InfoHub Logo

Qazaq tili 9 - synyp
Taqyryby: Mýzykalyq aspaptar
Maqsaty:
1. Bilimdilik: qazaq halqynyń ulttyq aspaptary týraly málimet berý, qazaq mýzykalyq aspaptarynyń túrlerimen tanystyrý, gramatıkalyq uǵymdardy saýatty ári durys qoldaný daǵdylaryn qalyptastyrý
2. Damytýshylyq: sózdik qoryn, oılaý, este saqtaý, kórý qabiletterin damytý; oı túıindeýge, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge jumyldyrý; mátindi qazaq tilinde áńgimeleýge, aýyzeki sóıleýge daǵdylandyrý, oı - órisin keńeıtý
3. Tárbıelik: qazaq halqynyń ulttyq aspaptaryna degen qyzyǵýshylyqtary men súıispenshilikterin arttyrý
Ádisi: STO, DJIKSO, oı qozǵaý
Kórnekilikteri: ınteraktıvti taqtada daıyndalǵan flıpcharttar

Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý kezeńi

İİ. Úı jumysyn tekserý:
1.«Qazaq kúıshileri» taqyrybyna áńgimele
Suraqtar qoıý:
1. Qandaı qazaq kúıshilerin bilesińder?
2. Dáýletkereıdiń qandaı kúıleri bar?
3. «Shalqyma», «Aqqý» kúıleriniń avtory kim?
4. N. Tilendıev kim?
5. Qurmanǵazy Dına Nurpeıisovaǵa ne syılady?
6. Dombyra qandaı aspap?

İİİ. Jańa sabaq. Muǵalim óleń joldaryn mánerlep oqıdy.
1. Asataıaq, sazsyrnaı men qobyzym,
Daýylpazym, jetigen men sybyzǵym.
Dombyramen án salatyn qazaqtyń,
Súıemin men, syńǵyrlaǵan sazdy únin.
- Bul óleńde ne jaıly aıtylady?
- Dombyra, jetigen, qobyz jaıly aıtylǵan (oqýshylar jaýaby)
- Bular qaı halyqtyń mýzykalyq aspaptary?
- Qazaq halqynyń mýzykalyq aspaptary (oqýshylar jaýaby)
- Durys aıtasyńdar. Búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby «Mýzyka aspaptary»
2. Oı shaqyrý: «Qazaq mýzyka aspaptarynyń túrleri» jaıly áńgimeleý.

İV. Jańa sózdermen jumys.
ishekti aspap - strýnnyı ınstrýment
ún - zvýk, golos
úrmeli aspap - dýhovoı ınstrýment
dabyldy - shýly - trevojno - shýmnyı
sarnamaly aspap - zaýnyvnyı ınstrýment

a.) Jańa sózderdi qazaq tiliniń orfoepıalyq zańyna saı durys aıtqyzýǵa úıretý: muǵalim mánerlep oqıdy, oqýshylar daýystap qaıtalaıdy.
á.) Sóz tirkesteri men sóılemder qurastyrý (aýyzsha)

1. Qyzyǵýshylyqty oıatý. Beınefılmnen úzindi kórý.
Interaktıvti taqtadan qazaq mýzyka aspaptary týraly fılmdi tamashalaımyz.
4.«Oı qozǵaý»
– Bul fılmde neni kórdińder?
- Bular qaı halyqtyń mýzykalyq aspaptary?
- Qandaı qazaq mýzyka aspaptaryn kórdińder?
- Qobyz qandaı aspap? -
- Asataıaq qandaı aspap? - Al sender basqa ulttardyń mýzykalyq aspaptaryn bilesińder me?

3. «Bilgishter oıyny» Suraqtarǵa jaýap ber.
Interaktıvti taqtadan sýretter kórsetiledi (qazaq halqynyń ulttyq aspaptary jáne gýslı, bandýra, qýraı, dýdka) -
- Dombyra qandaı aspap?
- Qandaı úrmeli aspaptardy bilesiń?
- Sarnamaly aspaptarǵa qandaı aspaptar jatady?
- Dabyl, asataıaq qandaı aspap túrine jatady?
- Gýslı qaı halyqtyń ulttyq aspaby?
- Gýslı qandaı aspap túrine jatady?
- Bandýra qaı halyqtyń ultyq aspaby?
- Bandýra qandaı aspap túrine jatady?
- Tatar, bashqurt halqynyń ulttyq aspaby qalaı atalady?
- Qýraı qandaı aspap túrine jatady?

4. DJIKSO ádisimen mátinmen oqytý
a.) Mátindi bólikterge bólý.
á.) Mátindi toptarǵa bólimder boıynsha berý.
İ top – «Mýzyka aspaptarynyń... múmkindik jasalǵan.»
İİ top – «Mýzykalyq aspaptardyń oınalý sıpatyna... jatqyzylady.»
İİİ top – «Al, dabyldy - shýly aspaptar... jatqyzylady.»
b.) Topta oqytý (2 mınýt)
v.) Ujymdyq talqylaý. Ár toptan bir oqýshydan shyǵyp, ózi oqyǵan bóliktiń mazmunyn aıtady.
g.) Kezektestirip suraqtar qoıý.
5. «Oılaný satysy» Tapsyrmalarmen jumys.
1. Berilgen jaı sóılemderden jalǵaýlyqsyz salalas qurmalas sóılemder qurastyryńdar. 1. Dombyra – qazaq halqynyń eń keń taraǵan ishekti mýzykalyq aspaby.
2. Ol – qazaq halqynyń ómirinde mańyzdy oryn alatyn aspap.
3. Ol – ózindik mýzykalyq sıpaty bar aspap.
4. Dombyra, negizinen, eki ishekti, keıde úsh ishekti bolyp keledi.
5. Dombyra – halyqtyq kásibı ónerdiń týyp, qalyptasýyna, órkendeýine negiz bolǵan aspap.

2. «Tirek sózder strategıasy» - Mýzykalyq aspaptar, úrmeli aspaptar, dabyl, asataıaq, bandýra, orys mýzykalyq aspaby, bashqurt mýzykalyq aspaby.
İ top – tirek sózdermen sóılemder qurastyrý (jeke jumys)
İİ top – tirek sózdermen sóılesim qurastyrý (juppen jumys)
İİİ top – tirek sózdermen áńgime qurastyrý (toppen jumys)

3. Sózjumbaq sheshý.
1. Tatar, bashqurt ulttyq aspaby
2. Ýkraın ishekti aspaby
3. Qazaq ishekti aspaby
4. Úrmeli aspap
5. Orys ishekti aspaby
6. Qorqyt jasaǵan aspap
7. Sazdan jasalǵan úrmeli aspap
8. Jeti ishekti aspap
9. Dabyldy - shýly aspap
10. Sarnamaly aspap

4. Test suraqtaryna jaýap berý.

VI. Qorytyndy
- Búgin sabaqta biz ne bildik?
- Ne úırendik?
- Ne bilgim keledi?
VII. Úıge tapsyrma:
İ deńgeı: «Meniń súıikti aspabym» taqyrybyna esse jazý
İİ deńgeı: «Qazaq mýzykalyq aspaptar dúkeninde» taqyrybyna sóılesim jazý
İİİ deńgeı: «Mýzykalyq aspaptar» taqyrybyna sóılemder qurastyrý.
VIII. Baǵalaý