InfoHub Logo

Taqyryby: Metaldar taraýyn qaıtalaý. 9 - synyp
Maqsaty:
a) bilimdilik: oqýshylarda metaldardyń mańyzy, qosylystary, qoldanylýy men ken oryndary týraly maǵlumat bere otyryp taraýdy qorytyndylaý;
á) damytýshylyq: oqýshylardyń hımıalyq qaýipsizdik erejelerin saqtaýyn qadaǵalap, hımıalyq reaktıvtermen jumys jasaý daǵdysyn damytý;
b) tárbıelik: oqýshylardy uqyptylyqqa tárbıeleý;
Kórnekiligi: slaıd, reaktıvter men qural - jabdyqtar
Sabaqtyń túri: qaıtalaý Ádisi: suraq - jaýap, túsindirý

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Sálemdesý, oqýshylardy túgeldeý.
2. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý

İ."Ǵajaıyp jetilik". 7 uıashyq beriledi. Oqýshylar uıashyqtardaǵy suraqtarǵa jaýap berip upaı jınaıdy.
1 - uıashyq. Metaldardyń ortaq qasıetteri qandaı, sıpattama berińder.
2 - uıashyq. Qara metaldar tobyna jatatyn element.
3 - uıashyq. Tústi metaldardy atańdar.
4 - uıashyq. Sırek kezdesetin metaldardy atańdar. (Li, Rb, Cs, Be, Mo, W, Zr, Nb, Ta)
5 - uıashyq. Alúmını men qosylystary Qazaqstannyń qaı aımaǵynda kezdesedi?
6 - uıashyq. Metaldardyń elektrohımıalyq kerneý qataryn kim usyndy?
7 - uıashyq. Jemirilý qandaı qubylys?

İİ. "Tapqyrlyq". Oqýshylarǵa metaldyń fızıkalyq jáne hımıalyq qasıeti, qoldanylýy beriledi. Sol arqyly oqýshylar jasyrylǵan metaldy taýyp, sol metalǵa qatysty maqal - máteldi aıtýy kerek.
TEMİR
• magnıttik qasıetke ıe
• İİ jáne İİİ valentti
• 26 proton bar
Aǵash kesseń uzyn kes, qysqartýyń ońaı
Temir kesseń qysqa kes, uzartýyń ońaı

ALTYN
• baǵaly, shirimeıdi
• 197 s. a. m
• jyltyr
Altyn - kúmis tas eken,
Arpa - bıdaı as eken

TEMİR
• gemoglobın
• gematıt
• tat basady
Eski mata bóz bolmas,
Eski temir biz bolmas

KÚMİS
• baǵaly, qundy
• áshekeı buıym
• bakterıany joıady
Taǵasynyń kúmisine maqtanba,
Atyńnyń júrisine maqtan

MYS
• qyzǵylt tústi jyltyr
• elektr togyn ótkizedi
• qola
Pálen jerde altyn bar
Barsań mys ta joq

ALTYN
• shirimes
• qaraımas
• buzylmas
• irimes
Jyltyraǵannyń bári altyn emes

İİİ. "Artyǵyn tap".
1. Lıtıı. ----- 2. Mys. --------- 3. magnıı. ------- 4. Tıtan
Natrıı. ------- Altyn. ---------- Myrysh. --------- Iod
Kalıı. -------- Hlor. ------------ Sezıı. ------------ Rýbıdıı
Kálsı. ----- Kúmis. ----------- Kúkirt. ------------ Stronsıı
Ottek. -------- Alúmını. ----- Barıı. ----------- Natrıı

IV. "Qasıetimdi tany". Oqýshylarǵa temir, alúmını, mys jáne qyshqyldary beriledi. Osy arqyly metaldardyń qasıetteri túsindiriledi.

V. "Metaldar turmysta". Metaldardyń turmysta qoldanylýyn túsindirińder
VI. "Esep shyǵarý". 1. Massasy 32g temir (İİİ) oksıdin totyqsyzdandyrý úshin qansha alúmını qajet? J: 10, 8g
2. Massasy 18g mys pen temirden turatyn qospa 8, 415l hlormen árekettesse, bastapqy qospanyń quramy qandaı? J: temir 8, 46g, mys 9, 54g
VII. Úıge tapsyrma. Metaldar taraýyn qaıtalaý