Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 kún buryn)
Myń bir maqal, júz bir jumbaq
Sabaqtyń taqyryby: «Myń bir maqal, júz bir jumbaq»
Sabaqtyń maqsaty: Shapshańdyqqa úıretý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý. Oılaryn júıeli jetkize bilýge daǵdylandyrý.
Sabaqtyń barysy: I kezeń. «Men bastaımyn, sen qosta»; II kezeń. «Jasyramyn jumbaq»; III kezeń «Sóz tirkesi»; IV kezeń. «Jańyltpashty jańylma»

Júrgizýshi: Qurmetti ustazdar! 2 synyparalyq oqýshylarynyń qatysýymen ótetin «Myń bir maqal, júz bir jumbaq» saıysyna qosh keldińizder. Búgingi sabaq kúndelikti sabaqtardan ereksheleý bolyp ótedi. Óıtkeni saıys sabaq bolǵannan keıin jeńis te, jeńilý de bar. Qatysatyn saıyskerler ózderińniń bilimdilikterin, tapqyrlyqtaryn, shapshańdylyqtaryn da kórsetýleri kerek. Endi saıysqa qatysatyn toptarmen tanystyrýǵa ruqsat etińizder.

İ top «Alǵyrlar»
İİ top «Ushqyrlar»
İİİ top «Tapqyrlar»
İV top «Oıshyldar»
V top «Bilgirler»

Osy bes topty baǵalaıtyn. Ádil qazylarmen tanystyraıyn.
Tárbıe isininiń orynbasary L. Óteýova
Bastaýysh birlestik jetekshisi......................
Júrgizýshi: Maqal – mátelder talaı zamandardan qalyptasqan urpaqtan - urpaqqa aýysyp kelgen halyqtyq mura. Osy altyn muralarymyzdy joǵaltyp almaıyq. Maqal - mátelderdiń kóp túrleri bar. Atap aıtsaq erlik, batyrlyq týraly, dostyq, óner - bilim, Otan, yntymaq birlik, til, el, halyq, ádeptilik, eńbek týraly t. b. Búgingi «Myń bir maqal, júz bir jumbaq» saıysy osy jaılardyń bárin qamtıdy. Endeshe saıysty bastaıyq

I kezeń. «Men bastaımyn, sen qosta».
Júrgizýshi:
- úlgi - ónege retinde aıtylatyn qysqa, ári nusqa naqyl sózdi ne deımiz?
- Maqal

A) Oqý, bilimge baılanysty
1. Bilim tappaı maqtanba,
(Óner tappaı baptanba)
2. Kúsh - bilimde,(bilim - kitapta)
3. Bilim( ortaq)
4. Bilim aýysady,(Yrys juǵysady)
5. Oqý – ınemen( qudyq qazǵandaı)

B) Týǵan jer, otan, el
1. El - eldiń bári jaqsy,(óz eliń bárinen jaqsy),
2. Týǵan jerdiń jeri de kórikti,(Eli de súıikti)
3. Týǵan jerdiń qadirin shette júrseń,(bilesiń)
4. Otan - attan da( ystyq )
5. Otansyz adam (, ormansyz bulbul)

V) Eńbek:
1. Eńbek etpegen( iship jemeıdi)
2. Eńbektiń kózin tapqan( baılyqtyń ózin tabady).
3. Eńbek bárin (jeńbek)
4. Eńbegi azdyń (ónbegi az)
5. Erdiń atyn( eńbek shyǵarady)

G) Ádeptilik, ádemilik:
1 Úlkenge - qurmet,(Kishige – izet)
2 Ádeptilik belgisi( ıilip sálem bergeni)
3. Ádepti bala ata - anasyn maqtatar,
(ádepsiz bala ata - anasyn qaqsatar)
4. Ádepti bala arly bala, ádepsiz bala sorly bala»
5. Ádeptiniń (abyroıy bıik)

D) Tazalyq, densaýlyq týraly
1. Densaýlyq (zor baılyq)
2. Tazalyq - (saýlyq negizi)
3. Kóziń aýyrsa, qolyńdy tyı,
İshiń aýyrsa(tamaǵyńdy tyı)
4. Táni saýdyń(jany saý)
5. Aýrýdyń (aldyn al)
6. As - adamnyń(arqaýy)

(Árbir maqalǵa 10 upaı qosylyp turady. Jaýap bere almaǵan toptyń upaıy kemip otyrady.)

Iİ kezeń. «Jasyramyn jumbaq»
Júrgizýshi:
- bir zatty, jaıdy oılap tabý úshin astarlap aıtylatyn qysqasha óleńdi ne deımiz?
- Jumbaq
Júrgizýshi jumbaq jasyrady, oıynshylar sheshimin tabady.

1. Qınalmaı taýlardy, ormandy,
Teńizdi, darıa, jondardy.
Aýyldy, qalany, halyqty
Oılan tap, kótergen alypty.
(jer)
2. Jyp - jyltyr, jalpaq bir
Jatyr kók aına.
Júgirip, jyǵylyp,
Julynyp, sonda oınap,
Tek taıma
(muzaıdyn)
3. Jaısa - kóldeı,
Jısa - jeńdeı
(kıiz)
4. Únsiz tildesesiń,
Ózimen kúnde ósesiń
(Kitap)
5. Qysta kıimin tastaıdy,
Kóktemde kıine bastaıdy
(aǵash)
6. Qınalmaı kóterip,
Ózinen aýyrdy.
Jorǵalap ketedi
Júkshideı kádimgi
(qumyrsqa)
7. Bilimnen mol syı - asy,
Balǵyndardyń uıasy
(mektep)
8. Shákirtke janashyr,
Meıirman kim, jany asyl
(ustaz)
9. At ta emes, ıt te emes,
Tisteıtinin qaıtersiń
(aıaz)
10. Tańmen kózin ashady,
Álemge nuryn shashady
(kún)
(Árbir jumbaqqa 10 upaıdan qosylyp otyrady.)

İİİ kezeń. «Sóz tirkesi».
Júrgizýshi: Kelesi kezektiń sharty – turaqty tirkesin tap. Árbir durys jaýapqy 10 upaı
A) Tóbe shashy tik turý (qorqý)
Á) Eki ezýi eki qulaǵynda (qýaný)
B) It ólgen jer (alys)
V) Qoldy boldy (iz - tússiz joǵaldy, urlandy)
G) Mańdaıynan shertip júrip (tańdap júrip)

İV kezeń «Jańyltpashty jańylma»
Júrgizýshi.
- Balalardyń tilin jattyqtyrý úshin shapshań aıtylatyn bir shýmaq óleńdi ne deımiz?
- Jańyltpash
Qazir men jańyltpashta oqımyn balalar jańylmaı, qatesiz oqý kerek

1. Alǵys alǵysh - til alǵysh,
Til alǵyshqa myń alǵys

2. Qamashtan kórip qalashty,
Qalashqa Jaras talasty.
Bólinsin deseń qalash teń,
Talaspa Jaras Qamashpen

3. Balalar kóp tentek,
Kúshimiz tep - teń dep,
Kúrespe tekten - tek.
Qulaısyń kópten - kóp,
Aıaǵyń kókten kep

4. İshti,
Tisti
Aýyrtqan kók órikke
Renjýli Berik te,
Renjýli Serik te

5. Appaq bala appaq pa?
Satpaq bala appaq pa?
Appaq bala appaq ta!
Satpaq bala satpaq ta!

Qorytyndy:
Júrgizýshi:
Kógere ber, kórkeıe ber, óse ber.
Ómir joly eńbekpenen sheshiler.
Shyńǵa shyǵar shynar bolyp shynaıy,
Kezdespesin eshqashanda kesirler dep.
Búgingi jarysqa qatysýshylardyń barlyǵyna sáttilik tileı otyryp, sóz ádil qazylar alqasyna beriledi.

Marapattaý. Ádil qazylar alqasy.
İ oryn.......
İİ oryn.......
İİİ oryn.....

Osy saıysty myna óleń shýmaǵymen aıaqtaıyn.
Týǵan tilim – tirligimniń aıǵaǵy,
Tilim barda aıtylar syr oıdaǵy.
Ósse tilim, men de birge ósemin,
Óshse tilim, men de birge óshemin.
Tilsiz haıýan – beıshara.
Beısharaǵa ne shara?

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama