InfoHub Logo

Taqyryby: Mátin, sandardy, formýlalardy engizý.
Maqsaty:
Bilimdilik: Sabaqta mátin, sandardy, formýlalardy engizý, kóshirme alý, baǵanalar men joldardyń bıiktigin ózgertý amaldarymen tanystyrý
Damytýshylyq: Alǵan bilimin odan ári damytý
Tárbıelik: İzgilikke tárbıeleý

Sabaqtyń tıpi: Jańa sabaqty túsindirý.
Pánaralyq baılanys: programmalaý negizderi
Kórnekti quraldar. oqýlyqtar, kompúter, býklet, vıdeproektor, prezentasıa
Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý
Oqýshylarmen amandasý. Oqýshylardy túgendeý. Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý.
İİ. Ótken sabaqty qaıtalaý
1. Elektrondyq kesteler ne úshin arnalǵan?
2. Qaı ınformasıa bastapqy derekter, al qaısy – nátıjeler dep atalady?
3. Elektrondyq keste uıashyǵynyń adresi degenimiz ne?

İİİ. Jańa sabaqty túsindirý.
1. Teksti engizý
2. Sandar engizý
3 Formýlalar engizý
4. Baǵanalar enin jáne qatarlar bıiktigin ózgertý
5. Uıadaǵy málimetti túzetý
6. Jyljytý
7. Kóshirme alý
1. Mátin – kez kelgen sımvoldar tizbegi, eger mátin sıfrdan bastalatyn bolsa, onda ony ‘’’’ tańbasymen bastaý kerek. Eger mátin eni uıanyń eninen artyq bolsa, ekrandaǵy element solardyń da ishinen kórinip turady. Al, eger oń jaqtaǵy uıaǵa basqa málimet engizilse, onda onyń aldyndaǵy kóringen málimet tek óz uıasynda ǵana beınelenip qıylyp qalady. (biraq EVM jadynda tolyq saqtalady)

2. Elektrondyq kestege sandar engizý =,+,- tańbalarynan nemese birden sıfrdan bastalady. Eger engizilgen sandarynyń eni uıanyń eninen artyq bolsa, onda san eksponensıalyq túrde beınelenedi nemese ol sannyń ornyna # # # # tárizdi tańbalar shyǵady (biraq EEM jadynda ol sannyń barlyq razrádtary tolyq saqtalady).

3. Excel - de kez - kelgen arıfmetıkalyq órnek formýla túrinde jazylady. Ol uıa adresteri men sandarynyń, fýnksıalardyń arıfmetıkalyq amaldar tańbasy arqyly biriktirilgen jıynynan turady.

4. Baǵanalar enin jáne qatarlar bıiktigin ózgertý
Bul áreketterdi tyshqan arqyly nemese menú kómegimen atqarýǵa bolady. Tyshqandy paıdalanar kezde onyń siltemesin baǵanalar áripteri arasyndaǵy nemese qatarlar nómiri arasyndaǵy bólý syzyǵyna jetkizip, silteme eki tilsyzyǵy bar baǵyttaýysh beınesine aınalǵanda tyshqannyń sol jaq batyrmasyn basyp baǵananyń nemese qatardy keńeıtý ( taryltý) kerek.
Menúdi paıdalanatyn bolsaq, kólemi ózgertilýge tıis baǵanalardy
( qatarlardy) belgilep qoıyp, Format Qatar Mólsher (Razmer)
Format Baǵana Mólsher (Razmer) komandalaryn oryndaý kerek.

5. Uıadaǵy málimetti túzetý
Málimetterdi túzetý uıaǵa olardy engizip jatqanda nemese engizip bolǵan soń da júrgizile beredi. Eger málimettegi qateni engizý sátinde baıqasańyz, onda artyq sımvoldardy BackSpase pernesimen óshirip, kerektilerin qaıta tere otyryp ózgerte alamyz. Esc pernesi uıaǵa málimet engizbeı, onyń qaıtalap terý múmkindigin beredi.

Málimet buryn engizilgen uıany túzetý úshin teńbiltordy, ıaǵnı kestelik kýrsordy kerekti uıaǵa jetkizip, túzetý rejımine kóshý úshin Ǵ2 pernesin basyp, nemese tyshqan kýrsoryn formýla qataryndaǵy málimetter arasyna alyp baryp, ony syrt etkiz qajet. Odan keıin kerekti túzetýler engizip, eń sońynda Enter pernesin nemese baǵyttaýysh tilsyzyq pernelerdiń birin bassa bolǵany.
Málimetter engizilisimen olar esepteý prosesine aralasyp, ózderine qatysty uıalardaǵy nátıjelik málimetterdi birden ózgeretinine nazar salyńyzdar?
Bul – elektrondyq kestelerdiń eń mańyzdy qasıetteriniń biri.

6. Jyljytý
Málimetterdiń bir ornynan bir orynǵa jyljytý barysynda NENİ jáne QAIDA ornalastyratynymyzdy aıqyndap alǵanymyz jón. Jyljytý kezinde ornynan kóshiriletin málimetterdi, ıaǵnı uıany ne blokty ( NENİ tasymaldaý kerek) belgilep alamyzda oǵan tyshqan kýrsoryn alyp baramyz. Sol sátte kýrsor aq baǵyttaýysh tilsyzyqqa aınalady. Sonan soń belgilengen blokty ne uıany tyshqanmen ilip alyp basqa orynǵa (QAIDA tasymaldanady) alyp baramyz.

7. Kóshirme alý
Kóshirme alý kezine túp nusqa túrindegi málimet óz ornynda qalady, al basqa orynda (QAIDA) onyń kóshirmesi qosymsha paıda bolady. Kóshirme alý operasıasy jyljytý tárizdi oryndalady, tek bul joly Ctrl pernesin basýly kúıinde ustap túrý qajet
Plústi toltyrý áreketi arqyly da kóshirme alýǵa bolady. Kýrsordy tordyń oń jaq tómengi shetine alyp barsa, ol «plús»tańbasyna aınalady, ony toltyrý markeri dep ataıdy Toltyrý áreketin ońǵa qaraı jáne tómengi baǵytta júrgizedi. Toltyrý, jyljytý sıaqty oryndalady, biraq sol sátte kýrsor uıanyń nemese bloktyń oń jaq tómengi shetinde turýy tıis (qara plús túrinde) Toltyrý kezinde bastapqy uıadaǵy nemese bloktaǵy málimet (NE ) tyshqannyń batyrmasyn basyp turyp ony jyljytý arqyly birneshe ret qaıtalana alady. Ol ásirese formýlalardy kóshirýge óte yńǵaıly.

İÚ. Jańa sabaqty pysyqtaý.
1.. Elektrondyq kestege sandar engizý qandaı komandanyń kómegimen júrgiziledi?

2 Kóshirme alý qandaı komandanyń kómegimen júrgiziledi?
Ú. Úıge tapsyrma: 282 - 285 bet