InfoHub Logo

Mekteptegi dene shynyqtyrý jumysynyń negizgi túri - sabaq

Mekteptegi oqý - tárbıe jumysynyń negizgi túri – sabaq sanalady dep jalpy orta bilim beretin mektepterdiń erejesinde aıtylǵan. Bul kórsetkish tolyǵymen mekteptegi dene tárbıesi jumysyn qarastyrady. Dene shynyqtyrý sabaǵyna mekteptiń barlyq oqýshylary mindetti túrde qatysýy qajet. Sabaq, sabaq kestesi boıynsha belgili bir synypta turaqty ýaqytta ótkiziledi. Bul sabaqty utymdy uıymdastyrýǵa yqpalyn tıgizedi. Munda tek oqýshylardyń dene daıarlyǵyn eskerý qajet.

Osy atalǵannyń bárin birlese otyryp iske asyrý bilim jáne iskerlik daǵdylaryn júıeli túrde meńgertýdi qamtamasyz etedi, oqý baǵdarlamasy boıynsha qarastyrylǵan mindetter sheshiledi, oqýshylardyń dene tárbıesiniń jan – jaqty bilim alýynyń negizin quraıdy. Bul oqýshynyń sabaq kezinde alǵan qımyl qozǵalys jónindegi bilimi men iskerlik daǵdylaryn iske asyrýynyń jemisi bolyp tabylady. Tapsyrmany oqýshylar óz betimen úıde, synypta jáne synyptan tys ýaqyttarda da oryndaıdy. Dene shynyqtyrý sabaǵynda oryndalatyn jattyǵýlardyń mańyzy zor. Olar kúndelikti ómirde jáne turmysta qoldanylady. Mekteptiń maqsaty oqýshylardyń dene shynyqtyrý sabaǵynda alǵan bilim, iskerlikterin kúndelikti ómirde, oqýda, eńbekte, demalysta tıimdi paıdalanýyn kózdeıdi. Osynyń bárin oqýshy eń aldymen dene tárbıesi sabaǵynda úırenedi.

Dene tárbıesi sabaǵynyń qurylysy, mazmuny, uıymdastyrylýy jaǵynan ózindik erekshelikteri bar. Sabaq úlken zalda, alańda, dálizde ótedi. Al bul óz kezeginde dene shynyqtyrý sabaǵynyń uıymdastyrylýynyń negizin quraıdy. Sabaqta oqýshylar arnaýly sport kıimderin kıedi jáne basqa temperatýradaǵy keńistikte bolady. Sabaq kezinde oqýshylar turaqty bir orynda emes, jattyǵý jumystaryna baılanysty oryndaryn aýystyryp otyrady jáne bir - birimen jan - jaqty qarym - qatynasqa túsedi. Sonymen qatar muǵalimniń basshylyǵymen sabaq túrlenip ótkizilip otyrylýy qajet. Sabaq barysyndaǵy úıretý prosesinde barlyq oqýshylar qımyl daǵdylaryn oryndaı bilý sheberlikterin, bilimniń belgili bir kólemin meńgeredi, deneniń sapalyq qasıetterine ıe bolady. Sabaqtyń ereksheligi oqýshylar aǵzasynyń únemi qımyl – qozǵalysta bolýynda. Basqa sabaqtarǵa qaraǵanda bul sabaqta ár oqýshylarǵa kóńil bólý talap etiledi. Osy erekshelikter muǵalimge zor jaýapkershilik júkteıdi.

Dene shynyqtyrý sabaǵyna qoıylatyn talaptar:
a) belgili mindettiń bolýy, sabaq maqsatynyń oryndalý barysynda barlyq oqýshynyń qamtylýy;
á) sabaqtyń ádistemelik talapqa saı qurylýy;
b) ótken sabaqty qaıtalaı otyryp jańa sabaqty tolyq qamtý jáne kelesi sabaqtyń mazmuny men maqsatynan habardar bolýy;
v) ótiletin materıal oqýshylardyń jas erekshelikterine, jynysyna, dene damýy men daıarlyǵyna saı kelýi;
g) sabaqtyń oqýshyny qyzyqtyratyndaı jáne belsendiligin arttyratyndaı bolýy;
d) deneniń jan – jaqty damýyna, densaýlyqty jaqsartýǵa jáne julynnyń (arqannyń) durys qalyptasýyna arnalǵan jattyǵýlar men oıyndardyń bolýy;
e) dene tárbıesi sabaǵy sabaq kestesindegi basqada sabaqtarmen yńǵaılasyp, turaqty júrgizilýi;
j) sabaqtyń tárbıelik mańyzdylyǵynyń bolýy.