Meniń armandaǵan úıim
Taqyryby: Meniń armandaǵan úıim.
Maqsaty: oqýshylardyń jaqsy nıetpen armandaı bilýine jáne oǵan qol jetkizýge umtylýyna yqpal etý.
Mindetteri:
- Arman uǵymy týraly túsinik berý.
- Balalardyń oıyn, qıalyn damytý.
- Jaqsylyqqa tárbıeleý.
İ Uıymdastyrý kezeńi.
- Úıirme bastaýǵa daıynsyńdar ma?
Quraldaryń túgel me?
Kóńil kúıleriń qandaı?
Smaılıkı
Qazirgi kóńil - kúıleriń:
Dılnaz:
- Men bárin jasaı alamyn.
Jansaıa
- Búgingi kún tamasha
Oljas:
- Meniń kóńil kúıim keremet jaqsy
Rıfat:
- Men ózimdi jaqsy sezinýdemin
Eldos:
- Men jumys isteýge daıynmyn.
Erkebulan:
- Men ózime senimdimin
Anjelıka:
- Men barlyǵy qolymnan keletine senemin
Madına:
- Men jigerlilikpen maqsatyma qol jetkizemin.
Darhan:
- Men jaýapkershilikpen oryndaımyn.
Islam:
- Adam eńbekpen shyńdalady.
Jibek:
- Jaqsy kóńil kúı jan shýaǵy
Aıdana:
- Jaqsylyqpen janym dos.
Shattyq sheńberi
- Balalar, bárimiz shattyq sheńberine jınalaıyq.
Armanǵa birge baraıyq,
Áýelep ánge salaıyq.
Qazaq eliniń kirpishin
Bárimiz birge qalaıyq.
Slaıd
«Qazaqstan - bizdiń ortaq úıimiz, bizdiń ózimiz de, bizdiń babalarymyz da osy jerdi meken etedi. Eger biz ózimizdiń ómirimizdi synaýdy biler bolsaq, ony jasampazdyqpen jańǵyrtyp, boı kórsetken árbir talshybyqty mápelep ósirip otyrmasaq, onda biz ózimizdi naǵyz patrıot dep sanaı almas edik» degen Elbasy N. Á. Nazarbaevtyń sózi memleketimizdiń kelesheginiń tutqasyn ustaıtyn jas urpaqty osy bastan Otanyna, Atamekenine shyn berilgendik rýhynda tárbıeleýden artyq borysh joq ekendigin kórsetedi.
Ár adamnyń ómirinde óz armany bolady. Armansyz adam – qanatsyz quspen teń. Ár adamnyń jan dúnıesinde tamyr jaıǵan armany bar. Ol arman – adammen birge ósedi, órkendeıdi.
Arman alysqa jeteleıdi
Myna saýaldar arqyly óz oıymyzdy aıtyp, áńgimeleseıik.
• Eseıgende kim bolǵyń keledi?
• El úshin qandaı ıgi is atqarý oıyńda bar?
• Ózińdi qandaı adam retinde elestetesiń?
• Ata - anańnyń úmitin aqtaý úshin ne isteı alasyń?
• Álsizderge qorǵan bolyp kómektesý úshin ne isteýge bolady?
Oqýshylar sheńber quryp otyrady. Olardyń bireýi oıyn júrgizýshi bolady. Ol ortadaǵy ústelge asyqty bar ónerimen buralta tastaıdy. Asyq kimniń tusyna tússe, sol oqýshy shyǵyp óz armanyn jáne ne úshin sony armandaıtynyn aıtady. Mysaly, «Shirkin - aı, basshy bolsam, elime nur syılaǵan», «Shirkin - aı, doktor bolsam, halqymdy etem aman», «Shirkin - aı, bankır bolsam, molshylyq bárinde bolady», «Shirkin - aı, sáýletshi bolsam, jaınaıdy meniń qalam» jáne t. b.
Jyldam jáne ne úshin ony armandaıtynyn aıta almaı qalǵan oqýshy aıyp tartady.
- Bos sharshylarǵa qandaı balany jaqsy bala dep ataıtynyn jazady.
Sózjumbaqtyń jaýaby: aqyldy, raqymdy, meıirimdi, arly, zeıindi, shynshyl, yntaly, oıly.
«Óz úıim, óleń tósegim» degendeı, shynymen - aq óz úıime eshqandaı záýlim de jete almas. Nege deseńiz, óz shańyraǵymnyń túkpir - túkpir tesigi, árbir keregesi, árbir terezesi maǵan ystyq bolyp kórinedi. Qansha jerden alystap ketsem de, meni árdaıym oshaǵymnyń jylýlyǵy tartyp turady. Keıde úıimniń ıisin ańsaımyn. Sonymen qatar, ákemniń aqyl sózderin, anamnyń aıaly alaqanyn, aǵa - inim men apa - sińlilerimmen sol kishkene úıde oınap - kúlgenimdi armansyz eske alamyn. Tipti, alysqa barmaı - aq kórshimniń úıine qonaqqa barsam da jatyrqap, ózimdi yńǵaısyz sezinemin. Al úıge kelsem, boıymdy erkin ustap, sondaı shalqyp qalamyn. Mine, osydan keıin men óz úıimniń qanshalyqty jyly ekenine kózim jetti.
Bir úıge bara qalsań, qol - aıaǵyń kisendelip qalǵan sıaqty, óz - ózińdi bir erikte ustaı almaısyń. Ol úı qandaı bolsyn, meıli han saraıy bolsyn, meıli úlken, alyp kıiz úı bolsyn, báribir seni óz úıińe degen saǵynysh jeteleıdi. Bul tek úıge ǵana emes, óz mektebińnen basqa mektepke barsań, týǵan jerińnen basqa jat jerge barsań osyndaı sezim qushaǵynda bolasyń. Úıińe ne bolmasa týǵan elińe kelgende arqańnan bir aýyr júk túskendeı bolasyń. Qol - aıaǵyń baılaýdan sheshilgendeı, bir keremet sezimge bólenesiń, «Qaırań meniń óz úıim» dep Jırensheniń kúıin keshesiń.
«Qıal álemine saıahat»
Balalarǵa óz armandaryn qıal - ǵajaıyp beınede qaǵazǵa túsirip, túrli - tústi qaǵazdar arqyly aplıkasıa oryndaý
«Balalar, endi osy shyǵarmalaryńyzǵa at qoıyp, qoldaryńyzǵa ustap joǵary kóterińizder. Qane, qıal álemine kim qalaı saıahat jasaı aldy eken?!»
III Saramandyq jumys
Qaǵaz, qaıshymen jumys istegende qaýipsizdik erejesi:
• Qaıshymen jumys istegende muqıat bol.
• Buıymdy qıǵanda, qaǵazdy yńǵaıly qı.
• Qaıshymen qıǵanda, qaıshyny kendeý ashyp, qaıshyny ózińnen alshaq usta.
• Saýsaǵyńdy jaraqattap alma.
• Qaıshyny jaýyp ózińe qaratyp ber.
• Jumys kezinde qaıshyny ushynan ustama.
V Baǵalaý
Oqýshylar jumysyn qadaǵalap, tekserý, baǵalaý. Jaqsy salynǵan sýretti úlgi retinde kórsetý.
VI Qorytyndy
Sheńber aıasynda E. Ótetileýovtyń «Naǵyz adam bolamyn!» óleńin qosylyp aıtaıyq.
«Naǵyz adam bolamyn!»
E. Ótetileýov
Búgin tıtteı balamyn, El syılaıtyn muǵalim,
Áli - aq jigit bolamyn. Álde shahter bolarmyn.
Sonda múmkin, men ǵalym, Sonda usta, ne artıs,
Álde shofer bolamyn. Ne dáriger bolarmyn.
Álde, álde… Bilseńder,
Jalǵyz ǵana talabym:
Er jetkende, el sener
Naǵyz adam bolamyn!
Armanǵa birge jeteıik. Balalar bir – birine armanǵa jetý jolyndaǵy tilekterin arnaıdy
Bilimmen, izdenýmen, eńbektenýmen jet
- Alǵa samǵa
- Naǵyz adam bol t. b.
- Armandaryń oryndalsyn! Bilimmen, ónermen alǵa samǵańdar!
VII Jumys ornyn jınaý
Maqsaty: oqýshylardyń jaqsy nıetpen armandaı bilýine jáne oǵan qol jetkizýge umtylýyna yqpal etý.
Mindetteri:
- Arman uǵymy týraly túsinik berý.
- Balalardyń oıyn, qıalyn damytý.
- Jaqsylyqqa tárbıeleý.
İ Uıymdastyrý kezeńi.
- Úıirme bastaýǵa daıynsyńdar ma?
Quraldaryń túgel me?
Kóńil kúıleriń qandaı?
Smaılıkı
Qazirgi kóńil - kúıleriń:
Dılnaz:
- Men bárin jasaı alamyn.
Jansaıa
- Búgingi kún tamasha
Oljas:
- Meniń kóńil kúıim keremet jaqsy
Rıfat:
- Men ózimdi jaqsy sezinýdemin
Eldos:
- Men jumys isteýge daıynmyn.
Erkebulan:
- Men ózime senimdimin
Anjelıka:
- Men barlyǵy qolymnan keletine senemin
Madına:
- Men jigerlilikpen maqsatyma qol jetkizemin.
Darhan:
- Men jaýapkershilikpen oryndaımyn.
Islam:
- Adam eńbekpen shyńdalady.
Jibek:
- Jaqsy kóńil kúı jan shýaǵy
Aıdana:
- Jaqsylyqpen janym dos.
Shattyq sheńberi
- Balalar, bárimiz shattyq sheńberine jınalaıyq.
Armanǵa birge baraıyq,
Áýelep ánge salaıyq.
Qazaq eliniń kirpishin
Bárimiz birge qalaıyq.
Slaıd
«Qazaqstan - bizdiń ortaq úıimiz, bizdiń ózimiz de, bizdiń babalarymyz da osy jerdi meken etedi. Eger biz ózimizdiń ómirimizdi synaýdy biler bolsaq, ony jasampazdyqpen jańǵyrtyp, boı kórsetken árbir talshybyqty mápelep ósirip otyrmasaq, onda biz ózimizdi naǵyz patrıot dep sanaı almas edik» degen Elbasy N. Á. Nazarbaevtyń sózi memleketimizdiń kelesheginiń tutqasyn ustaıtyn jas urpaqty osy bastan Otanyna, Atamekenine shyn berilgendik rýhynda tárbıeleýden artyq borysh joq ekendigin kórsetedi.
Ár adamnyń ómirinde óz armany bolady. Armansyz adam – qanatsyz quspen teń. Ár adamnyń jan dúnıesinde tamyr jaıǵan armany bar. Ol arman – adammen birge ósedi, órkendeıdi.
Arman alysqa jeteleıdi
Myna saýaldar arqyly óz oıymyzdy aıtyp, áńgimeleseıik.
• Eseıgende kim bolǵyń keledi?
• El úshin qandaı ıgi is atqarý oıyńda bar?
• Ózińdi qandaı adam retinde elestetesiń?
• Ata - anańnyń úmitin aqtaý úshin ne isteı alasyń?
• Álsizderge qorǵan bolyp kómektesý úshin ne isteýge bolady?
Oqýshylar sheńber quryp otyrady. Olardyń bireýi oıyn júrgizýshi bolady. Ol ortadaǵy ústelge asyqty bar ónerimen buralta tastaıdy. Asyq kimniń tusyna tússe, sol oqýshy shyǵyp óz armanyn jáne ne úshin sony armandaıtynyn aıtady. Mysaly, «Shirkin - aı, basshy bolsam, elime nur syılaǵan», «Shirkin - aı, doktor bolsam, halqymdy etem aman», «Shirkin - aı, bankır bolsam, molshylyq bárinde bolady», «Shirkin - aı, sáýletshi bolsam, jaınaıdy meniń qalam» jáne t. b.
Jyldam jáne ne úshin ony armandaıtynyn aıta almaı qalǵan oqýshy aıyp tartady.
- Bos sharshylarǵa qandaı balany jaqsy bala dep ataıtynyn jazady.
Sózjumbaqtyń jaýaby: aqyldy, raqymdy, meıirimdi, arly, zeıindi, shynshyl, yntaly, oıly.
«Óz úıim, óleń tósegim» degendeı, shynymen - aq óz úıime eshqandaı záýlim de jete almas. Nege deseńiz, óz shańyraǵymnyń túkpir - túkpir tesigi, árbir keregesi, árbir terezesi maǵan ystyq bolyp kórinedi. Qansha jerden alystap ketsem de, meni árdaıym oshaǵymnyń jylýlyǵy tartyp turady. Keıde úıimniń ıisin ańsaımyn. Sonymen qatar, ákemniń aqyl sózderin, anamnyń aıaly alaqanyn, aǵa - inim men apa - sińlilerimmen sol kishkene úıde oınap - kúlgenimdi armansyz eske alamyn. Tipti, alysqa barmaı - aq kórshimniń úıine qonaqqa barsam da jatyrqap, ózimdi yńǵaısyz sezinemin. Al úıge kelsem, boıymdy erkin ustap, sondaı shalqyp qalamyn. Mine, osydan keıin men óz úıimniń qanshalyqty jyly ekenine kózim jetti.
Bir úıge bara qalsań, qol - aıaǵyń kisendelip qalǵan sıaqty, óz - ózińdi bir erikte ustaı almaısyń. Ol úı qandaı bolsyn, meıli han saraıy bolsyn, meıli úlken, alyp kıiz úı bolsyn, báribir seni óz úıińe degen saǵynysh jeteleıdi. Bul tek úıge ǵana emes, óz mektebińnen basqa mektepke barsań, týǵan jerińnen basqa jat jerge barsań osyndaı sezim qushaǵynda bolasyń. Úıińe ne bolmasa týǵan elińe kelgende arqańnan bir aýyr júk túskendeı bolasyń. Qol - aıaǵyń baılaýdan sheshilgendeı, bir keremet sezimge bólenesiń, «Qaırań meniń óz úıim» dep Jırensheniń kúıin keshesiń.
«Qıal álemine saıahat»
Balalarǵa óz armandaryn qıal - ǵajaıyp beınede qaǵazǵa túsirip, túrli - tústi qaǵazdar arqyly aplıkasıa oryndaý
«Balalar, endi osy shyǵarmalaryńyzǵa at qoıyp, qoldaryńyzǵa ustap joǵary kóterińizder. Qane, qıal álemine kim qalaı saıahat jasaı aldy eken?!»
III Saramandyq jumys
Qaǵaz, qaıshymen jumys istegende qaýipsizdik erejesi:
• Qaıshymen jumys istegende muqıat bol.
• Buıymdy qıǵanda, qaǵazdy yńǵaıly qı.
• Qaıshymen qıǵanda, qaıshyny kendeý ashyp, qaıshyny ózińnen alshaq usta.
• Saýsaǵyńdy jaraqattap alma.
• Qaıshyny jaýyp ózińe qaratyp ber.
• Jumys kezinde qaıshyny ushynan ustama.
V Baǵalaý
Oqýshylar jumysyn qadaǵalap, tekserý, baǵalaý. Jaqsy salynǵan sýretti úlgi retinde kórsetý.
VI Qorytyndy
Sheńber aıasynda E. Ótetileýovtyń «Naǵyz adam bolamyn!» óleńin qosylyp aıtaıyq.
«Naǵyz adam bolamyn!»
E. Ótetileýov
Búgin tıtteı balamyn, El syılaıtyn muǵalim,
Áli - aq jigit bolamyn. Álde shahter bolarmyn.
Sonda múmkin, men ǵalym, Sonda usta, ne artıs,
Álde shofer bolamyn. Ne dáriger bolarmyn.
Álde, álde… Bilseńder,
Jalǵyz ǵana talabym:
Er jetkende, el sener
Naǵyz adam bolamyn!
Armanǵa birge jeteıik. Balalar bir – birine armanǵa jetý jolyndaǵy tilekterin arnaıdy
Bilimmen, izdenýmen, eńbektenýmen jet
- Alǵa samǵa
- Naǵyz adam bol t. b.
- Armandaryń oryndalsyn! Bilimmen, ónermen alǵa samǵańdar!
VII Jumys ornyn jınaý
You Might Also Like
