InfoHub Logo

Qazaqtyń birtýar uldarynyń biri Muqaǵalı Maqataev osydan 90 jyl buryn, qaqaǵan qysta, aqpan aıynyń 9-shy juldyzynda Almaty oblysy, Narynqol aýdany, Qarasaz aýylynda dúnıege kelgen. Azan shaqyryp qoıǵan esimi Muhametqalı. Degenmende paıǵambardyń aty atalatyn bul esimdi jeńgeleri ataýǵa júreksinip, Muqaǵalı dep atap ketken eken. Keıinnen aqynnyń ózi de "bul esimniń qadir-qasıetin túsinip, alyp júre alam ba dep" tólqujatyna Muqaǵalı dep jazǵyzyp alǵan edi.

Muqaǵalıdyń balalyq shaǵy 30-jyldardyń asharshylyǵy men 41-shi jyldyń náýbetine sáıkes keledi. Ákesi Súleımen soǵysqa attanyp, sol ketkennen oralmaıdy. Ákesi qarapaıym sharýa adamy bolǵan. Ol jastaıynan ádebı shyǵarmalarǵa erekshe qyzyǵýshylyq tanytyp, 14-15 jasynan bastap óleń jaza bastaǵan. Ol qazaq klasıkterinen bólek Gete, Geıne, Blok, Pýshkın, Esenın, Shekspır sekildi tulǵalardyń da shyǵarmashylyǵyn súıip oqyǵan.

Aqyn aýyldyq keńes hatshysy, týǵan aýylynda orys tili pániniń muǵalimi, aýdandyq gazet tilshisi qyzmetin atqarady. Óleńderi respýblıkalyq baspasóz betterinde 1950 jyldan bastap jaryq kóre bastaıdy. Keıin óziniń shyǵarmashylyq qarym-qabiletine úlken senim artyp, 1962 jyly Almaty qalasyna qonys aýdarady. Alyp shaharǵa kelgen soń "Qazaq" radıosynda dıktor, "Sosıalısik Qazaqstan" gazetinde tilshi, "Juldyz", "Mádenıet jáne turmys" jýrnalynda mádenı qyzmetker bolyp jumys isteıdi. Sondaı-aq, jazýshylar odaǵynyń poezıa bóliminde keńesshi qyzmetin atqarady. Almatyda qarjylaı qıyndyqtarǵa tap bolǵanyna qaramastan, osylaısha aqyn árdaıym qara óleńge degen mahabbat otyn tutatyp otyrdy.Almaty Shet tilderi ınstıtýtynyń nemis tili, Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń fılologıa fakúltetterinde oqyp jáne Máskeýdegi M. Gorkıı atyndaǵy álem ádebıeti ınstıtýtynda bilim alady.

Onyń óleńderiniń kópshiligi óziniń ómirinen alynǵan desek artyq aıtqandyq emes. Tipti ómiriniń sońǵy jyldary ol aýrýhanada jatqan kezde "Dárigerime", "Joq dáriger" atty óleńderin shyǵarǵan. Al aqynnyń hal-jaǵdaıynyń kún saıyn nasharlaǵanyn baıqaǵan jary Lashyn eriksiz kúrsinip qalǵan kezde "Kúrsinbeshi" óleńin shyǵarǵan bolatyn. 1976 jyly aqyn sırroz aýrýynan qaıtys bolady. Aqynnyń ózi ólgenimen artynda óshpes murasy - óleńderi men poemalary qaldy.

---