InfoHub Logo

Óz-ózińdi damytatyn kóptegen kitap bizge sátsizdikti tyǵyryqqa tirelý men kóz jasyńdy tógý dep emes, taǵdyrdyń syıy jáne tabysqa bir qadam jaqyndaý dep qabyldaý kerek deıdi. Dál solaı, biraq taǵdyrdyń soqqysyn tabysqa jeteleý dep qabyldaý qıynǵa soǵady. Sondyqtan is júzinde bul qaǵıda qalaı jumys isteıtinin kóreıik, jáne de óz sátsizdikterinen sabaq ala bilgen tanymal tulǵalardyń, mıllıarderlerdiń ómirinen úzindiler keltireıik.

Nick Woodman (Nık Výdman)

Beınekameralar men ekstremaldy sport túrlerine qajetti kerek-jaraqtardy shyǵaratyn GoPro kompanıasynyń negizin qalaýshy. Qazirgi tańda onyń jaǵdaıy $1,750,000,000-ge teń.

Sátsizdikteri: Bastapqyda ol EmpowerAll.com – elektrondy saýda-sattyq saıtyn qurastyrady. Saıt arzan elektronıka satýmen aınalysatyn bolady. Kompanıa eshqandaı tabys tappaıdy, sondyqtan tez jabylyp qalady. Bul bolashaq mıllıarderdi toqtatqan joq, osylaısha 1999 jyly FunBug – ınternet-marketınginiń kompanıasyn qurady.

Kompanıanyń saıtynda qoldanýshylar totalızatorǵa qatysqandary úshin aqshalaı syılyq utyp alý múmkindigine ıe bolady. Ol tipti túrli ınvestorlardy tartyp, $3,9 mıllıon qarjy tabady. Kompanıa jaqsy damyp kele jatqandaı bolǵanymen, 2001 jyly Nık taǵy da sátsizdikke urynǵanyn túsinedi. Ol kompanıasynyń durys jumys isteýin retteı almaıdy, sol sebepti quıǵan aqshasy men ınvestorlardyń aqshasyn da joǵaltyp alady.

Alǵan sabaǵy: Ekinshi kompanıasyn joǵaltyp alǵannan keıin, Nık bárin tastap serfıngpen aınalysady. Dál sol kezde oǵan ekstremaldy sport túrlerine paıdalanylatyn kamera jasaý ıdeıasy keledi. Osylaısha GoPro kompanıasy qurylady. "GoPro da Funbug-tyń taǵdyryn qaıtalaı ma dep qoryqtym, sondyqtan tapjylmaı jumys isteýge kiristim. Aldyńǵy sátsizdikterimnen alǵan sabaǵym osy boldy. Jeńip shyǵýdan basqa meniń amalym bolmady."

 

Bill Gates (Bıll Geıts)

Microsoft kompanıasynyń negizin qalaýshy jáne qazirgi tańdaǵy eń eleýli qaıyrymdylyq qorlarynyń ıesi. Álemdegi eń baı adam, qazirgi jaǵdaıy $72,700,000,000-qa teń.

Sátsizdikteri: Onyń tuńǵysh kompanıasy Traf-O-Data dep ataldy jáne onyń basty maqsaty qarqyndy qozǵalysty tanıtyn jol jıegindegi eseptegishtiń maǵlumattaryn oqyp, jol qyzmetkerlerine esep berý bolyp otyrǵan. Osylaısha, olar kólik tyǵynyn boldyrmaýdy qamtamasyz etpek bolǵan.

Olardyń tuńǵysh qurylǵylary Traf-O-Data 8008 dep atalatyn, ol jolda ketip bara jatqan kólikterdi tanyp, alynǵan málimetterdi óńdeıtin bolǵan. Fırma bastapqyda óz qyzmetterin jergilikti ákimshilikke satpaq bolady, biraq alǵashqy prezentasıalaryn durys oryndaı almaı qalady, óıtkeni qurylǵy durys jumys jasamaıdy.

Alǵan sabaǵy: Seriktesi Poll Allen, birinshi jobalaryn bylaı dep eske alady: Traf-O-Data sátti joba bolmasa da, bul eki jyldan keıin Microsoft-ty qurýǵa daıyndyq boldy.

Olardyń jáne bizdiń qýanyshymyzǵa oraı olar óz isterin tastap ketpedi, kerisinshe sátsizdikten sabaq ala bildi. Olar tabysqa jetetinderine kámil sendi, osylaısha Microsoft álemdegi derbes kompúterlerge baǵdarlamalyq jasaqtama shyǵaratyn iri kásiporynǵa aınaldy. 

 

James Dyson (Djeıms Daıson)

Tanymal aǵylshyn ónertapqyshy jáne ındýstrıalyq dızaıner, Dyson kompanıasynyń negizin qalaýshy. Ol «teńiz júk kóligi» dep atalatyn arnaıy kemeniń, G-Force sıklondyq shańsorǵyshynyń, sandyq basqarý elektr qozǵaltqyshy, qol keptirgish jáne t.b. ónertabystardyń avtory. Qazirgi tańda onyń jaǵdaıy $3,000,000,000-ge teń.

Sátsizdikteri: Kóptegen adam ónertapqyshtar oılap tabýǵa qabiletti erekshe genmen, aıryqsha darynmen týylady dep oılaıdy. Biraq shyn máninde olaı emes. Ónertapqysh bolý kóp eńbekti qajet etedi.

Mysaly shańsorǵyshty jasaýda ser Djeıms Daıson soǵan uqsas 5127 úlgisin jasaǵan. Bul onyń sátsiz úlgileri bolýy múmkin edi. Ol shańsorǵyshtyń ozyq úlgisin 1993 jyly naryqqa shyǵarmas buryn 15 jyl boıy zerthanasynda eńbek etken. Ol sol kezeńdi bylaı eske alady: Ónertapqysh óz ıdeıasynan bas tartýyna kóptegen sebep tabylady. 15-shi úlgimdi jasap jatqan ýaqytta úshinshi balam dúnıege kelip jatqan. 2627-shisine kelgenimde áıelim ekeýmiz ár pensti (tıyndy) sanaýǵa májbúr boldyq. 3727-shi úlgini jasap jatqanymda, qosymsha aqsha tabý úshin áıelim sýretten sabaq bere bastady. Bul óte qıyn kezeńder boldy, biraq árbir sátsizdik meni máseleniń sheshilýine ákele jatty.

Alǵan sabaqtary: Ádette ónertapqyshtan asqan beıbaq bolmaıdy. Jáne adamzatqa qajetti zat shyǵarý úshin bul olardyń jalǵyz joly bolyp tabylady. Olar muny jaqsy túsinýleri kerek. Bul jaǵdaıǵa qatysty Tomas Edıson bylaı degen eken: “Meniń sátsizdikterim bolmady. Men jaı ǵana jumys istemeıtin 10000 tásildi taptym”. Ser Djeıms Daıson bul shyndyqty jaqsy túsingen sıaqty. 

 

Steve Jobs (Stıv Djobs)

Biz Stıv Djobsty kásipkerliktiń sheberi, qazirgi tańda eń kóp satylatyn jáne suranysqa ıe iPod, iPad, iPhone jáne MacBook sıaqty ónimderdi qurastyrǵan danyshpan dep bilemiz. Ol qazirgi zaman bıznesindegi iri tulǵa jáne keıbir adamdar ony tehno-dáýirdiń Leonardo da Vınchıi dep te ataıdy. Onyń barlyq tabysy $10,200,000,000-dy quraıdy.

Sátsizdikter: Kóp adam Apple kompanıasyn ony shyńǵa shyǵarǵan ónimderimen ǵana biledi. Biraq bul fırmanyń ortań qol, oǵash nemese shyn máninde sátsiz jobalary da bolǵan. Lisa, Macintosh Portable, MessagePad, PowerBook Duo, Pippin – bul ataýlardy estigensiz be? Munyń barlyǵy kompanıanyń asa sátsiz jobalary, bul ónimder bir kezderi kompanıany tuńǵıyqqa batyryp jiberýge shaq qalǵan. Nátıjesinde Djobstyń bıografıasynan aıan derek oryn alady. Djobs ózi basqarǵan kompanıadan jumystan bosatylady.

Alǵan sabaqtary: Dál osy sátsizdikten keıin Djobs oǵan jáne kompanıasyna tabys ákeletin qurylǵyna jasaýǵa bel býady. Onyń “Walt Disney, Hewlett Packard nemese Intel kompanıalary sıaqty basqalardan bir nemese eki býynǵa alda júretin kompanıa qurý ” armany iske asady. 

 

Richard Branson (Rıchard Brenson)

Rıchard Brenson sátsizdikke kóp urynǵan adam. Biraq bul oǵan álemge tanymal brendti jasaýǵa kedergi keltirgen joq. Virgin ataýy bıznestegi tabysy arqyly ǵana emes, Rıchardyń erekshe oılaý qabileti men shytyrmandary arqyly tanymal boldy. Rıchardtyń jalpy tabysy $4,600,000,000-dy quraıdy.

Sátsizdikteri: Eger Brensondy jas kezinde kórseńiz, onyń tabysqa jetetinine múlde senbes edińiz. Ol sabaqty nashar oqyǵan, matematıkadan óte nashar bolǵan, osylaısha 16 jasynda mektepti tastap ketedi. Bolashaq mıllıarderge jaraspaıtyn qasıetter ekeni ras.

Onyń bıznes bastaýdaǵy alǵashqy qadamy – 16 jasynda stýdenttik jýrnal shyǵarý bolatyn. Biraq quqyq qorǵaý organdarymen másele týyndaıdy. Ol jýrnalǵa venerologıalyq aýrýlardy emdeıtin dárilerdi jarnamalaǵany úshin túrmege qamala jazdaıdy.

Biraq Rıchard munymen toqtap qalmaıdy. 1971 jyly Brensonǵa Virgin dúkenderinde eksporttyq taýalar retinde maǵlumdalǵan jazbalardy satty degen aıyp taǵylyp, túrmege qamalady. Ol Aǵylshyn keden jáne Aksızdik basqarmamen tólenbegen baj salyǵy men ótemaqylardy tóleımin degen kelisimmen sot isin retteıdi. Brensonnyń anasy óndiriletin somany tóleýge kómektesý úshin otbasylyq úıin kepildikke qoıady. 
Alǵan sabaqtary: Qaıtpas qaısar jankeshtige ómir ózi qatal sabaq berdi. «Men budan bylaı túrmege japqyzatyn nemese kúmándi kórinetin bıznespen aınalyspaımyn dep ózime sert berdim» - deıdi Brenson.

 

Qorytyndy

Shyndyǵy sol, álemniń eń baı adamdarynyń tiziminde kóriný úshin ara-tura táýekelge baryp turý kerek. Al táýekelge barý árdaıym sátsizdikpen kórshiles júredi. Bul mıllıarderlerge qarap: “Bul jaı ǵana joly bolǵyshtyq. Olarǵa kómektesti. Ata-anasy nemese sıqyrly kúsh qoldady” - deı salý ońaı.

Biraq shyndyǵynda, álemdegi 100 mıllıarderdiń ishindegi 73-i óz kúshterimen baıyǵandar. Munda eshqandaı tylsym kúshtiń nemese sıqyrly sózdiń reti joq. Olar jaı ǵana ózgelerden kóp jumys istegen. Olar ózgelerdiń armany bolyp júrgendi iske asyrdy. Jáne olar ár soqqyǵa toqtap qalǵan joq, kerisinshe alǵa umtyldy. Olar sátsizdikterin sabaq alyp, tabysqa aınaldyrdy. 

---