InfoHub Logo

1457 jyly Ábilhaıyr han men oırat taıshysy Óztemir áskeriniń arasynda bolǵan shaıqas Nur Toqaı shaıqasy nemese Kók Qashan shaıqasy degen atpen atalyp júr. XV ǵasyrdyń bas kezinde paıda bolǵan Oırat handyǵy birden Moǵolstannyń shyǵys  shekaralaryna shapqynshylyq jasaı  bastaıdy. Óıtkeni  oırat (qalmaq) shonjarlaryn óz jaıylymdaryn keńeıtý múmkindigi qyzyqtyrdy. Sodan da olar Jetisýǵa ǵana emes, Ortalyq Azıadaǵy otyryqshy aýdandarǵa da kóz tikti. XV ǵasyrdyń 50-shi jyldary oırattar Syr boıyndaǵy qalalarǵa shabýyl jasady. Nur Toqaı shaıqasy Ábilhaıyr handyǵynyń astanasy — Syǵanaq qalasyna taıaý jerdegi jazyqta ótti. Nur Toqaı shaıqasynda oırattar tolyq jeńiske jetip, Ábilhaıyr han óz áskerinen qalǵan azdaǵan qolmen Syǵanaq qalasyna kelip tyǵyldy. Qarsylyqqa kezikpegen qalmaqtar Túrkistan, Tashkent pen Shahrýh qalalarynyń tóńiregin tonaýǵa kiristi. Keterinde Óztemir taıshy Ábilhaıyr hanmen asa aýyr bitim jasasty. Osy jeńilisten keıin Ábilhaıyr handyǵynan kóshpeli taıpalar, sonyń ishinde Kereı men Jánibek bólinip ketti.

Oqýǵa keńes beremiz:

Qum jutqan qalalar

Eýropalyq saıahatshy Djon Kestldiń 1736 jyly Ábilqaıyr han ordasyna sapary jáne estelikteri men sýretteri

---