InfoHub Logo

26 mamyrda Nur-Sultan qalasynda  «Technovation Challenge – 2019» halyqaralyq İT jarysynyń aımaqtyq kezeńi ótti. Baıqaýǵa Qazaqstannyń 14 qalasynan 57 komanda qatysty. Elimizdiń túkpir-túkpirinen kelgen 10-18 jas aralyǵyndaǵy oqýshy-qyzdar baq synasty.

Technovation — bul áleýmettik máselerlerdi (medısına, bilim, aqparattyq tehnologıalar, qaýipsizdik jáne beıbitshilik) kóterip, onyń sheshimin tehnologıa (atap aıtqanda mobıldi qosymshalar) arqyly tabýǵa úıretetin volonterlik baǵdarlama. Technovation Challenge — bul 10–18 jas aralyǵyndaǵy oqýshy qyzdar arasynda ótetin halyqaralyq baıqaý. Qyzdar mobıldi qosymsha jasap IT salasynan qabiletterin shyńdap qana qoımaı sonymen birge sol qosymsha arqyly áleýmettik máselelerdi sheshýge tyrysady. Bul baıqaý álemniń 78 elinde ótkiziledi. Baıqaýdy uıymdastyrýshy — Kremnıı alqabyndaǵy «Iridescent» komersıalyq emes qaıyrymdylyq uıymy. Bas júlde — 10 000 dollar.

^{Sýret: the-tech.kz}

Bıyl elimizde ótkizilgen baıqaýda qatysýshylar, belgili bir áleýmettik máseleni kóterip, onyń sheshý joldaryn IT turǵysynan qarastyryp, tehnologıa arqyly qalaı sheshý joldaryn kórsetti. Bir-birinen artyq bolmasa kem túspeıtin myqty komandalardyń arasynan úzdik dep 5 komanda tańdap alyndy. 45 adamnan turatyn qazylar alqasy ózara keńesip úzdik dep tómendegideı komandalardy atady.  

Jartylaı fınalǵa ótkender: 

Aqtóbe qalasynan elia komandasy — Able to live qosymshasy, estý qabileti nashar adamdardyń ómirin jeńildetetin servıs.

Almaty qalasynan Pizzazz komandasy — ZhanHealth qosymshasy. Densaýlyǵy nashar adamdar úshin kómek shaqyratyn servıs.  

Almaty qalasynan Guiding Star komandasy — Guiding Star qosymshasy, názik jandylardyń kóshbasshylyq daǵdylardy damytýǵa arnalǵan qosymsha.

Almaty qalasynan Coco komandasy — TECO qosymshasy. Jeke maqsattar qoıyp, ony oıyn túrinde oryndaýǵa kómektesedi.

Taraz qalasynan Spark komandasy — KindMind qosymshasy. Estý qabileti óte nashar jandarǵa arnalǵan qyzmet.

Pizzazz komandasymen suhbat

Biz jartylaı fınalǵa ótken Almatylyq Pizzazz komandasymen suhbattastyq. Medısınalyq máselelerdi sheshýge arnalǵan IT jobasyn jasap shyǵarýǵa boıjetkender kóp izdenip, eńbektengenderin aıtty. Top músheleri: Erık Dılára, Alkeeva Aınýra, Qarshyǵa Ásem, Saparbek Alýa. Almaty qalasyndaǵy fızıka-matematıkalyq baǵyttaǵy Nazarbaev zıatkerlik mektebiniń oqýshylary. Topty ataý sebebi Pizzazz aǵylshyn slenginen aýdarǵanda «batyl, qoryqpaıtyn» degen maǵyna bildiredi. Olar «ózimizdi batyl dep sanaǵandyqtan toptyń atyn solaı dep atadyq», — deıdi.

^{Sýrette soldan ońǵa qaraı: Dılára, Aınýra, Ásem, Alýa}

— Biz IT salasynyń qarqyndy damyp jatqanyn baıqaǵandyqtan osy salaǵa bet burdyq. Ótip jatqan túrli baıqaýlarǵa qatysyp, jaqsy jetistikterge jetýdi armandadyq, ózimizge maqsat etip qoıdyq. Solaı osy oqý jylynyń qarasha aıynda (2018 jyl qarasha) tórteýmiz HackDay degen konkýrsqa barǵanbyz. Alaıda oryn ala almadyq. Sodan keıin kelesi joly jasaıtyn qosymshamyz ár adamnyń ómirin jaqsartýǵa paıdasyn tıgizýi kerek degen ıdeıany ustandyq. Dılára — qosymshanyń kodyn jazdy. Al men jurt aldynda sóıleıtin sózderimizdi ıaǵnı speech deıdi ǵoı. Sony daıyndadym. Ásem — basymyzdaǵy táj sıaqty bas kıimderimizdi jasady, ústimizdegi bárimizde birdeı aq fýtbolkalarymyz bolýy ári prezentasıanyń durys ótýine jaýapty boldy. Al bıznes jospar úshin jaýapkershilikti Alýa aldy.

Technovation Challenge  baıqaýynda olar Zhanhealth mobıldi qosymshasyn jasaǵan. Bul qosymsha naýqas adamdarǵa kómektesetin servıs.   

— Epılepsıa, astma, dıabet nemese alergıa sıaqty aýrýlarǵa tap bolǵan adamdarǵa arnalǵan. Aıaq astynan derti ustaǵan jaǵdaılarda adam batyrmany (knopkany) basa qalsa, jedel járdem shaqyrylady. Al adamnyń ornalasý núktesi geolokasıasy onyń jaqyndaryna jiberiledi. Telefon dybys shyǵara bastaıdy. Bul arqyly sol mańda ótip bara jatqan adamdardyń nazaryn ózine aýdartady. Kómektesýshi adam aýyrǵan kisiniń telefonyn qolyna alǵanda kómektesýge qajet ınstrýksıa ashylady. Telefon ashylmaı, smartfon betinde qupıasóz (paról) bolsa da ınstrýksıa kórsetiledi. Bul ınstrýksıany naýqas adam aldyn-ala ózi jazyp qoıady. Máselen: astmamen aýyrsa «sómkemde ınglaıator jatyr, sony aýzyma eki ret sebý kerek» degen sıaqty nusqaýlyq kórsetiledi. Bylaı qaraǵanda bizge jeńil kóringenmen, naýqas adam derti ustaǵan jaǵdaıda ózine kómektese almaıdy. Al janynan ótip bara jatqan kómekteskisi kelgen adamdar qalaı kómektesý kerek ekenin bilmeıdi. Osyndaı jaǵdaıda bizdiń qosymshamyz kómektesedi. Biz osy máseleni sheshemiz. Ádette osyndaı aýrýlarǵa tap bolǵan adamdar kerek kezde jyldam ári durys alǵashqy kómek kórsetilmegendikten (pervaıa pomosh) kóz jumady.

Al densaýlyq saqtaý salasyn tańdaýlaryńyzǵa ne sebep boldy?

— Meniń ózimde alergıa bar. Sondyqtan ózimmen birge árqashan dári alyp júrýim kerek. Alaıda bul dárini durys paıdalanýdy meniń ata-anam, dostarym ǵana biledi. Al avtobýsta, basqa da qoǵamdyq oryndarda óz ómirim úshin qorqamyn. Eger dertim ustaǵan jaǵdaıda eshkim durystap dárimdi bere almaıdy. Sol úshin osy qosymshada nusqaýlyq  kórsetip jasadyq. Bul ıdeıa negizi Alýaǵa keldi. Biz mektepte únemi birge júremiz. Men oǵan óz máselemdi aıtyp, bólistim. Al Technovation-ǵa bir ıdeıa kerek boldy. Solaı Alýa osy ıdeıany usyndy. Bizde budan basqa ıdeıa bolmady. Osy ıdeıamen jumys jasap, Zhanhealth dep atap, prototıpin qaǵazǵa da saldyq. Alaıda bul ıdeıany mentorymyzǵa aıtqanda ol kisi bizge «2 apta taǵy da oılanyńdar. Múmkin basqa da ıdeıalar keler», — dedi. Sodan soń biz ózge ıdeıalardy qarastyrdyq. Bizde budan ózge jıyrmaǵa jýyq ıdeıa boldy. Biraq eń sońynda osy Zhanhealth ıdeıasyna kelip toqtadyq. Eń alǵashqy ıdeıa eń jaqsysy degen. Bárimiz bul ıdeıany odan ári jetildirip, sońǵy fýnksıalardy qostyq. Sondaı-aq  zertteý de júrgizdik. Nátıjesinde tek Qazaqstan boıynsha 10 myńnan astam astmatık, 170 myńnan astam epıleptık, 320 myńnan astam dıabetık, 50 myńnan astam allergık bar eken. Osy adamdardyń bárinde ustama (prıstýp) derti bar. Alaıda adam derti ustardyń aldynda 3-5 sekýnd buryn «qazir derti ustaıtynyn» adam túsinedi ǵoı. Iaǵnı sol 3-5 aralyǵynda «vıdjet» batyrmasyn (knopka) basyp úlgire alady. 

Joba jasaý kezinde kedergiler boldy ma?

— Kedergiler árıne, boldy. Bıznes jospar jazý úshin naqty sandar kórsetý kerek boldy. Túrli jerlerge baryp, saýalnama júrgizdik. Elimizde joǵaryda atap ketkendeı aýrýlarmen aýyratyn naýqas adamdar kóp bolǵanmen kóshede kezdestirý qıyn. Sondyqtan biz  aýrýhanalarǵa da bardyq. Odan bólek, taım menejmentti atap óter edim. Biz osy jobamen tórt aı aınalystyq. Osy tórt aıda bizde túrli emtıhandar boldy: úshinshi jáne tórtinshi toqsandyq emtıhandar, IELTS, SAT, ishki jáne syrtqy emtıhandar tapsyrdyq. Soǵan qaramastan biz bul jobany joǵary deńgeıde bitirdik dep sanaımyz.  

Qazaqstannyń ár túkpirinen kelgen 57 komandanyń arasynan úzdik 5 komanda jartylaı fınalǵa ótken. Onyń ishinde Pizzazz komandasy da bar. Jartylaı fınalǵa ótken 5 komandanyń jobasyn halyqaralyq sarapshylar tarazylaıdy. Baǵy men baby qatar shapqandar kúzde San-Fransıskoda ótetin fınalǵa qatysady.⠀

— Jalpy Astanaǵa Qazaqstannyń barlyq qalasynan 57 komanda kelgen. Biz ózge qyzdardyń jobalaryna qarap ózimiz úshin qoryqtyq. Sebebi olardyń da jobalary joǵary deńgeıde boldy. Sondyqtan biz bar kúsh jigerimizdi jınap, barynsha jaqsy nátıje kórsetý úshin kóp eńbektendik.

Búgingi tańda Pizzazz komandasynyń qosymshasyna «Nomad Life» jáne «Centras Insurance» syndy bedeldi saqtandyrý kompanıalary qyzyǵýshylyq tanytqan. Qazir kelissózder jasalyp jatyr. Aldaǵy ýaqytta áriptestik baılanys ornatyp birge jumys istesek degen nıette ekendikterin jetkizdi.

Bıyl Qazaqstanda úshinshi jyl qatarynan ótip otyr. Osy úsh  jyldyń ishinde 300 astam komanda qatysyp, úsh komanda fınalǵa deıin jetip, álemdegi úzdik 6 komanda qataryna kirgen. Al qazaqstandyq bir komanda San-Fransıskodaǵy (AQSH) Kremnıı alqabyna baryp bas júldeni jeńip alǵan.

Aıta keteıik, «Technovation challenge Kazakhstan» baıqaýynyń bas seriktesi ári demeýshisi — Aıda men Nuráli Álıevterdiń «ZHANARTU» qaıyrymdylyq qory. Al «Technovation Kazakhstan 2019» óńirlik baıqaýynyń negizgi seriktesteri Kaspersky Lab, «Fınteh Hab MFSA» jáne AHQO búrosy boldy.  

Sýretter: jeke paraqshalarynan alyndy

Qanıa Tabys

---