InfoHub Logo

Oǵyz qaǵan dastany
Qazaq ádebıeti 8 synyp
Maqsaty:
Bilimdilik: “Oǵyz qaǵan ”dastany týraly maǵlumat berý, dastannyń taqyryby men ıdeıasyn ashý, shyǵarmany taldaı otyryp, keıipkerler is - áreketine baǵa berý.
Damytýshylyq: óz betinshe jáne toptyq izdenispen shyǵarmashylyq turǵyda jumys isteýge daǵdylandyrý. Óz oılaryn erkin de saýatty, naqty jetkizý qabiletterin arttyrý.
Tárbıelik: oqýshylardy týǵan jerin, elin súıýge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń tıpi: aralas
Sabaqtyń ádisi: suraq - jaýap, túsindirý, shyǵarmashylyq tapsyrmalar, problema týdyrý, pikirtalas.
Kórnekiligi: slaıd, kespe qaǵazdar
Pánaralyq baılanys: Qazaqstan tarıhy

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý
(sálemdesý, túgeldeý, topqa bólý)
İİ. Úı tapsyrmasyn suraý
a) Qorqyt ata týraly ańyzdar
á) Qorqyttyń naqyl sózderi
b) Qorqyt kúıleriniń shyǵý

İİİ. «Oı ashar»
İÚ. Jańa sabaq “Oǵyz qaǵan” dastany
“Oǵyz” sóziniń maǵynasy kóne túrki tilinde - ýyz, ýyzdas, súttes, emshektes, ıaǵnı, bir anadan sút emgen degen maǵynany beredi. Ejelgi ǵundardyń urpaqtary “Oǵyz” sózin taıpalardyń birlestigi, odaǵy degen maǵynada qoldanǵan.
“Oǵyz qaǵan” dastany - 9 ǵasyrda qaǵaz betine túsken, Jetisý, Syr boıynda keńinen taralǵan túrki halyqtaryna ortaq týyndy. Kaır, Ystambul, London kitap qoımalarynda onyń arab, uıǵyr tilindegi nusqalary saqtaýly tur. Dastanda qyryqtan astam hıkaıat bar. Árbir hıkaıatta Oǵyz qaǵan týraly oqıǵa baıandalady. Oǵyzdar “kók” tústi qasıetti sanaǵandyqtan, jyrda oǵyzdardyń Kók táńirge tabynyp, ózderin Kók bóriden taratatynyn ańǵarýǵa bolady. Ulyq Túrik - Oǵyzdyń aqylshy - keńesshisi.

“Shyǵarmanyń ıdeıasyna kelsek, ol erlikti, birlikti kókseıdi. Qazaq halqy jasaǵan belgili epostyq jyrlarǵa áýendes keledi. Stıli jaǵynan qazaq aýyz ádebıetimen bútindeı ushtasyp jatady.
“Oǵyz qaǵan” dastanyn zertteýde Túrkıa eliniń N. Atsyz, N. Banarly, B. Atalaı sıaqty ǵalymdary kóp eńbek sińirdi.”Oǵyz qaǵan” dastany men qazaqtyń batyrlar jyryndaǵy ártúrli baılanys belgilerin zertteýge qazaqtyń Á. Derbisáli, Ó. Kúmisbaev syndy ǵalymdardy da ózindik úles qosqan. Sonymen birge bul salada aǵylshyn, fransýz, orys ǵalymdary da eńbek etken.

Maǵynany taný
Keıipkerler álemi
Oǵyz
Aıqaǵan
Oǵyzdyń uldary
Ulyq Túrik

Bilgenge marjan (toptyq jumys)
İ top
Ulyq Túrik beınesin Tonykók, Qorqyt beınesimen salystyrý
İİ top
“Kúltegin” jyry men “Oǵyz qaǵan ”jyryn salystyrý

Zymyran suraqtar
1. Úzindiden qandaı dinı – mıfologıalyq kórinister baıqadyńdar?
2. Tarıh páninen osy taqyrypqa baılanysty qandaı derek bilesińder?
3. Jyrda sýrettelgen geografıalyq ataýlar bizge tanys pa?
4. Qazaq halqy qandaı ań - qustardy kıe tutqan?

Maqaldyń jalǵasyn tap
Bı basyna daý kelse, Bıligi keter basynan
Qus jańylyp torǵa túser...
Er jaramsyz bolmas...
Sheshen tar jerde sóz bastaıdy...

Sabaqty qorytyndylap, baǵalaý
Jambyl oblysy, Moıynqum aýdany,
Keńes aýyly, «Keńes» orta mektebiniń
qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi
Joshybaı Quralaı Jumahanqyzy