InfoHub Logo

Keshegi depýtattardyń bastamasyna oraı bir kezde ózi de elimizdegi bilim salasyn basqarǵan Murat Ábenovten qazirgi muǵalimderdiń jalaqy máselesine qatysty pikirin bilgen edik. Qoǵam qaıratkeri «Álem boıynsha quqyq qorǵaý salasy qyzmetkerleriniń kóptigi jaǵynan alǵashqy on eldiń qataryndaǵy Qazaqstanda quqyq qorǵaýshylardan góri ustazdardyń jalaqysyn kóbeıtý kerek» degen ustanymyn aıtty.

«Biz bilim salasyndaǵy reformalar jaıly kóp aıtamyz. Jyl saıyn osy salaǵa qoıylar talapty kúsheıtemiz. Túrli baǵdarlamalar engizip, ony qıyndata túsemiz. Al bilim salasynda qyzmet etetin mamandar jyldan jylǵa óz bilimderin jetildirip, jańartyp otyrýlary kerek. Oǵan talap pen baqylaý bar. Al bilim salasyndaǵy reformalardy júzege asyratyn ustazdar. Ustazdardyń sapaly qyzmetiniń arqasynda ǵana reforma reforma bola alady. Muǵalimderdiń qyzmetindegi sapasyzdyq reformany joqqa shyǵarady. Al kez kelgen saladaǵy naryqtyq-ekonomıka boıynsha jumystyń sapasyn arttyrý úshin mamandardy yntalandyratyn, olarǵa jumys isteýge múmkindik beretin ol – qarjy máselesi. Iaǵnı istegen isine qaraı alatyn aılyǵy. Sol sebepti bilim salasy mamandaryna qanshalyqty talap qoıatyn bolsaq, sonshalyqty olardyń aılyǵyn da kóterýimiz kerek. Olardy tek úgittep, «Sender bolashaq úshin jumys istep jatyrsyńdar!» dep arqasynan qaǵyp, mártebesin tek qur sózben kóterýmen shekteletin bolsaq, biz eshteńe sheshpeımiz», - deıdi Murat Ábenov.

Sapaly jumys talap etilgen jerde joǵary deńgeıdegi qarjy da qarastyrylýy kerek. Bul eshkimge aıǵaılap aıtpasa da túsinikti jaǵdaı. Degenmen ustazdar tarapyna kelgende az aılyqpen kóp eńbek talap etetinimiz jasyryn emes. Murat Ábenov qazirgi muǵalimderdiń kóbi jumysynan aırylyp qalmaý úshin ǵana bárine kónetinin aıtady.

«Bir baıqaıtynym, qazirgi kezde bilim salasyndaǵy túrli reformalar, jańa baǵdarlama, jańa bilim júıesimen qyzmet etetin kóptegen ustazdar qyzmetinen aıyrylyp qalmaý úshin jumys istep júr. Basshylyqtyń qyryna ilinip ketpes úshin bergen tapsyrmalarynyń barlyǵyn oryndap, qaıda bar, ne iste dese sony jasaýǵa tyrysady. Artyǵymen jumys isteseń de, joq, baıaǵyńsha kóshten qalmaı júre berseń de tólenetin jalaqyda aıyrmashylyq bolmaǵandyqtan, muǵalimderdiń de bilimdi urpaq tárbıelep, bilikti mamannyń negizin qalaýǵa degen qyzyǵýshylyǵy artpasy belgili. Qazirgi ýaqytta barlyq másele qarjyǵa tirelip turǵan ýaqytta, ustazdardy aılyq arqyly jumysqa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrmaǵannan keıin eshkim de artyq jumys istegisi kelmeıdi. Osylaı ǵana túsiný kerek. Eshkim onyń eńbegin elep, artyǵymen jasaǵany úshin artyǵymen aqsha tólemegen soń kóptegen ustazdar qosymsha jumys isteýge májbúr. Al basqa jerde, qosymsha jumys istep júrgen adamnyń bir iske túbegeıli berilip isteýi ekitalaı», - deıdi qoǵam qaıratkeri.

Áńgime keshegi depýtattardyń usynysynan shyqqandyqtan Murat Abdýlamıtulynan eger ustazdardyń jalaqysyn kótergendeı bolsaq, memlekettiń oǵan áleýeti jete me degen suraqty qoıǵan edik. Qoǵam qaıratkeriniń jaýaby qysqa boldy.

«Mysaly, biz polıseılerdiń aılyǵyn kóterip, basqa salanyń qarjysyn eki ese azaıtsaq, polıseılerden memleketke túsetin paıda az. Osy turǵydan alǵanda Úkimet esepteýi kerek. Eldiń damýyn, memlekettiń ekonomıkasyn alǵa jyljytý úshin myqty, saýatty maman kerek. Al myqty mamandardyń mektepterden shyǵatyny aıtpasa da túsinikti. Sapaly mamandar daıyndamaıynsha biz ekonomıkamyzdy kóteremiz dep aıta almaımyz. Mysaly, munaı baǵasy qymbattaǵan ýaqytta kóp mamannyń qajeti joq, munaı óz aqshasyn ózi tabatyn edi. Qazir munaı arzandady, búdjette kiris joq, oǵan kiris kirgizetin jumysshylar. Demek, biz sapaly jumysshy daıyndamasaq el ekonomıkasyna salmaq túsedi. Osydan qandaı qorytyndy shyǵarýǵa bolady. Iaǵnı, biz muǵalimder úshin qaıdan bolsa da qarjy tabýymyz kerek. Al tappasaq, erteń sapasyz mamandar kóbeıedi. Sapasyz maman el ekonomıkasyn turalatýdyń bastamasy. Qazaq aıtady ǵoı, «shyǵys shyqpaı, kiris kirmeıdi» dep, sol qaǵıdany eske túsirý kerek», - dedi ol.

Murat Ábenov ustazdarǵa qarjyny qaıdan tabýǵa bolatynyn da aıtty. Onyń aıtýynsha, elimizdegi quqyq qorǵaý salasy mamandarynyń qarjysyn qysqartýdan biz utylmaıdy ekenbiz.

«Meniń oıymsha, quqyq qorǵaý salasyndaǵy mamandardyń jalaqysyn kótergennen góri ustazdardyń aılyǵyn ósirý tıimdi. Mysaly, bizdiń bolashaqta jeter jetistikterimizdiń kóbi partadan bastalady. Oqýshylarǵa sapaly bilim berýge múmkindik jasamaý – bolashaq el ekonomıkasyn óz qolymyzben turalatý degen sóz. Al quqyq qorǵaý salasyndaǵylar ustazdardan az degenniń ózinde eki ese kóp aılyq alady. Qarapaıym ǵana qaǵıdaǵa súıenip aıtar bolsaq, mektepte bilimdi, tárbıeli, sapaly oqýshy tárbıeleı alsaq, qoǵamdaǵy qylmys pen tártipsizdikti azaıta alamyz. Iaǵnı, muǵalimniń aılyǵyn kóterý arqyly elimizdiń ekonomıkasyn, damýyn alǵa jyljyta alatyn bolsaq, ekinshiden qoǵamdaǵy qylmystyń azaıýyna da septigin tıgize alamyz. Sondyqtan, quqyq qorǵaý salasynan góri ustazdardyń aılyǵyn kóterýde utarymyz kóp», - deıdi Murat Ábenov.

Esterińizge sala keteıik, keshe Parlament Májilisinde ótken jıynda depýtat Irına Smırnova muǵalimderdiń jalaqysyn kóterip, kem degende myń dollarǵa jetkizýdi usynǵan bolatyn.

---