InfoHub Logo

Beısenbiniń áleýmettik isterge aralasyp, ósip-jetilýine Maman bı úlken jebeýshi boldy. Sol dáýirde Maman bı ádil, týrashylyǵymen el kózine túsken. Aıtsa sózi, qolqalasa bet-bedeli ótetin úlken bılerdiń biri edi. Jas bolǵanymen Beısenbiniń ádilqazylyǵy men aqyldylyǵyna qyzyqqan kózi qaraqty qart bı Beısenbini óz janyna ertip júrip baýlıdy. Jas Beısenbi Mamanǵa erip talaı topty jıynǵa, dýmandy as-toıǵa, qazaq ortasyndaǵy tolyp jatqan keleli keńester men daý-sharlarǵa qatysady. Bul saparlar Beısenbini ómir tanýǵa, qalyń halyqtyń kúıin baıqap, ádilet jolyn qýýǵa umtyldyrady. Beısenbi bılik basyna baılyǵymen ne rý shonjarlyǵymen emes, qaıta ádildigimen, sózine jurt uıyǵan sheshendigimen halyqqa is kórsetýimen tanylyp shyqqan adam. Onyń ádildiligi men sheshendigi, alymdylyǵy jóninde el aýzynda madaqtalyp kele jatqan talaı ańyz-áńgimeler bar. Sonyń biri «Kók besti daýyn» sheshken ádil bıligi bolyp tabylady.

Beısenbiniń jastaý kezindegi bir asta ótkizilgen oshaq báıgede aldymen kelip, júldeli bolǵan kók bestisi úlken báıgede qastandyqqa ushyrap mert bolady. Kók besti abaq kereıdiki, ýaq — jaýapty jaq eken. Eki taıpa eldiń arasynda osyǵan bola úlken daý týylyp, uzaqqa deıin sheshilmeıdi. Ýaqtyń Erkókshe bıi: «El arasyn berekelestirsem, ólgende artyma daý qaldyrmaı bitirip ketsem», — dep oılap, abaq kereı men ýaqtyń sóz ustar bılerin keńeske shaqyrsa kerek. Keńeske abaqtyń janat rýy jaǵynan Maman bı qatysady.

Qasyna jas Beısenbini ertip barady. ol Erkókshe bıge amandasa barǵanda, Erkókshe bı:

— Myna balań kim? — dep suraıdy. Sanda Maman bı:

— İnim, Dónenbaı batyrdyń balasy, tizgin ustatarym, — dep tanystyrdy.

Keńes bastalyp, eki jaqtyń daýgerleri daýyn aıtyp, talabyn bildirgennen keıin, qart Erkókshe bı daýdyń tóreligin aıtýǵa Beısenbini kórsetip:

—«Káriniń sózi tátti, isi sátti, jastyń jalyny qatty» degen sóz bar. Jas bıim, osy daýdyń bıligin sen aıtshy, — deıdi.

Eki arys eldiń arasyndaǵy eski daýǵa tuńǵysh ret kezikken Beısenbi:

— Bestiniń quny — bes kesik, bitken jón eki jaq eldesip, júrmelik qan keship, qun kesip, bul joly bas báıge — 500 qoı kók bestiniń sybaǵasy edi. Bir kesik soǵan, bir kesik abaq eliniń uranyna, al qalǵan úsh kesik el ara berekelik isiń ǵoı, — dep taqpaqtaı jóneledi.

Uzaqqa sozylyp biltelengen eski daýdyń shıesi sheshilgendeı bolady. Eki jaq Beısenbiniń bıligine aırandaı uıyıdy. Abaq kereı jaǵy 200 qoı alyp, 300 qoıdy keshirim etedi. Buǵan dán razy bolǵan Erkókshe bı Beısenbige ózi minip júrgen qońyr jorǵa atyn tartý etedi. Attyń túr-tulǵasy men júrisine kóńili tolǵan Beısenbi dombyra shanaǵyna «Maıda qońyr» atty áserli kúı týyndatady.

---