǵysh)
Komandalar ýaqyt bitti. Saıysymyzdy qorytyndylaǵansha
Osymenen bul qyzyqty tamamdasaq,
Bul jaıdy aıtamyz ba jaman bolsaq?
Úırendik bilmegendi osy joly,
Taǵy da úırenemiz aman bolsaq.
Shynymyz bıik bolar, bilim qýsaq.
Ómir degen ónermen úılespeı me?
Jadyratar janymyzdy án tyńdasaq.
Qurmetti qonaqtar! Sizderdiń qurmetterińizge kafe qyzmetkerleri ázirlegen barlyq taǵamnan as tartpaı, qadirli qonaq bola bilgenderińizdiń qurmetine jáne shynynda da kafede otyrǵandaryńyzdy sezindirý úshin mektebimizdiń súıikti ánshisi Múrsálim Meıirbektiń oryndaýynda jandaryńyzdy jadyratar bir án usynamyz. Qabyl alyńyzdar!
Keshimizdiń sońǵy sáti taıap qaldy,
Al, qazir ádil-qazy sóz alady.
Keshimizdiń jeńimpazyn anyqtap,
Maqtaý qaǵaz, syılyqtaryn tapsyrady.
Qorytyndylaý: Jeńimpazdardy marapattaý, syılyqtar berý
H. Dosmuhameduly atyndaǵy orta mektebiniń muǵalimi
Aqqalıeva Laılá
“Matematıkalyq dámhana” atty saıys.
Maqsaty:
Bilimdilik: Bilimge degen kózqarasyn qalyptastyra otyryp, matematıka pánine degen qyzyǵýshylyǵyn oıatý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń matematıkalyq oı - órisin damytý.
Tárbıelik: oqýshylardy alǵyrlyqqa, shapshańdyqqa, izdenimpazdyqqa, tapqyrlyqqa tárbıeleý.
Kórnekilikteri: oıyn taqyrybyna baılanysty plakat, matematıkaǵa baılanysty naqyl sózder, úlestirmeli kartochkalar.
Pánaralyq baılanys: Qazaq tili, beıneleý.
Oıyn barysy:
I. Uıymdastyrý kezeńi: oıyn shartymen tanystyrý, qatysýshylardy anyqtaý.
II. Oıyn jospary: Komandalardy tanystyrý, saıys tapsyrmalary:
As máziri:
«Máńgi umtylmas» salaty
«Matematıkalyq vınegret»
«Bizdiń stoldan sizdiń stolǵa»
«Tez piser» atty qaımaq qosylǵan borsh
«Ragý»
«Matematıkalyq rýlet»
«Qaımaqpen kópirshiktelgen balmuzdaq»
«Merekelik shashý torty»
«Mezım»
III. Jeńisterdi anyqtaý, marapattaý.
Saıys barysy:
Sálemetsizder me oqýshylar!
Naqty bilimge qyzyǵýshylar
Estigenin estip turyp,
Oqyǵanyn mıǵa toqýshylar.
Sálemetsizder me ustazdar!
Aıtar oıyn tuspaldar.
Biz oqytqan oqýshylardyń,
Sáti keldi synalar.
Esepti túrli – túrli shyǵaramyz,
Arasynda oıyn oınap jarysarmyz.
Oıly suraq, jeńil suraq bári de bar,
Ázil esepke búgingi keshte de oryn bar.
Olaı bolsa, bul ne turys,
Keshimizdi biz bastaıyq.
Ádil baǵaǵa qaltasy toly,
Ádil – qazylardy ortaǵa shaqyraıyq!
(Ádil – qazy alqasymen tanystyrý)
Sizderden kafeniń «Býhalterlik mekeme» - dep atalatyn bólmesine jaıǵasýlaryńyzdy suraımyz!
Sonymen qatar esepshiler: Esepshilerdi tanystyrý.
Qymbatty matematıka jankúıerleri men osy zalǵa jınalǵandar! Sizderge osy oıynǵa qatysýshylar atynan qatal da, qatesiz matematıkalyq sálem!
Matematıka – buralańsyz naqty ilim,
Úıretetin baqyt tilin, baq tilin.
Aıdynyńda súńgip, súńgip júzseń bir,
Tarqalmaıdy qýanysh pen shattyǵyn – dep
Mektebimizde ótilip jatqan «Matematıkalyq dámhanaǵa» hosh keldińizder demekpin! Bizdiń dámhanamyzda búgin matematıkanyń alǵyrlary, tapqyrlary bilimdermen synasady. Osy kafeniń ashylýyna oraı arnaıy shaqyrylǵan meımandarymyz bar endeshe, olarmen tanys bolyńyzdar!
Jınalǵan ylǵı daryndar,
Júrekte ot kózderinde jalyn bar – deı kele,
ortaǵa kishkentaı qonaǵymyz 5 «v» synybyndaǵy «Kvadrat» tobyn halaıyq,
Qol soǵyp qarsy alaıyq!
Úlgili tártip, jaqsy oqý,
Alǵa qoıǵan maqsatyn.
Árqashanda mektepte,
Shyǵyp júrgen jaqsy aty – dep
6 «á» synyp oqýshylarynan quralǵan «Úshburysh» atty tobyn ortaǵa shaqyramyz!
Asyp áste saspaıtyn,
Batyl qadam bastaıtyn.
Erkin bılep barynsha,
Jarystan sirá qalyspaıtyn – dep ortaǵa 7 «b» synyby «Trapesıa» tobyn shaqyramyz!
Qurmetti kafe qonaqtary! Ózderińizge arnaıy ázirlengen stoldarǵa jaıǵasyńyzdar. Ózderińizdiń úılerińizde otyrǵandaı erkin sezinińizder!
Sondaı – aq bul kafede matematıkany súıip oqıtyn, onyń qyr – syryn meńgerýge qulshynysy bar barlyq matematıka jankúıerlerine de oryn bar. Sizder árqashan bizdiń kafeniń tańsyq taǵamdaryna tamsanyp, sizder qyzyqty da mazmundy ýaqyttaryńyzdy ótkizesizder degen senim bildiremin! Kafe mázirinen kolorıaly taǵamdarmen qatar, ystyq jáne sýyq taǵamdardy, sonymen birge til úıirtetin, máńgi esińizden ketpes, dámimen deneńizdi balqytatyn desert pen sýsyndardy taba alasyz. Sonymen birge bizdiń kafede óz qyzmetin, as mázirin usynatyn daıashylar men barmender árqashan da sizderdiń qastaryńyzdan tabylady. Endeshe, astaryńyz dámdi bolsyn!
Qurmetti kafe qonaqtary! Sizder qandaı qonaq ekenderińizdi, qandaı tilde sóılesetinderińizdi bilgimiz keledi, jáne de osy ishken astaryńyzdyń aqysyn qalaı ótemeksizder! Endeshe, ózderińdi tanystyryp ótseńizder!
Bul bólimde tanystyrýmen qatar, ár top ózderiniń tobymen tanystyra otyryp, ózderi daıyndaǵan gazet nemese býkletterin tanystyryp ótýi tıis.
Sonymen, ortaǵa: (ár top ózderin tanystyrady)
Tanystyrý saıysy boıynsha sóz kezegi ádil – qazy alqasyna beriledi. Al, endeshe qurmetti kórermender! Naqty saıysymyzdy bastaıyq!
1 – saıys: Qurmetti kafe qonaqtary! Biz sizderge kafeniń aspazdary ázirlegen suraqtar soýsynan turatyn «Máńgi umtylmas» salatyn usynamyz.Bul salat sizderdiń boılaryńyzǵa jaǵymdy sińýi úshin komandalarǵa kezektesip suraqtar qoıylady. Eger bir komanda suraqqa durys jaýap bere almasa, onda basqa komanda jaýap berý quqyǵyna ıe bolady. Durys jaýap bir balmen esepteledi.
Suraqtar:
5-synyp: Ol oqýshy quraly,
Qateni túzetip turady. (Óshirgish)
6-synyp: Aǵash ústinde 100 torǵaı otyrady. Ańshy 10 torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (10 torǵaı)
7-synyp: Matematık, dáriger, aqyn, mýzykant, ekinshi Arıstotel atanǵan shyǵystyń ǵulamasy kim? (Ál - Farabı)
5-synyp: Balalardy jazalaý úshin qandaı geometrıalyq fıgýra qoldanylady? (burysh)
6-synyp: Qar jaýǵanda jaýatyn aqshaqardyń formasy qandaı fıgýraǵa negizdelgen? (altyburysh)
7-synyp: 1 t maqta aýyr ma, 10s temir aýyr ma? (teń)
(Ádil – qazy baǵasy)
2 – saıys: Qadirmendi qonaqtar sizderge kelesi kezekte «Matematıkalyq vınegret» usynylady. Daıashylar usynǵan astan alyp otyryńyzdar! Sizderge usynylǵan taǵamda beınelengen geometrıalyq fıgýralar qandaı da bir áripke sáıkes keledi. Qorshaýda turǵan fıgýralardyń ornyna osy áripterdi qoısaq qandaı sóz shyǵady eken? Ol neni bildiredi? Jaýap izdep kórelik. Kim tapqyr? Oılanýǵa 1 mınýt ýaqyt beriledi. (Matematıka mı gımnastıkasy)
Saıyskerler jaýap bergenshe: Kezekti úı tapsyrmasy retinde berilgen qyzyqty qoıylymdarmen KVN-ge berelik.
Ortaǵa 5-synyptyń «Top qoıaıyq!» kórinisin tamashalańyzdar! Endi ár toptyń jaýabyn tyńdalyq. 2-saıys qorytyndysy boıynsha ádil-qazy alqasyna berelik.
3 – saıys: Kelesi kezekte ár komanda ózderimen kafede birge kóńil kóterip kórshi stolda otyrǵan adamdarǵa as syılaýy kerek. Ol syılyq - «Bizdiń stoldan sizdiń stolǵa» dep atalady. Bul usynylǵan astan alý úshin ár komanda úı tapsyrma retinde ázirlep kelgen qyzyqty da tartymdy suraqtaryn kezektesip qoıýy kerek. Esepshiler 1-3 saıys boıynsha qorytyndysyn shyǵarǵansha 6-synyp «Nan týraly shyǵarma» atty kórinisin tamashalańyzdar!
4 – saıys: Endigi kezekte sizderge kim úlgerse, sol isher degendeı bizdiń aspazdar «Tez piser» atty qaımaq qosylǵan borshyn usynady. Oqýshylar usynylǵan astan alyp otyryńyzdar! Ol úshin orny aýystyrylyp berilgen sózderden matematıkaǵa baılanysty sózder qurastyrý kerek. Oılanýǵa 3 mınýt ýaqyt beriledi.
Sózder: ýtkabýra (kýbatýra), ımrteıams (sımmetrıa), kelshób (bólshek), garıfý (fıgýra), kartvad (kvadrat), akrofıtamnı (ınfarmatıka).
Komandalar ýaqyt bitti. Jaýaptaryńyzdy daıashylarǵa berýlerińiz suralady! (Daıashylar ádil-qazyǵa jaýaptaryn beredi)
Saıyskerlerdiń jaýaptarynyń durystyǵyn qazylar alqasy anyqtaǵansha:
Kezekti úı tapsyrmasyna berilgen 7-synyptyń «Juldyzben júzdesý» atty kórinisine berelik.
5 –saıys: Qadirmendi qonaqtar! Kelesi kezekte zeıin men oılanýdan turatyn ár túrli til úıirter ashshy dámdeýishter qosylǵan «Ragý» usynylady. Eger komanda birinshi kezekten jaýabyn tapsa, onda oǵan 15 upaı beriledi, ekinshi kezekten tapsa 10 upaı, úshinshi kezekten tapsa 5 upaı beriledi. Astan alyp otyryńyzdar!
1-topqa: Teńdeý.
a/ Buny oryndaǵyń kelmese de, oryndaısyń, ony bilmeıtin sıaqtysyń, biraq ony bilgiń kelse, lezde taba alasyń. (15 upaı)
á/ Onyń ósimdik sıaqty sabaǵy, tamyry bar ma bilmeımin, biraq onda ósimdikke qajettisi bar. (10 upaı)
b/Keı kezde esepter onyń kómegimen sheshiledi. Keıbir oqýshylar ony sheshe almaǵandyqtan sheshkisi kelmeıdi. (5 upaı)
2 – topqa: Túbir
a/ Adamdar qatty mazasyzdanǵanda keı kezde dárigerge barǵanda da osy sózdi qoldanylady. (15 upaı)
á/ Ol ósimdikterde qajet nárse atalady. (10 upaı)
b/ Ony tabý úshin tereń bilim qajet. (5 upaı)
3 – topqa: Pıfagor
a/ Ol ǵalymnyń famılıasymen atanǵan. Ol ǵalym ony oqymaǵandardyń ózine de áıgili. (15 upaı)
á/ Onda biz bala kezimizden biletin bir fıgýra týraly aıtylady. Mektepke kelgende ol týraly keńinen oqımyz. (10 upaı)
b/ Odan biz ol fıgýranyń qabyrǵalary týraly bilemiz. Ony dáleldeý kerek. (5 upaı)
(Ádil – qazy baǵasy)
Esepshiler: 3-5 saıys qorytyndysyn ázirlegenshe óz kezegin
6 – saıysty bastaıyq: Bas aspazshy retinde men sizderge «Matematıkalyq rýlet» atty geometrıalyq assortı usynamyn. Sizderge usynylǵan assortı bólikterine ár komanda 1 mınýtta fıgýra qurastyrý kerek. ( trapesıa, paralelogram,kvadrat)
Qurmetti daıashylar! Bizdiń qadirmendi qonaqtardyń taýysqan taǵamdaryn alyp, stoldy kelesi taǵam túrin ákelgenshe tazalap ázirleńizder. Jegen taǵamnyń esebin anyqtaý úshin býhalterlik mekemege tapsyryńyzdar.
Býhalterlik mekeme óz baǵasyn bergenshe kórermenderge de kezek keldi:
Suraqtar qoıý:
1. Bul zattyń pishini tik tórtburysh tárizdi. Ol mektepten qashyq turatyn oqýshylardyń kóbinde bar. Mektepke jaqyn turatyn oqýshylardyń keı bireýinde de joq. Ony sen jaı almaısyń. Ár mektepte ony taratatyn adam bolady. Bul ne? (jol bıleti)
2. Bul zat bireýiniń qaltasynda, bireýiniń sómkesinde. Betińde sandar bar. Ol san zattar aýysyp ketpeý úshin jazylǵan. Bul ne? (Kıim tapsyrǵanda beriletin belgishe)
3. Bul quraldy ádebıet muǵalimi eshqashan qajet etpeıdi. Al matematıka muǵalimi eshqashan qolynan tastaǵan emes. Ol ózi erekshe bir zat: ólshep-ólshep alyp, túr –túrge bólip tastaıdy. (transportır)
4. Onymen erterekte dúkenderge qoldanylǵan. Ár satylarynda dóńgelek toqashtar ilingen. Ony qoldanǵanda ózi sart-surt etedi. Qarapaıym kálkýlátor dep ataýǵa bolady. (Esepshot)
Býhalterlik mekeme óz baǵasyn berýge ázir eken, endeshe tyńdalyq!
7 – saıys: Endi qurmetti qonaqtar! Sizderge «Qaımaqpen kópirshiktelgen balmuzdaq»desertin usynamyz.
Ol úshin sizderge, sandarǵa baılanysty maqal – mátelder usynylady. Sizder maqal – mátelderdegi sandardy durys tabýlaryńyz kerek. Ár durys jaýap 1 balmen baǵalanady.
5-synyp:
....(eki)jaqsy qas bolmas, ....(eki) jaman dos bolmas.
Dosyńdy ...(úsh) kún synama, ...(úsh) jyl syna.
...(10) ret aıtqannan ...(1) ret kórsetken artyq.
Bilgeniń bir ...(9), bilmegeniń ...(99)
Er qarýy - ...(5) qarý.
6-synyp:
Jumysqa ...(úsh) jylda úırenedi, jalqaýlyqqa ...(úsh) kúnde úırenedi.
...(6) jyl ash bolsań da, atańnyń saltyn umytpa.
Bolar bala.....-inde (15) baspyn deıdi, bolmas bala ...(25)- inde jaspyn deıdi.
...(bir) eli aýyzǵa -...(eki) qaqpaq.
Jerdi ....(eki) ret jyrtqan, ónimdi ...(eki) ese ónim alady.
7-synyp:
Bireýge ...(5) kún aldynda kelse, bireýge ...(5) kún keıin keledi.
...(bir) kún tuzyn tatqanǵa, ...(40) kún sálem.
Oqymaǵan ...(bir) bala, oqyǵan (eki) bala.
Jaqsy jigit ....-inde (15) de jas emes, ...-ge (100) kelse de pás emes.
...-aý (6) ala bolsa aýyzdaǵy ketedi, ...-eý(4) túgel bolsa tóbedegi jetedi.
7- saıystyń qorytyndysy boıynsha sóz ádil-qazyda.
8-saıys: Qurmetti qonaqtar! Kafe ákimshiligi sizderge áli de osy kafeden basqa kafelerge ketip qalmaı bizdiń bas aspazshymyz usynǵan taǵamdardy jaqsy baǵalap otyrǵandaryńyz úshin óz rızashylyqtaryn bildiredi. Osy qurmetterińiz úshin kafe ákimshiligi syı qurmet retinde. «Merekelik shashý» tortyn usynady. Tortty kesýden kim sheberlik kórsetedi eken kórelik? Ol úshin sizder merekelik tortty úsh kesý arqyly tortta ornalasqan jemister ár bólingen bólikte bireýden qalatyndaı etip kesýlerińiz kerek. Oılanýǵa 3 mınýt ýaqyt.
9-saıys: Búgingi keshte sizder bizdiń aspazshylar ázirlegen astardyń dámdiligine rıza bolyp, barlyq usynylǵan as mázirlerinen bas tartpańyzdar. Keıbir adamdarda qabyldaǵan astary tez qorytylady, al keıbirinde ishterin aýyrtyp mazasyzdandyrady. Asty kóp qabyldaýdan ishteri aýratyndarǵa, sonymen qatar búgingi as boılaryńyzǵa tez sińýi úshin sizderge asqazan úshin taptyrmas dári «Mezımdi» usynamyz. Logıkalyq eseptermen jumbaqtar beremiz.
1. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3kg bolady, al eger eki aıaǵymen tursa, onyń salmaǵy qansha? (3kg)
2.Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5burysh)
3. Nárselerdi sanaǵanda,
Kerek ol bizge aýadaı,
Aıtyńdarshy, bul qandaı san,
Jan-jaǵyńa qaramaı? (natýral san)
4. Joq ózinde bas ta, qas ta, moıyn da,
Uzyndyǵy jazylyp tur boıynda. (syzǵysh)
Komandalar ýaqyt bitti. Saıysymyzdy qorytyndylaǵansha
Osymenen bul qyzyqty tamamdasaq,
Bul jaıdy aıtamyz ba jaman bolsaq?
Úırendik bilmegendi osy joly,
Taǵy da úırenemiz aman bolsaq.
Shynymyz bıik bolar, bilim qýsaq.
Ómir degen ónermen úılespeı me?
Jadyratar janymyzdy án tyńdasaq.
Qurmetti qonaqtar! Sizderdiń qurmetterińizge kafe qyzmetkerleri ázirlegen barlyq taǵamnan as tartpaı, qadirli qonaq bola bilgenderińizdiń qurmetine jáne shynynda da kafede otyrǵandaryńyzdy sezindirý úshin mektebimizdiń súıikti ánshisi Múrsálim Meıirbektiń oryndaýynda jandaryńyzdy jadyratar bir án usynamyz. Qabyl alyńyzdar!
Keshimizdiń sońǵy sáti taıap qaldy,
Al, qazir ádil-qazy sóz alady.
Keshimizdiń jeńimpazyn anyqtap,
Maqtaý qaǵaz, syılyqtaryn tapsyrady.
Qorytyndylaý: Jeńimpazdardy marapattaý, syılyqtar berý
You Might Also Like
